آغاز پخش سریال ترکیه‌ای «نابغه کوچک، ابن‌سینا» از شبکه تی‌آرتی موجی از واکنش‌ها را در رسانه‌های اجتماعی در پی داشت و علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ ایران ضمن اشاره به سابقه مصادره مشاهیر ایران از سوی کشورهای همسایه، در مورد قصد ترکیه از تولید و پخش این سریال برای مصادره ابن‌سینا به نام خود، همانند مولانا، هشدار دادند.

نخستین قسمت سریال «نابغه کوچک، ابن‌سینا» روز یکشنبه ۷ مه (۱۷ اردیبهشت) پخش شد. دومین قسمت آن هم ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) هم‌زمان با انتخابات ریاست‌جمهوری در ترکیه پخش خواهد شد. «نابغه کوچک، ابن‌سینا» در ژانر کمدی قرار می‌گیرد و تصویربرداری آن به کارگردانی هاکان ارسلان و علی اوزل بر اساس فیلمنامه‌ای از احسان یلدیریم اواخر تابستان و اوایل پاییز انجام شد.

در خلاصه این سریال آمده است: «ابن سینا پسری کنجکاو و به دنبال کشف و دانش است. او فعالیت بسیار و هوش و ذکاوتی فراتر از زمان خود دارد. برای اینکه بتواند کتاب اسرار مابعدالطبیعه ارسطو را درک کند، بارها آن را می‌خواند و به جای بازی با همسن‌وسال‌هایش ترجیح می‌دهد بیشتر در پی تحقیق و کشف باشد. سقراط دوست نزدیک و هم‌صحبت ابن‌سینا است.»

در خلاصه سریال به هویت و ملیت ابن‌سینا هیچ اشاره‌ای نشده است و با پخش تنها یک قسمت از این سریال نیز نمی‌توان درباره اینکه آیا ترکیه قصد دارد این دانشمند ایرانی را به نام خود مصادره کند یا نه قضاوت کرد، اما دوستداران فرهنگ و تاریخ ایران دلایلی را یادآور می‌شوند که اثبات می‌کند نگرانی‌ها از مصادره ابن‌سینا از سوی کشور همسایه چندان هم بی‌دلیل نیست.

ترکیه پیش‌تر مجسمه بزرگی از ابن‌سینا را در یکی از دانشگاه‌های آنکارا نصب کرد و زیر آن نوشت: «حکیم بزرگ ترک»؛ مصادره مولانا جلال‌الدین محمد رومی، شاعر بنام ایرانی که در قونیه به خاک سپرده شده، نیز دلیل دیگری است که زنگ خطر را درباره مصادره ابن‌سینا به نام ترکیه به صدا درآورده است.

ترکیه سال‌ها است که از طریق برگزاری مراسم سماع در سالروز بزرگداشت مولانا در قونیه به اعتبار فرهنگی و تاریخی خود می‌افزاید و سود مالی سرشاری نیز کسب می‌کند. در مقابل، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در بخش‌های فرهنگی از کشور همسایه انتقاد می‌کنند، در جهت معرفی مفاخر فرهنگی ایران به جهان و توسعه گردشگری در این زمینه هیچ اقدام مناسبی انجام نمی‌دهند. آرامگاه‌های حافظ و سعدی در شیراز و فردوسی در طوس نیز مانند آرامگاه مولانا در قونیه می‌توانند سالانه فرهنگ‌دوستان بسیاری را از نقاط مختلف جهان به‌سوی ایران سرازیر کنند؛ به‌شرط اینکه شرایط برای استقبال و پذیرایی از گردشگران فراهم باشد و خطرهای متعدد از جمله دستگیری آنان را تهدید نکند.

ترکیه در رویه‌ای کاملا متفاوت با جمهوری اسلامی ایران، برای اعتباربخشی به تاریخ و فرهنگ خود، از تمام ظرفیت‌ها استفاده می‌کند. یکی از این ظرفیت‌ها نیز تولید فیلم و سریال است. پیش از سریال «نابغه کوچک، ابن‌سینا»، تولید و پخش سریال جلال‌الدین محمد رومی در ترکیه نیز خبرساز شده بود. از طرفی سریال «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی که قرار بود محصول مشترک ایران و ترکیه باشد، پس از سنگ‌اندازی‌های حکومتی، ادعای برخی مبنی بر اینکه صوفی‌گری را اشاعه می‌دهد و دیگر حاشیه‌ها، به نام طرف ترکیه‌ای تمام شد و پخش آن احتمالا به‌زودی آغاز می‌شود.

طی روزهای اخیر بسیاری از کاربران رسانه‌های اجتماعی از اهمال مدیران فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در حفظ مفاخر و اندیشمندان ایرانی انتقاد کردند و آنچه را اکنون در کشورهای همسایه تحت عنوان مصادره در حال وقوع است، به ناکارآمدی مقام‌های حکومتی ایران نسبت دادند. به گفته آنان، صداوسیمای جمهوری اسلامی به‌رغم اینکه هزینه‌هایش را از محل بودجه عمومی تامین می‌کند، از تولید و ساخت سریال‌ها و فیلم‌هایی که به هویت ملی ایران بپردازد، امتناع می‌کند.

در میان موج انتقادهای اخیر به سریال ترکیه‌ای ابن‌سینا، واکنش روزنامه جام‌جم، ارگان رسانه‌ای صداوسیما، قابل‌توجه است؛ این روزنامه با انتشار گزارشی، فریاد «وااسفا» سر داد و با متهم کردن ترکیه به «دست‌‌درازی» و «تاریخ‌دزدی»، از مدیران فرهنگی در ایران که «برای واکنش به این جعل و مصادره مستمر عزم و اراده‌ای ندارند» انتقاد کرد.

ارگان رسانه‌ای صداوسیما در واکنشی نژادپرستانه، پست اینستاگرامی بازیگر نوجوان سریال «نابغه کوچک» را که از بازی در این سریال ابراز خوشحالی کرده بود، زیر سوال برد و نوشت: «چنین بالندگی و افتخاری برای بازی در نقش کودکی و نوجوانی بوعلی سینا باید نصیب یک بازیگر وطنی می‌شد.»

فرار روبه‌جلو روزنامه وابسته به صداوسیما در حالی است که در نبود رادیو و تلویزیون‌های خصوصی در ایران، صداوسیما در معرفی و پاسداشت میراث فرهنگی و تاریخی مهم‌ترین وظیفه را دارد اما ستیز حکومت با هویت ملی ایرانیان زیر سایه ناکارآمدی مدیران فرهنگی، شرایطی را ایجاد کرده است که یادگارهای ایران یکی پس از دیگری به نام کشورهای همسایه مصادره می‌شوند.

بر مبنای اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، راه‌‎اندازی رادیو و تلویزیون خصوصی در ایران ممنوع است و تولید تمام آثار نمایشی و غیرنمایشی رادیویی و تلویزیونی در انحصار صداوسیما است. صداوسیما نیز که مدیر آن را علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، تعیین می‌کند، این بودجه عمومی را صرف تولید سریال‌هایی با مضامین سیاسی در جهت منافع جمهوری اسلامی ایران می‌کند و در حالی‌ که تلویزیون دولتی ترکیه تولید و پخش سریالی با موضوع زندگی ابن‌سینا را در اولویت قرار داده است، صداوسیمای حکومتی ایران از جیب مردم سریال‌های سیاسی و امنیتی مانند «گاندو»، «هادی»، «موقعیت مهدی»، «موسی»، «ضد»، «شهباز»، «آزادی مشروط» و «ترور» را تولید و پخش می‌کند.