محمدرضا قرایی آشتیانی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، با انتشار یادداشتی در روزنامه عرب‌زبان الوفاق، چاپ ایران، تاکید کرد که «همه تحریم‌های تسلیحاتی ایران» در مهرماه پایان می‌یابد.

در بخشی از این یادداشت که خبرگزاری دولتی ایرنا آن را منعکس کرده، آمده است که وزیر دفاع ایران از آمادگی این وزارتخانه برای «برقراری و توسعه مناسبات دفاعی و راهبردی با همه کشورهای مستقل و همسو به‌ویژه همسایگان منطقه‌ای و کشورهای مسلمان» خبر داده است.

قرایی آشتیانی در ادامه این مطلب سیاست‌های دفاعی جمهوری اسلامی را «صلح‌دوستانه» توصیف کرد و نوشت: «خوداتکایی و وابستگی نداشتن به کشورهای خارجی در صنعت دفاعی فرصت مناسبی برای همکاری‌های دو و چندجانبه بین‌المللی به‌ویژه انتقال فناوری با کشورهای همکار و دوست فراهم خواهد آورد. امروز تسلیحات و تجهیزات صنعت دفاعی جمهوری اسلامی ایران اثربخشی و تعیین‌کنندگی خود را در صحنه‌های نبرد و به‌ویژه مبارزه با تروریسم به اثبات رسانده است و بسیاری از کشورها با دیدن این واقعیت، به‌ دنبال توسعه همکاری دفاعی با جمهوری اسلامی ایران‌اند.»

او با تاکید بر اینکه همه تحریم‌های تسلیحاتی ایران مهرماه آینده پایان می‌یابد، نوشت: «با این اتفاق، جهان بار دیگر بر شفافیت، مسئولیت‌پذیری و عمل به تعهدات جمهوری اسلامی ایران صحه خواهد گذاشت.»

اتحادیه اروپا فوریه ۲۰۰۷ تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کرد که بر اساس آن، ارسال قطعات، تجهیزات و فناوری‌هایی که می‌توانست در گسترش فناوری‌های موشکی و اتمی کاربرد داشته باشد، هدف اولین دور از تحریم‌های اتحادیه اروپا بود. بر اساس برجام، این تحریم‌ها در اکتبر سال ۲۰۲۳ تعلیق خواهند داشت.

دیپلمات‌های اروپایی، پیش از این اعلام کرده بودند که به دلیل حمایت تسلیحاتی ایران از روسیه و همچنین پایبند نبودن تهران به مفاد برجام، اروپا تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی را لغو نخواهد کرد.

خبرگزاری رویترز هشتم تیر به نقل از چهار منبع مطلع گزارش داد که دیپلمات‌های اروپایی در تماس با مقام‌های جمهوری اسلامی، دلیل باقی ماندن این تحریم‌ها را «استفاده روسیه از پهپادهای ایران علیه اوکراین، احتمال انتقال موشک‌های بالیستیک از ایران به روسیه و همچنین به زوال رفتن منافع توافق هسته‌ای با توجه به نقض مفاد برجام» اعلام کرده‌اند.

نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، شنبه ۱۷ تیر، در یک توییت، سه کشور اروپایی عضو برجام را تهدید کرد که درصورت پایبند نبودن آن‌ها به «بندهای غروب برجام»، ایران دوباره فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم را گسترش می‌دهد. بندهای معروف به غروب برجام  به جدول زمانی تعلیق و یا لغو قسمتی از محدودیت‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای گفته می‌شود که تحریم‌های موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی نیز جزو آن است و طبق برجام، قرار است مهر امسال (اکتبر ۲۰۲۳) پایان پذیرد.

اتاق فکر هنری جکسون در آستانه از راه رسیدن بند دیگری از غروب برجام در مهرماه که برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی را محدود می‌کرد، روز پنجشنبه ۲۹ تیر (۲۰ ژویيه) به بریتانیا هشدار داد که سیاست سختگیرانه‌تری را در قبال جمهوری اسلامی ایران دنبال کند که قرار دادن نام سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی هم جزو آن بود.

این گزارش هشدار داد که استراتژی نظام تحریم‌های خاص که بتواند فعالیت‌های جمهوری اسلامی را در خارج از ایران محدود کند، به نتیجه نرسیده است. هنری جکسون در عین حال پیشنهاد کرد مهرماه، زمانی که قرار است بند دیگری از غروب برجام سر برسد، به عنوان ضرب‌الاجلی برای تصمیم‌گیری درباره تروریستی خواندن سپاه و اعمال دوباره تحریم‌های سازمان ملل در نظر گرفته شود.

گزارش هنری جکسون در حالی منتشر شد که اتاق فکر اکسچنج پالیسی (Policy Exchange) نیز پیش‌تر به بریتانیا توصیه کرده بود سپاه را به عنوان سازمان تروریستی بشناسد.

به باور برخی کارشناسان، تحریم‌های تسلیحاتی کنونی مانعی برای خرید قطعات و تجهیزات نظامی سپاه پاسداران نبوده است اما آنچه آمریکا و متحدانش را پس از پایان تحریم تسلیحاتی تهدید خواهد کرد، قابلیت خرید تجهیزات نظامی با قیمت بسیار کمتر از زمان کنونی برای سپاه پاسداران خواهد بود که هزینه حمایت تسلیحاتی سپاه قدس از نیروهای نیابتی‌اش در سوریه، عراق، لبنان و یمن را به‌شدت کاهش می‌دهد. همچنین امکان صادرات تسلیحات ارزان‌قیمت تولیدی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران به کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای متحد جمهوری اسلامی فراهم خواهد شد و بخشی از هزینه‌های سنگین تحقیق، توسعه و ساخت تسلیحات نظامی را جبران خواهد کرد.

به گفته آن‌ها، به دنبال پایان تحریم تسلیحاتی ایران، خرید سامانه‌های پدافندی برای محافظت از حریم هوایی ایران اولویت می‌یابد و در این راستا سامانه پدافندی بردبلند اس‌ــ‌۴۰۰ و برد کوتاه پنتسیر اس۲ئی (Pantsir S2E) از روسیه خریداری خواهد شد تا توانایی دفاعی نیروی پدافند هوایی ارتش (پداجا) و فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوافضای سپاه را افزایش دهد.