برخی مقاطع زمانی حال‌وهوای نقطه‌عطف‌ دارند، زیرا رخدادهایی را که پس از آن‌ها می‌آیند، متفاوت‌تر، جامع‌تر و عمیق‌تر از گذشته می‌کنند. این رخدادها از موفقیت‌های گذشته الهام می‌گیرند و پنجره‌های اکنون را به روی آینده می‌گشایند. برجسته‌ترین مقاطع‌ زمانی میان کشورها آن‌هایی‌اند که بر پایه‌ خوانشی ژرف از منافع مشترک شکل می‌گیرند؛ منافعی که پلی استوار میان ملت‌ها و دولت‌ها هستند، به توافق‌ها استحکام می‌بخشد و آن‌ها را از لرزش‌ها و غافلگیری‌ها مصون می‌دارند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، رابطه‌ و دیدارش را با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در این جمله خلاصه کرد: «او به فکر کشورش است و من به فکر کشور خودم.» ترامپ در پیگیری رویای خود برای آمریکا جدیت کم‌نظیری دارد، همان‌گونه که محمد بن‌سلمان در تحقق رویایش برای عربستان سعودی ثابت‌قدم است و آینده را آن‌هایی می‌سازند که رویا دارند؛ به‌ویژه زمانی که توان تبدیل رویا به دستاوردهای واقعی را هم داشته باشند.

تردیدی نیست که منافع، پایه‌ مشترک هرگونه همکاری بلندمدت‌اند و این پایه زمانی استوارتر می‌شود که بر اعتماد میان دو ملت، دو کشور و دو رهبر بنا شده باشد. ترامپ از آغاز دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش، پیام روشنی فرستاد: او از اهمیت همکاری گسترده با عربستان سعودی کاملا آگاه است و وزن اقتصادی، سیاسی، عربی و اسلامی عربستان سعودی را می‌داند. او اطمینان داشت که می‌تواند با ملک سلمان بن عبدالعزیز، خادم حرمین شریفین، و ولیعهدش، شاهزاده محمد بن سلمان، رابطه‌ محکمی بنا کند. رهبری عربستان سعودی هم از همان آغاز مطمئن بود که می‌تواند با آمریکای ترامپ یک شراکت راهبردی عمیق ایجاد کند.

اساس هر رابطه پایدار، منافع و کلید آن، اعتماد است. ترامپ با آگاهی کامل از گستره فرصت‌هایی که عربستان سعودی در حوزه‌های مختلف برای کشورش فراهم می‌کند، وارد این رابطه شد. در مقابل، معمار چشم‌انداز۲۰۳۰ هم با این باور پیش رفت که آمریکا قادر است آنچه را عربستان سعودی در اقتصاد، سیاست، دفاع، فناوری و هوش مصنوعی‌ــ که امروز به ابزار اصلی پیشرفت تبدیل شده است‌ــ نیاز دارد، در سطحی فراهم کند که کمتر کشوری قادر به ارائه آن است.

رابطه نزدیک با عربستان سعودی به دولت ترامپ فرصت داد تا از جایگاهی ممتاز، به بحران‌های جهان عرب و اسلام بنگرد. روابط نزدیک با آمریکا نیز به عربستان سعودی قدرت بیشتری بخشید تا در سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین در امنیت انرژی، نقش بزرگ‌تری ایفا کند.

به‌ندرت پیش می‌آید که دیداری در کاخ سفید تا این حد برای کشورها، ملت‌ها، رسانه‌ها و کنشگران اقتصادی مهم باشد. طبیعی است که قدرت‌های بزرگ با توجه به اهمیت هر دو کشور، هر دو اقتصاد و هر دو رهبر، این رویداد را از نزدیک دنبال کنند. برای مردم خاورمیانه نیز طبیعی است صحنه‌ای را دنبال کنند که برای آنان تجربه‌ای بی‌سابقه به شمار می‌آید. علاوه بر آن، این دیدار برای سعودی‌ها هم مایه افتخار و سربلندی است، زیرا از یک‌ سو جایگاه کشورشان را در اثرگذارترین قدرت جهان نمایان می‌کند و از سوی دیگر، بیانگر میزان احترامی است که ترامپ برای شاهزاده محمد بن‌ سلمان قائل است.

این یک لحظه محوری و یک فرصت استثنایی است. توافق‌نامه‌های سرمایه‌گذاری افق‌های وسیعی را می‌گشایند که شهروندان سعودی از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد. به‌ویژه که توافق‌نامه‌های مزبور فضای وسیعی را برای بخش خصوصی سعودی فراهم می‌کنند. این دیدار همچنین فرصتی طلایی برای شرکت‌های آمریکایی است تا در پروژه‌های چشم‌انداز توسعه عربستان سعودی مشارکت بیشتری داشته باشند. علاوه بر این، برای بهره‌گیری از دستاوردهایی که می‌تواند از تعمیق مشارکت آمریکا و عربستان سعودی و تلاش مشترک برای پی‌ریزی پایه‌های ثبات پایدار در خاورمیانه پدید آیند، فرصتی فراهم می‌کند.

 روشن است که نخستین تغییرات در رویکرد آمریکا درباره مسیر تشکیل کشور فلسطین، حاصل نقش و وزن موثر عربستان سعودی و درک آن از ضرورت ایجاد پایه‌های واقعی برای صلح پایدار در خاورمیانه است.

این دیدار همچنین فرصتی بزرگ برای تامین ثبات در منطقه و پاسداری از آن است. عربستان سعودی می‌داند تحول گسترده‌ای که در مسیر آن گام برمی‌دارد، به محیطی امن در پیرامونش نیاز دارد. عربستان سعودی شکوفا باید در عین حال، یک عربستان سعودی قدرتمند باشد تا بتواند از ثباتش محافظت کند و در تامین امنیت و ثبات در خاورمیانه نقشی موثر ایفا کند. به همین دلیل، بخش دفاعی در این سفر اهمیت ویژه‌ای داشت؛ از تاکید بر شراکت در حفظ ثبات گرفته تا تعهد دفاعی آمریکا و توافق‌های تسلیحاتی مرتبط با آن.

این دیدار، دیدار آینده نیز بود، زیرا عربستان سعودی تصمیم گرفته است در حوزه هوش مصنوعی، شریک ساخت این جهان جدید باشد، نه صرفا واردکننده دستاوردهای آن.

جای شگفتی نیست که کاخ سفید از مهمان سعودی با تشریفاتی متفاوت استقبال کند. این مراسم استثنایی در واقع، بازتاب‌ ارج و اعتباری است که ایالات متحده برای دستاوردهای شاهزاده محمد بن سلمان‌ــ چه در مسیر اصلاحات داخلی و چه در بازآفرینی روابط خارجی کشورش‌ــ قائل است. «عربستان سعودی نوین» توانسته است برای خود در صحنه جهانی جایگاه ویژه‌ای تثبیت کند. نقش آن در گروه۲۰ پررنگ‌تر شده و در جلوگیری از لرزش‌ها و تنش‌های اقتصاد جهانی به‌روشنی سهم داشته است.

این «عربستان سعودی نوین» در حالی که در پی تعمیق شراکت راهبردی با ایالات متحده است، هم‌زمان با دیگر قدرت‌های جهانی هم روابطی مستحکم برقرار کرده است. شاهزاده محمد بن سلمان از مدت‌ها پیش به اهمیت خیزش آسیا پی برد. از همین رو، روابط عربستان سعودی با چین، به‌عنوان دومین اقتصاد جهان، جهشی چشمگیر یافت. این نزدیکی به چین مانع از تقویت رابطه با هند نشد و همکاری عربستان سعودی و پاکستان نیز در سطح دفاعی عمیق، ادامه یافت.

در واشینگتن، روزنامه‌نگارانی که از نقاط مختلف گرد آمده بودند‌ــ و من نیز در میانشان بودم‌ــ احساس می‌کردند رخدادی کم‌نظیر و متفاوت‌ را شاهدند. کاخ سفید به روی مهمان سعودی آغوش گشود و رئیس‌جمهوری آمریکا نیز از شاهزاده سعودی با گرمی بی‌سابقه‌ای استقبال کرد. این دیدار در همه ابعاد، استثنایی و متفاوت قلمداد می‌شود.

همان‌گونه که دیدار تاریخی ملک عبدالعزیز، پادشاه فقید عربستان سعودی و فرانکلین روزولت، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا بر عرشه ناو یواس‌اس کوئینسی در سال ۱۹۴۵ در اذهان سعودی‌ها ثبت شده است، دیدار روز گذشته در کاخ سفید نیز جایگاهش را در تاریخ و آینده روابط دو کشور تثبیت خواهد کرد.

این دیدار، دیدار ساختن پل‌های محکم بود: پل‌های اقتصاد، سرمایه‌گذاری و شکوفایی، پل‌های پیشرفت علمی و فناوری و پل‌های امنیت و ثبات.

برگرفته از الشرق‌الاوسط