موشک بالستیک قاره‌پیما چیست و روسیه چه تعداد در اختیار دارد؟

سامانه‌های پدافندی مانند پاتریوت ثابت کرده‌اند که مقابل موشک‌های پیشرفته کوتاه‌برد و دوربرد موثرند، اما برای مقابله با تهدید موشک‌های بالستیک قاره‌پیما طراحی نشده‌اند

روسیه یک موشک بالستیک دوربرد جدید به سمت اوکراین شلیک کرده است، اقدامی که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، آن را «تشدید شدید» تهاجم مسکو خوانده است.

در ابتدا، اوکراین اعلام کرد که یک موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM) به سمت شهر دنیپرو شلیک شده است، که می‌توانست اولین مورد شناخته‌شده استفاده جنگی از سلاحی باشد که برای دور زدن پدافند، طی هزاران مایل مسافت، و توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده است.

به گفته مقام‌های آمریکا، موشک جدید آزمایشی بود، اما موشک بالستیک قاره‌پیما نبود و روسیه احتمالا فقط تعداد اندکی از این موشک‌ها را در اختیار دارد. 

بر اساس اعلام پنتاگون، موشکی که شلیک شد کلاهکی متعارف داشت اما مسکو در صورت تمایل، می‌تواند آن را تغییر دهد.

سابرینا سینگ، سخنگوی پنتاگون، گفت: «این موشک را بی‌تردید می‌توان برای حمل انواع کلاهک‌های متعارف یا هسته‌ای دوباره آماده کرد.»

در این‌جا شرح می‌دهیم که موشک بالستیک قاره‌پیما چیست و روسیه چه تعداد از این سلاح در اختیار دارد.

موشک بالستیک قاره‌پیما چیست؟

موشک بالستیک قاره‌پیما سلاحی راهبردی است که برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای در مسافت‌های طولانی طراحی شده است و بخش مهمی از بازدارندگی هسته‌ای روسیه محسوب می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

برد موشک بالستیک قاره‌پیما بیش از ۳۴۰۰ مایل (حدود ۵۵۰۰ کیلومتر) است.

در حالی که برد موشک بالستیک قاره‌پیما برای استفاده علیه اوکراین بیش از حد لزوم به نظر می‌رسد، چنین موشک‌هایی برای حمل چند کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند‌ــ که به‌منزله یادآوری ظرفیت هسته‌ای روسیه است.

سامانه‌های پدافندی مانند پاتریوت ثابت کرده‌اند که مقابل موشک‌های پیشرفته کوتاه‌برد و دوربرد موثرند، اما برای مقابله با تهدید موشک‌های بالستیک قاره‌پیما طراحی نشده‌اند.

روسیه چند موشک بالستیک قاره‌پیما دارد؟

بر اساس گزارشی از مرکز کنترل تسلیحات که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، برآورد می‌شود که روسیه حدود ۳۰۶ موشک بالستیک قاره‌پیمای راهبردی در اختیار داشته باشد، که در مجموع می‌توانند تا ۱۱۸۵ کلاهک هسته‌ای را حمل کنند.

این موشک‌ها اس‌اس‌-۲۷ مود ۱ (توپول-ام) و اس‌اس‌ـ‌۲۷ مد ۲ (یارس) را شامل می‌شوند که هر دو قادرند چند کلاهک هسته‌ای حمل کنند.

علاوه بر این، گزارش‌ها حاکی از آن است که روسیه در حال توسعه موشک سارمات (اس‌اس‌-ایکس‌-۳۰) است که اعلام شده بزرگ‌تر و قدرتمندتر از طرح‌های قبلی است.

همچنین گفته می‌شود که روسیه، در کنار سارمات، مشغول توسعه یک بادپر برین‌‌صوت (گلایدر هایپرسونیک) موسوم به آوانگارد است.

در طول جنگ سرد، روس‌ها صدها موشک بالستیک قاره‌پیما به نام شیطان (Satan)، خنجر (Stiletto)، و داس (Sickle) ساختند.

از زمانی که پوتین در سال ۲۰۰۰ به قدرت رسید، کرملین تلاش کرده است اجزای سه‌گانه ساخته‌شده در دوره شوروی را ارتقا دهد، که استقرار صدها موشک زمین‌پایه جدید، به‌خدمت‌گیری زیردریایی‌های هسته‌ای جدید، و مدرن‌سازی بمب‌افکن‌های قادر به حمل سلاح هسته‌ای را شامل می‌شود.

گفته می‌شود که روسیه نیروهای موشکی راهبردی زمین‌پایه‌اش را با موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای متحرک یارس دوباره تجهیز کرده و اخیرا استقرار موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای سنگین سیلو‌پایه سارمات را آغاز کرده است‌ــ که این موشک‌ها در غرب با نام «شیطان ۲» شناخته می‌شوند‌ــ و قرار است به‌تدریج جای حدود ۴۰ موشک آر‌ـ‌۳۶‌ام ساخت شوروی را بگیرند.

برای سارمات فقط یک مورد آزمایش موفق شناخته و ثبت شده است، و گزارش‌ها حاکی از آن است که ماه گذشته در یک آزمایش ناموفق، انفجاری عظیم داشته است.

موشک آر‌اس‌ـ‌۲۶ روبژ چیست؟

به گزارش خبرگزاری اوکراینسکا پراودا، به نقل از منابع ناشناس، اوکراین ابتدا موشکی را که به سمت دنیپرو شلیک شد موشک آر‌ای‌ـ‌۲۶ روبژ شناسایی کرد.

ارتش آمریکا اعلام کرده که طراحی این موشک روسی بر پایه طراحی موشک بالستیک قاره‌پیمای آر‌اس‌-۲۶ روبژ است.

بر اساس گزارش انجمن کنترل تسلیحات، برد موشک آر‌اس‌ـ‌۲۶ روبژ ۵۸۰۰ کیلومتر برد دارد و می‌‌تواند به سرعت ابرصوت (سوپرسونیک) حدود ۴۰۰۰ مایل (۶۴۰۰ کیلومتر) بر ساعت برسد.

این سرعت سبب می‌شود رهگیری آن برای سامانه‌های پدافند موشکی موجود بسیار دشوار باشد.

موشک آر‌اس‌-‌۲۶ روبژ برای حمل کلاهکی تا وزن ۱۲۰۰ کیلوگرم طراحی شده، که معادل مجموع ظرفیت بار سه موشک اسکندر است. 

© The Independent