جزئیات مذاکرات مخفیانه تهران، پکن و مسکو درباره سوخت موشک

چین می‌تواند با ارسال آمونیوم پرکلرات به ایران، نه تنها موجب توسعه برنامه موشکی تهران شود بلکه غیرمستقیم به مسکو نیز کمک کند

موشک ذوالفقار، یکی از موشک‌های بالستیک زمین به زمین ساخت ایران با سوخت جامد ـ AFP

ديپلمات‌های مطلع می‌گويند جمهوری اسلامی ايران، چين و روسيه درباره یک ماده شیمیایی قابل‌استفاده در سوخت موشک‌، به مذاکرات محرمانه «فشرده‌» مشغول‌اند. این اقدام تحريم‌های سازمان ملل متحد را آشکارا نقض می‌کند و احتمالا به مسکو کمک خواهد کرد تا زرادخانه موشکی خود را دوباره پر کند.

به گزارش پولیتیکو، تهران همزمان با مقام‌ها و نهادهای تحت کنترل دولت روسیه و چین، مذاکراتی انجام داده است. در این مذاکرات، اف‌‌کی‌‌پی، شرکت دولتی سازنده مواد شیمیایی در روسیه، خواهان خرید مقادیر زیادی «آمونیوم پرکلرات» بوده است.

آمونیوم پرکلرات، ماده اصلی لازم برای تولید سوخت جامد موشک‌ها است و به دلیل ایمنی و ماندگاری طولانی، برای مصارف نظامی به کار گرفته‌ می‌شود.

به گفته ديپلمات‌های مطلع، سجاد احدزاده، دیپلمات جمهوری اسلامی در پکن که تحت عنوان «مشاور فناوری» حکومت ایران در چین و مناطق گسترده‌تری در آسیا فعالیت می‌کند، مدیریت این گفت‌وگوها را برای به دست آوردن آمونیوم پرکلرات بر عهده داشته است.

با اين حال، ديپلمات‌ها تاکید کردند مشخص نیست کدام‌یک از شرکت‌های چينی در مذاکرات شرکت کرده‌اند. آن‌ها همچنین گفتند نمی‌دانند ایران چه مقدار آمونیوم پرکلرات درخواست کرده است. این دیپلمات‌ها تخمین می‌زنند محموله جدید این مواد شیمیایی، برای استفاده در ساخت هزاران موشک کافی باشد. از جمله موشک‌هایی که از این نوع سوخت استفاده می‌کنند، موشک ذوالفقار با برد ۷۰۰ کیلومتر است که در سال‌های اخیر، ایران و گروه‌های نیابتی تحت حمایت آن در خاورمیانه، از آن استفاده کرده‌اند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پولیتیکو به نقل از دیپلمات‌های مطلع از این مذاکرات چنین نوشت: «اگر این معامله صورت گیرد، برخی از این موشک‌ها می‌توانند در نهایت علیه اوکراین استفاده شوند.»

در پی تهاجم غیرقانونی روسیه به اوکراین، جمهوری اسلامی ایران پهپادهای انتحاری به روسیه عرضه کرده که مسکو از آن‌ها برای حمله به اهداف غیرنظامی در اوکراین استفاده می‌کند. تهران همچنین در مورد چگونگی و سازوکار دور زدن تحریم‌ها، به مسکو مشورت می‌دهد.

از سوی دیگر، چین همچنان از محکوم کردن جنگ روسیه علیه اوکراین خودداری می‌کند، و می‌تواند از طریق حکومت ایران به روسیه کمک ارسال کند. پولیتیکو می‌نویسد: «چین می‌تواند با ارسال آمونیوم پرکلرات به ایران، غیرمستقیم به مسکو کمک کند.»

تحلیلگران غربی می‌گویند چین نمی‌خواهد تحریم‌های بین‌المللی درباره جنگ اوکراین را نقض کند، اما در عین حال، به روسیه نیز به منزله متحد خود، نمی‌خواهد خیانت کند. آن‌ها معتقدند چین ممکن است با بهره‌گیری از راه‌هایی، تحریم‌های سازمان ملل را دور بزند و به کرملین کمک کند.

بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد که ۲۰۱۵ تصویب شد، کشورهای عضو این نهاد بدون تایید شورای امنیت، نمی‌توانند آمونیوم پرکلرات به ایران بفروشند.

بهنام طالب‌لو، پژوهشگر ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و نویسنده مطالعه جامع اخیر در مورد برنامه موشکی ایران، می‌گوید: «[حکومت] ایران برای راهبرد امنیتی‌اش، اتکای خود را به موشک‌های بالستیک سوخت جامد عمیق‌تر کرده است.»

حمله‌های بی‌وقفه روسیه به اهدافی در اوکراین در طول یک سال گذشته، ذخایر موشکی روسیه را کاهش داده است. روسیه هنوز موشک‌های خود را تولید می‌کند، اما با توجه به مصرف بالای ارتش این کشور، ظرفیت تولید موشک آن کافی نیست. به همین دلیل، حمایت ایران، مانند عرضه پهپادها، می‌تواند جایگزین جذابی برای موشک‌ها ارائه دهد.

ایران نیز مانند روسیه در ساخت موشک تا حد زیادی خودکفا است، اما تحریم‌های بین‌المللی در ارتباط با برنامه هسته‌ای، ظرفیت تولید آن را محدود کرده است.

از سوی دیگر یکی از نگرانی‌های جامعه بین‌المللی، خاصه اسرائیل، برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران است، چون پیشرفت تهران در ساخت موشک‌های بالستیک این توانایی را به مقام‌های حکومت اسلامگرای ایران می‌دهد تا، در صورت دستیابی به تسلیحات هسته‌ای، از این موشک‌ها برای حمل کلاهک‌های اتمی استفاده کنند. 

تحلیلگران می‌گویند نظام جمهوری اسلامی ایران مشتاق است عرضه موشک‌های بالستیک خود را افزایش دهد، چرا که خواهان نشان دادن قدرت خود در خاورمیانه است. تهران در سال ۲۰۲۰ به تلافی کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماری موشک بالستیک به سوی نیروهای آمریکایی مستقر در پایگاه هوایی عین‌الاسد عراق شلیک کرد. این حمله‌ها بیش از ۱۰۰ نظامی و پیمانکار آمریکایی را مجروح کرد و بزرگ‌ترین حمله از این دست علیه نیروهای آمریکایی به شمار می‌رود.

نوامبر گذشته، نیروی دریایی آمریکا حدود ۷۰ تن آمونیوم پرکلرات در یک کشتی در خلیج عمان که از ایران به سمت یمن می‌رفت، کشف کرد. این محموله می‌توانست برای ۱۲ موشک میان‌برد سوخت تامین کند. مقام‌های آمریکایی بر این باور بودند که این محموله برای شورشیان حوثی برخوردار از حمایت ایران در یمن در نظر گرفته شده بود، و نیروی دریایی آمریکا این کشتی را غرق کرد.