واکنش استرالیا به آنچه که در یک هفته اخیر در عراق (جایی که ۳۰۰ نیروی دیپلماتیک و دفاعی استرالیایی در آن حضور دارند) روی داد، محتاطانه و با نیم‌نگاهی به جلوگیری از افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، آینده روابط دیپلماتیک با ایران  و سرنوشت دست‌کم یک شهروند استرالیایی است که به جرم جاسوسی در سلولی انفرادی در زندان اوین به سر می‌برد.

هرچند حذف قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس از سوی نیروهای آمریکایی در عراق برای اسکات موریسون خبر ناخوشایندی نیست، نخست‌وزیر استرالیا و مقامات دولت او تلاش کردند از به کار بردن زبانی تحریک‌آمیز در مقابل ایران خودداری کنند و در عین حال در عمل به همکاری با ایالات‌متحده ادامه دهد.

موریسون در اوایل هفته جاری گفته بود که در جریان نگرانی‌های ایالات‌متحده در مورد اقدامات جمهوری اسلامی قرار داشته و پس از کشته شدن سلیمانی با ترامپ تلفنی گفتگو کرده است. او امروز پس از نشست ویژه کمیته امنیت ملی با مقامات عالی رتبه وزارت دفاع گفت که استرالیا به تعهد خود نسبت به نیروهای ائتلاف در عراق پایبند است و نیروهای خود را از این کشور خارج نمی‌کند. موریسون همچنین خواستار کاهش تنش‌ها و خویشتن‌داری شد. نخست‌وزیر استرالیا در ضمن بر پایبندی این کشور به پیمان منع اشاعه هسته‌ای تاکید کرد و گفت لازم است استرالیا هر اقدام سازنده‌ای که لازم است را برای مقابله با این تهدید انجام دهد.

پس از پاسخ ملایم رئیس‌جمهور آمریکا به حمله‌های موشکی چهارشنبه سپاه به پایگاه‌های نظامی آمریکا و کاهش احتمال درگرفتن جنگ در منطقه، اکنون اندکی از حجم فشارها روی دولت موریسون کاسته شده، اما این به معنی پایان درگیری‌های استرالیا در بحران جاری ایران و آمریکا نیست.

استرالیا همچنان یک شهروند زندانی در ایران دارد و در صورت تشدید تنش‌ها هم نیروهای‌اش در عراق در معرض تهدید هستند و هم (با توجه به سابقه حمله به سفارتخانه‌ها در ایران)، دیپلما‌ت‌هایش در سفارت استرالیا در تهران.

با این حال لیندا رینولدز، وزیر دفاع استرالیا روز پنجشنبه به شبکه خبری ‌«ای‌بی‌سی» گفت، استرالیا اوضاع منطقه را به دقت زیر نظر دارد و قصد ندارد در مورد خروج نیروهای خود از عراق تصمیم فوری اتخاذ کند. او همچنین همراهی کشورش با تحریم‌های بیشتر آمریکا علیه ایران را رد نکرد.

تاکید بر ادامه حضور نیروهای استرالیایی در منطقه و همکاری با ائتلاف تحت رهبری آمریکا، با توجه به مواضع اخیر بریتانیا و ایالات‌متحده به عنوان دو کشوری که کنبرا معمولا سیاست‌های هماهنگ‌شده‌ای با آنها دارد، دور از انتظار نبود. وفاداری دولت اسکات موریسون به دونالد ترامپ قبلا هم در پیوستن استرالیا به ائتلاف امنیت دریایی خلیج فارس تحت رهبری ایالات‌متحده به اثبات رسیده بود. موریسون امروز اعلام کرد که روند همکاری با این ائتلاف طبق برنامه قبلی انجام می‌شود. 

نخست‌وزیر لیبرال استرالیا در بسیاری زمینه‌ها از جمله سیاست‌های اقتصادی، مهاجرتی و کم‌توجهی به تغییرات اقلیمی با رئیس‌جمهور آمریکا اشتراک نظر دارد. آنچنان که ترامپ سختگیری‌های استرالیا در مقابل پناهجویان غیرقانونی را یک سیاست ایده‌آل‌ مهاجرتی می‌داند. او در جریان آتش‌سوزی‌های جاری در استرالیا نیز برای موریسون پیام همدردی و حمایت فرستاد و گفت: «ما عاشق استرالیا هستیم».

موریسون دومین رهبر عالی جهان بود که پس از امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در ضیافت شام کاخ سفید به میزبانی ترامپ شرکت کرد.

این ضیافت در مهرماه و دو روز قبل از مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شد. در نتیجه رایزنی‌های ترامپ و موریسون در این ملاقات بود که نگار قدس رضوی، شهروند ایرانی متهم به نقض تحریم‌های آمریکا (که پیش‌تر در استرالیا زندانی بود و در تابستان به آمریکا انتقال یافته بود) از زندان آزاد شد و به این ترتیب زمینه آزادی دو شهروند استرالیایی که به اتهام تصویربرداری با پهپاد در نزدیکی تهران دستگیر شده بودند، فراهم شد.

علاوه بر جولی کینگ و مارک فرکین که پس از حدود سه ماه بازداشت، در مهرماه آزاد شدند، دست‌کم یک شهروند استرالیایی-بریتانیایی دیگر همچنان در ایران زندانی است.

وزیر دفاع استرالیا در مورد سرنوشت کایلی-مور گیلبرت ابراز نگرانی کرده و موریسون هم می‌گوید از همه ظرفیت‌ها برای آزادی او استفاده می‌کند. دادستانی تهران اخیرا با اعتراض کایلی مور گیلبرت به حکم ۱۰ سال زندان به اتهام جاسوسی موافقت نکرد. این استاد مطالعات دانشگاه ملبورن در شهریورماه ۱۳۹۷ هنگامی که برای شرکت در یک کنفرانس به ایران دعوت شده بود، بازداشت شد و تا امروز در سلول انفرادی به سر می‌برد.

بازداشت شهروندان استرالیایی در ایران پس از آن انجام شد که استرالیا شهروندان ایرانی را به اتهام نقض تحریم‌ها به زندان فرستاد.

مقامات تهران از سال ۱۳۹۶ که نگار قدس کنی در استرالیا بازداشت شد، بارها خواستار آزادی او شده بودند. اجرای حکم حبس رضا دهباشی دیگر شهروند ایرانی متهم به نقض تحریم‌های آمریکا نیز در شهریورماه گذشته و در همان زمانی بود که کایلی مور گیلبرت در ایران بازداشت شد. اخیرا یک شهروند ایرانی دیگر نیز در استرالیا به جرم نقض تحریم‌ها به حبس خانگی و پرداخت جریمه محکوم شد.

حفظ توازن بین روابط بسیار نزدیک با دولت ترامپ و سیاست محافظه‌کارانه استرالیا در قبال خاورمیانه و ایران در شرایطی که رایزنی‌ها برای آزادی کایلی مور گیلبرت ادامه دارد، یک چالش پیش‌ روی دولت اسکات موریسون به شمار می‌رود. در صورت بر هم خوردن این توازن،  افزایش تهدید‌ها از سوی ایران علیه منافع استرالیا قابل پیش‌بینی است، آن هم در شرایطی که روابط دیپلماتیک تهران-کنبرا تنها «برقرار» است.