وبسایت اکسیوس به نقل از منابع آگاه به گفت‌وگوهای دیپلماتیک پیرامون پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در تماس‌های جداگانه با دونالد ترامپ و مقامات جمهوری اسلامی ایران، از توافقی حمایت کرده است که در آن ایران حق هیچ‌گونه غنی‌سازی اورانیوم را نداشته باشد.
روسیه سال‌ها از متحدان دیپلماتیک اصلی ایران در پرونده هسته‌ای بوده و همواره به‌طور علنی از حق ایران برای غنی‌سازی دفاع کرده است. اما به‌گفته منابع اروپایی و اسرائیلی، پوتین در دیدارها و تماس‌های خصوصی، موضعی بسیار سخت‌گیرانه‌تر اتخاذ کرده است؛ به‌ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی که آسیب جدی به تاسیسات هسته‌ای داخل ایران گذاشت.
طبق گزارش اکسیوس، مقام‌های روسیه در چند هفته اخیر بارها از مقامات جمهوری اسلامی خواسته‌اند که به توافقی تحت عنوان «غنی‌سازی صفر» تن دهند. یعنی توقف کامل فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران.
سه مقام اروپایی و یک مقام ارشد اسرائیلی تایید کرده‌اند که:
«روسیه این موضع را به اطلاع جمهوری اسلامی رسانده و حتی این سیاست را با مقامات اسرائیلی نیز در میان گذاشته است.»
یک مقام اسرائیلی گفته:
«ما مطمئنیم که پوتین به صورت مستقیم این را به طرف‌های مورد مذاکره در جمهوری اسلامی گفته است.»
پوتین این موضع را در گفت‌وگوهای تلفنی با دونالد ترامپ و امانوئل مکرون در هفته گذشته نیز مطرح کرده است. این در حالی است که ترامپ به‌صراحت اعلام کرده در صورت آغاز مذاکرات، توقف کامل غنی‌سازی در خاک ایران یکی از خواسته‌های اصلی آمریکا خواهد بود.
در حملات اخیر آمریکا و اسرائیل، بخش‌هایی از تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌شدت آسیب دید، اما همه ذخایر اورانیوم با غنای بالا از بین نرفته‌اند و مشخص نیست سانتریفیوژهای پیشرفته سالم مانده‌اند یا نه.
جمهوری اسلامی همواره اعلام کرده که در هر توافقی، باید حق غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور حفظ شود اما اکنون با فشار از سوی روسیه، با چالش تازه‌ای روبرو است.
منابع مطلع گفته‌اند که روسیه در مذاکرات اخیر وعده داده است که در صورت حصول توافق، اورانیوم با غنای بالا را از ایران خارج خواهد کرد. سپس به ایران اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد برای نیروگاه‌های هسته‌ای، و مقادیر محدودی از اورانیوم ۲۰ درصد برای راکتور تحقیقاتی تهران و تولید رادیوایزوتوپ‌ها تحویل خواهد داد.
به‌گفته منابع اکسیوس، مقامات جمهوری اسلامی از اینکه روسیه در جنگ اخیر با اسرائیل حمایت عملی مهمی ارائه نکرده و تنها به بیانیه‌های رسانه‌ای بسنده کرده، ناامید و خشمگین هستند؛ مخصوصا با توجه به اینکه ایران در جنگ اوکراین هزاران پهپاد و موشک در اختیار روسیه گذاشته بود.
به‌گفته یکی از مقامات اروپایی با اطلاع مستقیم از مذاکرات:
«پوتین با صراحت از ایرانی‌ها خواسته به‌سوی توافق بدون حق غنی‌سازی حرکت کنند تا راه مذاکرات با آمریکا هموار شود. اما مقامات جمهوری اسلامی به‌صراحت اعلام کرده‌اند که چنین پیشنهادی را حتی بررسی هم نخواهند کرد.»
گفته می‌شود که در حال حاضر، استیو ویتکاف، نماینده کاخ سفید، با عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در حال تبادل پیام درباره امکان ازسرگیری مذاکرات هستند ولی هنوز تاریخی برای مذاکرات احتمالی تعیین نشده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یکی از پیشنهادها برای دور جدید مذاکرات این بود که دیداری در اسلو، پایتخت نروژ برگزار شود، اما منابع گفته‌اند که هر دو طرف فعلا در حال عقب‌نشینی از این طرح هستند و به‌دنبال مکانی جایگزین برای گفت‌وگو می‌گردند.
گفته می‌شود که موضع جدید پوتین مبنی بر چرخش به سمت ایده توقف کامل غنی‌سازی در ایران، شکاف تازه‌ای میان تهران و مسکو ایجاد کرده است.
آمریکا و اسرائیل می‌گویند که به‌دنبال بازسازی چارچوب توافقی تازه‌اند که برخلاف برجام، اجازه هیچ‌گونه غنی‌سازی به ایران ندهد. اکنون چشم‌انداز آینده مذاکرات بیش از هر زمان دیگر به تصمیم تهران برای تغییر بنیادین در سیاست هسته‌ای‌اش بستگی دارد.
