شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد دوشنبه، ۱۹ ژوئن (۲۹خرداد)، نشستی را با حضور ریچارد بنت، گزارشگر ویژه این شورا در امور افغانستان، و چندتن از مدافعان حقوق بشر افغان در ژنو برگزار کرد. در این نشست، ریچارد بنت گزارش خود را به شورای حقوق بشر ارائه کرد و گفت، زنان افغانستان که تحت فرمان‌های شدید طالبان، از صحنه زندگی اجتماعی حذف شده‌اند، خواستار اقدام‌هایی عملی‌‌اند که آنان را در زمینه دسترسی به حقوق خود کمک کند.

مسئولان ماموریت‌های شورای حقوق بشر سازمان ملل در این نشست گفتند که فرمان‌های زن‌ستیزانه طالبان در افغانستان، همه زنان این کشور را در حبس خانگی قرار داده‌ است.

آنان در سخنرانی‌های خود در مورد وضعیت حقوق بشر و به ویژه زنان و دختران، زیر سلطه طالبان در افغانستان، گفتند که زنان افغان از حق کار، فعالیت، ارائه دیدگاه، دسترسی به عدالت در نظام قضایی و حتی دسترسی به بهداشت محروم‌اند.

آنان همچنین تاکید ورزیدند که تامین حقوق انسانی زنان در افغانستان، باید در اولویت همه نهادهای ناظر و فعال بین‌المللی در زمینه دفاع از حقوق بشر باشد. آنان همچنین افزودند که أفغانستان، تنها کشوری است که در آن زنان از حق کار، و دختران از تحصیل محروم‌اند.

در بخشی از گزارش‌های مسئولان ماموریت‌های شورای حقوق بشر سازمان ملل در این نشست، آمده است که طالبان زنان را حتی از ثبت شکایت در دادگاه و اقدام برای طلاق نیز منع کرده‌اند. 

مسئولان ماموریت‌های شورای حقوق بشر و نمایندگان شماری از کشورها که در این نشست سخنرانی کردند، بر ایجاد مکانیسمی برای واداشتن طالبان به پاسخگویی، تاکید ورزیدند.

براساس دریافت‌های مسئولان ماموریت‌های شورای حقوق بشر سازمان ملل، در بسیاری از موارد، پلیس طالبان در پاسخ به زنانی که از رنج خود و ظلم افراد، به ویژه مردان خانواده، شکایت می‌کنند، می‌گویند که شما مستحق این مجازاتید و نباید شکایت کنید. در دولت پیشین افغانستان، نهادهای مشخصی وجود داشتند که شکایت‌های زنان را در زمینه خشونت‌های خانوادگی بررسی می‌کردند، اما طالبان تمامی این نهادها را تعطیل کردند و اموال و تجهیزات بسیاری از آن‌ها، از جمله کمیسیون حقوق بشر افغانستان، را غارت کردند.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل در امور افغانستان، در این نشست گفت: «وضعیت زنان و حقوق بشر در افغانستان بدتر شده است. زنان به حاشیه رانده شده‌اند و منتقدان و مخالفان ایدئولوژی طالبان، وضعیت دشواری دارند.»

بنت افزود که در سفرش به افغانستان که حدود دو ماه قبل انجام شد، با شمار زیادی از زنان، فعالان حقوق بشر و مقام‌های طالبان دیدار کرده، اما نشانه‌ای از بهبود اوضاع مشاهده نکرده است.

ریچارد بنت پس از گمارده شدن به مسند گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر در امور افغانستان در آوریل ۲۰۲۲، تاکنون سه بار برای تهیه گزارش از وضعیت افغانستان، به این کشور سفر کرده است.

ریچارد بنت در ادامه سخنان خود در نشست ژنو افزود: «این شورا باید اقدام کند، فقط حرف زدن کافی نیست. زنان افغان خواستار اقدام عملی‌اند و باید احکام و فتواهای طالبان علیه زنان، فوری لغو شوند.»

او همچنین بر تشکیل دولت فراگیر با حضور نمایندگان همه اقوام افغانستان تاکید کرد و افزود که باید در زمینه بازگشایی فوری مدارس و دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان و مجازات عاملان خشونت علیه زنان در افغانستان، هر چه سریع‌تر اقدام شود.

نصیر احمد اندیشه، سفیر و نماینده دائم افغانستان در سفارت این کشور در مقر سازمان ملل در ژنو، گفت که رهبر طالبان جنگ خود را علیه زنان و دختران افغانستان ادامه می‌دهد.

اندیشه افزود: «خشونت با زنان معترض، صدور فتواها و فرمان‌های طالبان علیه زنان و منع کار شهروندان از کار با سازمان ملل، در تاریخ این کشور بی‌سابقه است.»

نصیراحمد اندیشه افزود که بحران حقوق بشری و عملکرد زن‌ستیزانه طالبان در افغانستان، یک بحران محلی نیست، چون طالبان نظام حقوق بشری جهانی را به چالش کشیده است.

سفیر افغانستان در مقر سازمان ملل در ژنو افزود: «طالبان افغانستان را به سمت یک پرتگاه سوق می‌دهند و این اقدام‌های این گروه، ریشه در سنت و فرهنگ افغانستان ندارد.»

شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون حقوق بشر در دولت پیشین افغانستان، در سخنان خود در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، با انتقاد از عملکرد جهان در نزدیک به دو سال سلطه طالبان بر افغانستان، گفت که در برخی موارد جهان به جای حمایت از زنان افغانستان، کنار طالبان ایستاده است. 

اکبر خواستار اقدام‌های عملی سازمان ملل در حمایت از زنان افغانستان شد و افزون بر آن، از دولت‌های جهان خواست که در شیوه و چگونگی تعامل با طالبان دقت کنند و نگذارند که نقض حقوق بشر و محرومیت زنان افغان از حقوق اساسی خود، عادی‌سازی شود.

دیپلمات‎های شماری از کشورها و نمایندگان تعدادی از سازمان‌های بین‌المللی نیز موضع خود را در پیوند با گزارش اخیر ریچارد بنت در مورد وضعیت حقوق بشری در افغانستان، به ویژه وضعیت زنان، ابراز کردند و ضمن تاکید بر تعامل با طالبان، از محتوای گزارش ریچارد بنت حمایت کردند. در این گزارش که هفته گذشته علنی شد، آمده است که طالبان در ۲۱ ماه سلطه بر افغانستان، ۵۰ فرمان محدودکننده علیه زنان این کشور صادر کرده‌اند که باعث حذف زنان افغان از صحنه زندگی اجتماعی شده است.

محتوای سخنرانی‌های بیشتر نمایندگان و دیپلمات‌ها در این نشست، شبیه به بیانیه‌های صادرشده در نشست‌های قبلی شورای حقوق بشر سازمان ملل بود و همه آنان به صورت جمعی بر حمایت از محتوای گزارش ریچارد بنت تاکید کردند.