اسنادی که به‌تازگی از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده‌اند، نشان می‌دهند جیمی کارتر، رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده، در سال ۱۹۷۹ از مقاومت مجاهدین افغانستان علیه اتحاد جماهیر شوروی سابق حمایت و از طریق پاکستان، زمینه تامین مالی و آموزش نظامی آنان را فراهم کرده است.
رسانه پاکستانی نیوز (The News) گزارش داد محتوای این اسناد قبلا محرمانه را که در آرشیو امنیت ملی آمریکا، مستقر در واشنگتن، نگهداری می‌شدند، سناتور مشاهد حسین سید، سیاستمدار و روزنامه‌نگار پاکستانی، در شبکه اجتماعی اکس به اشتراک گذاشته و آن را یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های رئیس‌جمهوری سابق آمریکا دانسته که پس از ۴۲ سال، از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده است.
بنا بر این سند، «جهاد افغانستان» را کارتر با حمایت مالی سیا در سال ۱۹۷۹ و از طریق پاکستان پایه گذاشت و حدود ۲.۱ میلیارد دلار، برای آن بودجه صرف شد.
مشاهد حسین با این توضیح که رقم ذکرشده مربوط به عملیات ۱۰ ساله سیا است، به روزنامه نیوز پاکستان، گفت: «این بزرگ‌ترین عملیات مخفی سیا پس از جنگ جهانی دوم بود... ۱۰ سال برای صدها مجاهد افغان هزینه کرد... ۴۰ سال پیش، این نوع پول به طور غیررسمی پرداخت شد و کل این هیولا را در منطقه به وجود آورد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نگاهی اجمالی به این اسناد آرشیو امنیت ملی آمریکا به پرسش تاریخی درباره ماهیت و میزان حمایت دولت کارتر از مجاهدین افغان پاسخ می‌دهد و می‌توان آن را کنار اسناد دیگری از جمله خلاصه نشستی در مورد ایران و افغانستان در ۲۸ دسامبر ۱۹۷۹ گذاشت که برژینسکی با امضای کارتر تهیه کرد و برای اعطای مخفیانه تسلیحات نظامی دارای امکانات مهلک به مخالفان شوروی در داخل افغانستان، مجوز داد.
آرشیو امنیت ملی آمریکا این اسناد را که «مجموعه اصلی اسناد اولیه در مورد ریاست‌جمهوری جیمی کارتر» نامیده، ۱۴ دسامبر منتشر کرده است. در مجموعه «سیاست خارجی ایالات متحده در سال‌های ۱۹۸۱ــ۱۹۷۷۱ ریاست‌جمهوری کارتر»، بیش از دو هزار و ۵۰۰ سند ارتباطی و سیاست‌گذاری از دوران کارتر وجود دارد.
کارتر، زبیگنیف برژینسکی، مشاور امنیت ملی او، و سایروس ونس و ادموند ماسکی، وزرای خارجه، در این اسناد به‌شدت برجسته‌اند. این اسناد در واقع از سیاست خارجی آمریکا، از خاورمیانه گرفته تا افغانستان و چین، در طول سال‌های ریاست‌جمهوری کارتر، بینشی به دست می‌دهد.
مالکوم برن، مدیر آرشیو امنیت ملی آمریکا، گفت: «یادداشت‌های شخصی این نزدیک‌ترین مشاوران جیمی کارتر روند سیاست‌گذاری‌ها در زمان اتخاذ آن‌ها را نشان می‌دهد... فرصت مطالعه نظرهای دست‌نویس رئیس‌جمهوری دریچه‌ای خارق‌العاده به روی تفکر او در مورد مسائل حیاتی و تعداد زیادی از افراد باز می‌کند.»
اسناد رسمی آمریکا هر چند دهه یک بار و پس از پایان دوره «محرمانه» بودن آن‌ها، منتشر می‌شوند.
حمایت آمریکا از جهاد افغانستان پیش از این نیز خبرساز شده بود و هر چند دهه یک بار، قطعات بیشتری از این پازل کامل می‌شود. چنانچه در سال ۲۰۱۹، انتشار اسناد محرمانه کاخ سفید، سیا و وزارت خارجه نشان داد که سیا در سال ۱۹۸۰ و در دوران کارتر، نزدیک به ۱۰۰ میلیون دلار بابت انتقال سلاح برای مجاهدین افغان هزینه کرده است.
