ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، در فرمانی تازه دستور داد برای «جلوگیری از منکرات»، دسترسی مردم به اینترنت فیبر نوری در سراسر افغانستان قطع شود.

اجرای این فرمان از روز دوشنبه ۲۴ شهریور از شهر مزارشریف، مرکز بلخ در شمال افغانستان، آغاز شده و قرار است در دیگر شهرها نیز اجرا شود.

حاجی زید، سخنگوی استانداری طالبان در بلخ، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که ملا هبت‌الله آخندزاده دستور داده است برای رفع نیازهای ضروری، «راه‌حل جایگزین در داخل کشور» ایجاد شود.

این فرمان در حالی صادر می‌شود که از پنج روز پیش، دسترسی کارمندان نهادهای دولتی در برخی شهرهای شمال افغانستان از جمله مزارشریف به اینترنت شرکت دولتی افغان تله‌کام نیز مسدود شده است. منابع مطلع به ایندیپندنت فارسی گفتند که این اقدام موجب اخلال در روند فعالیت سازمان‌های دولتی شده است که از چند سال پیش دیجیتالی کردن امور اداری را آغاز کرده بودند.

نهادهایی مانند سازمان گذرنامه، ثبت احوال، گمرک‌، بندرها، بانک‌های دولتی و خصوصی، رسانه‌ها و دیگر سازمان‌ها که برای انجام دادن امور روزانه به اینترنت نیاز دارند، هم دچار مشکل شده‌اند. سخنگوی استانداری طالبان در بلخ مدعی شد که به دستور رهبر این گروه، «راه‌حل جایگزین» در داخل کشور برای ارائه اینترنت به مردم ایجاد خواهد شد، اما افراد شاغل در شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات اینترنتی می‌گویند این راه‌حل زمان‌بر و پرهزینه است و به‌زودی عملی نخواهد شد.

مسئول یکی از شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات اینترنتی در مزارشریف به ایندیپندنت فارسی گفت که در یک دهه گذشته، ده‌ها شرکت کوچک و بزرگ در بخش ارائه خدمات اینترنت فیبر نوری در سراسر افغانستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و میلیون‌ها دلار در این زمینه هزینه شده است که با این فرمان رهبر طالبان همه آن‌ها از بین خواهد رفت. او افزود مشتری‌هایش از جمله شرکت‌های تجاری، نهادهای آموزشی و دیگر گروه‌ها از روز دوشنبه با نگرانی تماس می‌گیرند و خواستار وصل شدن اینترنت‌اند.

در سال‌های اخیر، با گسترش اینترنت فیبر نوری، بسیاری از مردم برای دسترسی به اینترنت، آن را برای خانه‌هایشان خریداری کرده‌اند. اینترنت فیبر نوری که نسبت به شبکه‌های مخابراتی سرعت بیشتری دارد، در همه شهرهای افغانستان گسترش یافته و ایجاد راه‌حل جایگزین ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد.

در بخشی از پیام سخنگوی استانداری طالبان آمده که دلیل این اقدام ملا هبت‌الله آخندزاده «جلوگیری از منکرات» است. پیش‌تر برخی اعضای طالبان در رسانه‌ها طرح قطع شبکه‌های مخابراتی و اینترنتی را از ساعت ۱۰ شب تا ۸ صبح مطرح کرده بودند. هرچند هنوز توضیحی در مورد پیام رهبر طالبان ارائه نشده، به نظر می‌رسد این طرح در دست اجرا است، زیرا منابع مطلع در بلخ گفتند که شبکه‌های مخابراتی توصیه‌ای دراین‌باره دریافت کرده‌اند، اما هنوز مقام‌های ارشد طالبان در کابل بر سر اجرایی‌ کردن آن به توافق نرسیده‌اند.

یوسف وفا، استاندار طالبان در بلخ که از چهره‌های قدرتمند جناح قندهار و از افراد کلیدی و نزدیک به ملا هبت‌الله آخندزاده است، نخستین استاندار طالبان است که طرح ممنوعیت استفاده از اینترنت فیبر نوری را در این استان عملی کرده است.

بلال سروری، خبرنگار افغان که تحولات افغانستان را دنبال می‌کند، معتقد است که این فرمان رهبر طالبان مانند فرمان منع نشر و پخش تصویر موجودات زنده، با مخالفت‌هایی در میان سران این گروه مواجه است. یوسف وفا به‌ دلیل برخورداری از قدرت تصمیم‌گیری، فرمان منع استفاده از اینترنت فیبر نوری را در بلخ اجرایی کرد، اما وزیر مخابرات و تکنولوژی طالبان با این فرمان موافق نیست و به همین دلیل هنوز در سراسر افغانستان عملی نشده است.

فرمان منع پخش تصویر موجودات زنده هم که اوت ۲۰۲۴ و در چارچوب قانون «امر به معروف و نهی از منکر» هبت‌الله آخندزاده ابلاغ شد، تاکنون در نزدیک به ۲۰ استان از ۲۴ استان افغانستان اجرایی شده است، اما رسانه‌های حکومتی طالبان و رسانه‌های خصوصی در کابل همچنان تصاویر موجودات زنده را پخش می‌کنند. بسیاری از مقام‌های طالبان هم با بی‌اعتنایی به این فرمان، از جلسات و نشست‌های روزانه خود عکس و ویدیو به اشتراک می‌گذارند.

با این حال کاربران ساکن افغانستان در شبکه‌های اجتماعی با ابراز نگرانی از این اقدام رهبر طالبان نوشتند که پیامد این فرمان می‌تواند ویرانگرتر از منع نشر تصویر موجودات زنده باشد، زیرا قطع دسترسی به اینترنت بسیاری از کسب‌وکارها را مختل خواهد کرد.

پس از منع تحصیل و اشتغال زنان در حکومت طالبان، بسیاری از دختران و زنان به تحصیل آنلاین و کار در فضای مجازی روی آوردند. محرومیت از اینترنت پرسرعت می‌تواند چالشی تازه‌ برای این  دختران و زنان ایجاد کند.