در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۹۸ تا ۲ فروردین ۱۳۹۹، نیروی دریایی ایالات‌متحده اقدام به برگزاری یک رزمایش مشترک با نیروی هوایی این کشور در منطقه دریای عرب شمالی کرد.

دو ناو هواپیمابر ایالات‌متحده مستقر در منطقه در این رزمایش شرکت کردند تا پیامی سیاسی و نظامی را به تهران مخابره کنند. تنها چند روز پس از پایان این رزمایش، یعنی در روز ۱۴ فروردین ۱۳۹۹، یکی از این دو ناو هواپیمابر، یعنی یو.‌اس.‌اس. هری.‌اس ترومن (USS Harry S. Truman) به همراه کشتی‌های پشتیبانی و ناوهای محافظش منطقه تحت نظارت ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات‌متحده آمریکا را ترک کرد.

خروج این ناوگروه از منطقه خاورمیانه و کاهش توان رزمی نیروی دریایی ایالات‌متحده در این منطقه بار دیگر شرایطی را فراهم کرد تا نیروی دریایی سپاه به نمایش قدرت خود در دریای عمان و خلیج‌فارس بپردازد. در این نوشته به بررسی فعالیت‌های ایذایی و تهاجمی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران (ندسا) در منطقه دریای عمان و خلیج‌فارس به ترتیب در روزهای ۲۶ و ۲۷ فروردین ۱۳۹۹ می‌پردازیم.

از بمب‌گذاری در نفتکش‌ها تا توقیف استِنا ایمپِرو

یکی از وعده‌های انتخاباتی دونالد ترامپ، پایان بخشیدن سریع به مناقشات خاورمیانه و خروج نیروهای آمریکایی از این منطقه بود. البته این مسئله به یکی از نقاط ضعف او در برابر جمهوری اسلامی ایران بدل شد و سبب شد تا مقام‌های جمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه تصور کنند که در صورت افزایش اقدامات تهاجمی و ایذایی‌شان در منطقه از طریق انجام حملات به کشورهای منطقه‌ای و متحد آمریکا، مانعی بر سر راه تحقق وعده انتخاباتی‌ او می‌گذارند و یا ترامپ را در مقابله نظامی با ایران عاجز و ناتوان نشان می‌دهند.

 اگرچه این اقدامات تهاجمی و ایذایی سپاه که در آن‌ها ندسا نیز نقش بسزایی بازی کرد تا حدودی سبب ایجاد نگرانی و کاهش تنش‌های نظامی با برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس چون امارات متحده عربی شد، اما در برخی موارد نیز موفق نبود و درنهایت روندی را آغاز کرد که به کشته‌شدن فرمانده سپاه قدس، یعنی قاسم سلیمانی در عراق منتهی شد.

اقدامات تهاجمی و ایذایی نیروی دریایی سپاه پاسداران در سال گذشته از اردیبهشت‌ماه آغاز و درنهایت تا مهرماه به طول انجامید. نخستین اقدام تهاجمی سپاه در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ صورت گرفت و در جریان آن نیروهای ویژه نیروی دریایی سپاه با استفاده از زیردریایی‌های مرطوب و اژدرافکن‌های ذوالفقار و به دور از چشمان ناوهای گشتی اماراتی خود را به دو نفت‌کش عربستانی و یک نفت‌کش نروژی لنگر انداخته و در انتظار بارگیری نفت در بندر فجیره در آب‌های امارات رساندند و با استفاده از مین‌های چسبان به این اهداف حمله کردند.

تقریباً یک ماه پس از واقعه‌ی نخست، در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۹۸ نیروی دریایی سپاه این بار در اقدامی کاملاً علنی به دو نفت‌کش در حال حرکت در آب‌های بین‌المللی تنگه هرمز حمله کرد؛ عملی که توسط یک پهپاد شناسایی و تهاجمی ام‌کیو-۹ پریدیتور (MQ-9 Predator)  نیروی هوایی آمریکا رصد و ثبت شد.

بار دیگر نیروهای ویژه ندسا اقدام به استفاده از مین‌های چسبان جهت آسیب‌رساندن به دو نفت‌کش پانامایی متعلق به یک شرکت ژاپنی کردند. نفت‌کش فرانت آلتیر (Front Altair) در جریان این حمله دچار حریق شد و به‌شدت آسیب دید.

درحالی‌که یکی از مین‌های چسبان بر روی نفت‌کش دوم به نام کُکوکا کارِجِس (Kokuka Courageous) منفجر نشد و این از سوختن و نابودی کامل نفت‌کش دوم جلوگیری کرد.

سومین اقدام جنجالی ندسا در آب‌های جنوب ایران در مردادماه ۱۳۹۸ به دنبال توقیف نفت‌کش ایرانی «گِرِیس ۱» توسط نیروهای ویژه نیروی دریایی انگلستان در آب‌های تنگه جبل‌الطارق به درخواست دولت آمریکا در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۹۸ رخ داد.

در روز ۲۹ تیر ۱۳۹۸ نیروهای ویژه ندسا با استفاده از چهار قایق تندرو و یک فروند هلیکوپتر میل ۱۷۱ نفت‌کش انگلیسی استِنا ایمپِرو (Stena Impero) را در حالی که در آب‌های بین‌المللی تنگه هرمز در حال حرکت بود، توقیف کردند.

به دنبال آزادسازی نفت‌کش ایرانی گِرِیس ۱ که بعداً به آدریان دریا تغییر نام داد، کشتی استِنا ایمپِرو نیز توسط سپاه در تاریخ ۵ مهر ۱۳۹۸ آزاد شد.

پس از این اقدامات ندسا، یک ائتلاف از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به نام ائتلاف بین‌المللی امنیت دریایی به رهبری ایالات‌متحده جهت تأمین امنیت کشتی‌های تجاری و نفت‌کش در آب‌های بین‌المللی خلیج‌فارس و دریای عمان در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۳۹۸ به‌طور رسمی تشکیل شد.

در این راستا کشتی‌های جنگی نیروهای دریایی ایالات‌متحده، انگلستان، استرالیا، هلند، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و آلبانی اقدام به گشت‌زنی در این آب‌ها نمودند تا در صورت ایجاد مزاحمت قایق‌های تندرو نیروی دریایی سپاه برای کشتی‌های تجاری با آن‌ها مقابله نمایند. این امر سبب توقف موقتی اقدامات تهاجمی ندسا در این مناطق به مدت تقریباً هفت ماه شد.

قدرت‌نمایی سپاه پس از خروج ناوگروه هری اس ترومن از منطقه

در روز ۱۴ فروردین ۱۳۹۹ و تنها چند روز پس از مشارکت ناو هواپیمابر هری اس ترومن در یک رزمایش مشترک با یک ناو هواپیمابر دیگر در منطقه دریای عرب شمالی این ناو منطقه تحت نظارت ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات‌متحده را ترک کرد.

به رغم خروج این ناو، ناو هواپیمابر دوایت دی. آیزنهاور به همراه پنج ناو و ناوشکن موشک‌انداز و محافظ و همچنین یک کشتی پشتیبانی و ناو آبی‌خاکی یو‌.اس‌.اس باتان به همراه یگان‌های مستقر تفنگداران دریایی و دو کشتی پشتیبان آن و همچنین پایگاه شناور دریایی یو‌.اس‌.اس. لویس بی. پولِر به مأموریت‌هایشان در منطقه تحت نظارت ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا، ادامه دادند.

خروج ناوگروه یو‌.اس‌.اس. ترومن به دنبال به پایان رسیدن مأموریت پنج ماهه خود این‌گونه از سوی فرماندهان سپاه پاسداران تلقی شد که توان رزمی نیروی دریایی ایالات‌متحده در منطقه کاهش یافته و شرایط بار دیگر فراهم شده تا نیروی دریایی سپاه به‌خصوص نیروهای ویژه آن اقدام به قدرت‌نمایی کنند.

متعاقباً در تاریخ سه‌شنبه ۲۶ فروردین، نیروهای ویژه ندسا سوار بر قایق‌های تندرو یک نفت‌کش چینی با نام «اس.‌سی تایپه» را  در دریای عمان در حالی که به سمت پایانه نفتی الجبيل‎ واقع در سواحل عربستان در حرکت بود، توقیف کردند. سپس این نفت‌کش به آب‌های ایران منتقل و در منطقه‌ای نزدیک به کوه مبارک نگه‌داشته شد تا آمادگی رزمی و اقدامات دفاعی ائتلاف دریایی محافظت‌کننده از آبراه‌های بین‌المللی این منطقه مورد سنجش سپاه واقع شود. ساعاتی پس از توقیف، سرانجام این نفت‌کش در همان روز آزاد شد و به مسیر خود به سمت عربستان سعودی ادامه داد.

یک روز بعد و در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۳۹۹، تعداد ۱۱ قایق تندرو سپاه به پایگاه عظیم‌الجثه و شناور دریایی یو.اس.‌اس. لویس بی. پولِر و پنج شناور همراه آن نزدیک شدند و مانور برگزار کردند. در بعدازظهر آن روز مشخص شد دو فروند هلیکوپتر تهاجمی اِی.اِچ-۶۴ ئی گاردین هوانیروز ارتش آمریکا از فاصله چند صد متری در حال پرواز و رصد یازده قایق تندروی سپاه بودند تا در صورت آغاز درگیری با استفاده از موشک‌های هوا به سطح هلفایر و راکت‌های لیزری آن‌ها را هدف قرار دهند.

اگرچه نیروی دریایی سپاه در سال‌های اخیر به موشک‌های بالستیک ضد کشتی چون خلیج‌فارس و هرمز مجهز شده اما از لحاظ تجهیزات و آمادگی رزمی، بسیار ضعیف‌تر از نیروی دریایی ارتش ایران است و در صورت بروز درگیری نظامی با ایالات متحده، این قایق های تندرو در برابر موشکهای هوا به سطح شلیک شده از سوی هلیکوپترهای تهاجمی آمریکا به شدت آسیب پذیر هستند.