از نیمه‌شب دوشنبه به وقت تهران، هر ساعت انتظار می‌رود خبری سرنوشت‌ساز در مورد قبول یا رد احیای برجام از سوی طرفین مذاکره‌کننده منتشر شود.

نورنیوز، رسانه وابسته به شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، در گزارشی، خارج شدن مذاکرات از رکود قبلی را رویکردی سازنده دانست و اعلام کرد که در متن پیشنهادی اروپا، همچنان به برخی «دغدغه‌های ایران» که ذیل سه محور اصلی در مذاکرات دنبال شده‌، پاسخ شفافی داده نشده است. نورنیوز مدعی است پاسخ جمهوری اسلامی به متن اتحادیه اروپا حاوی این سه دغدغه و ضرورت تامین مطالبات جمهوری اسلامی است. البته نورنیوز به این سه محور هیچ اشاره‌ای نکرد.

خبرنگار پولیتیکو معتقد است که در جوابیه تهران، پاسخ جمهوری اسلامی ایران بر تحریم‌ها و تضمین‌ها متمرکز است، نه بر اختلاف‌های پادمانی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی؛ یعنی درست جایی که احتمال می‌رود برخی شایعات درست باشند و باز هم مسئله نام سپاه پاسداران بر دیگر موضوع‌ها اولویت یابد.

نورنیوز به عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های امنیتی جمهوری اسلامی تاکید کرد: «تا زمان اظهارنظر رسمی از سوی طرف‌های حاضر در مذاکرات هیچ‌یک از اخبار و تحلیل‌های منتشرشده نمی‌تواند بازتاب‌دهنده واقعیت‌های جاری در خصوص فرجام مذاکرات رفع تحریم‌ها باشد.» این رسانه در انتهای متن خود، به یکی از صحبت‌های حسین امیرعبدالهیان ارجاع داد و معتقد است که پاسخ جمهوری اسلامی به پیشنهادهای اروپا در آن خلاصه شده است.

نورنیوز نوشت: «آنچه در مورد موضع ایران می‌توان با قطعیت سخن گفت، روز گذشته در اظهارات صریح حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، بر آن تاکید شد: نمی‌توانیم از خط قرمز خود عبور کنیم و نمی‌توانیم توافقی را امضا کنیم که بعد از مدتی مثلا ۴۰ روز پس از توافق روی زمین هیچ اتفاقی رخ ندهد. ما به دنبال توافقی هستیم که مردم اثر آن را در زندگی خود ببینند.»

با تاکید نورنیوز بر اینکه نمی‌توان از خط قرمزها عبور کرد، این احتمال وجود دارد که جمهوری اسلامی نیز به احیای برجام امید چندانی نداشته باشد؛ هرچند هر لحظه ممکن است با یک «چرخش قهرمانانه» تصمیم بگیرد کوتاه بیاید و ورق را برگرداند. حتی ممکن است آمریکا زیر بار اعطای امتیازهای بیشتر به ایران برود؛ هرچند از آن سو بایدن موقعیت خود و حزبش را در انتخابات آینده زیر سوال خواهد برد.

همان‌طور که پلیتیکو نوشت، ایران در جوابیه‌ خود به مسائل مربوط با آژانس هیچ اشاره‌ای نکرده و بیشتر روی تضمین‌ها و تحریم‌هایی که با تعاملات اقتصادی در ارتباط است، تاکید کرده است.

در ادامه این گزارش، به نقل از یک مقام غربی، عنوان می‌شود که در پاسخ ایران، در خصوص تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره منشا آثار متعدد مواد هسته‌ای که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گذشته در سایت‌های مختلف ایران پیدا کرده‌اند، هیچ درخواست دیگری وجود ندارد. تهران مدت‌ها است که با این تحقیقات مخالفت می‌کند و اصرار دارد که توافق هسته‌ای تنها در صورتی امکان پذیر است که این پرونده تحقیقات آژانس یک بار برای همیشه بسته شود.

لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال، نیز در همان ساعات ابتدایی پس از ارسال بسته پیشنهادی جمهوری اسلامی به اروپا، در حساب توییتر خود به این موضوع اشاره کرد که اگر ایران پیشنهادهایی برای مسائل پادمانی داشته باشد، به نظر می‌رسد «نشانه مهمی است که تهران واقعا خواهان توافق است. اگرچه هنوز همه‌چیز به خواسته‌های باقی‌مانده بستگی دارد».

این در حالی‌ است که پولیتیکو مدعی شده بود که مسائل پادمانی در بسته پیشنهادی ایران جایی ندارند. نورمن نیز با اشاره به این موضوع اعلام کرد که ایران آشکارا با تحقیقات پادمانی مخالف است و طرف اروپایی در متن پیشنهادی‌ خود، نگرانی‌های جمهوری اسلامی را در نظر نگرفته است.

از سوی دیگر، نشانه‌هایی که از داخل ایران و در رسانه‌های رسمی مانند روزنامه کیهان منتشر می‌شود، قابل پیش‌بینی نیست و هر روز موضع‌گیری جدیدی ارائه می‌شود. پس از آنکه کیهان از زمزمه توافق نوشت و به استقبال آن رفت، در گزارش روز سه‌شنبه خود، با اشاره به «شبکه نیابتی غرب در داخل»، درباره راه‌هایی که از طریق آن به ایران فشار آورده‌اند، نوشت: «طرف‌های غربی همچنان به فشار علیه ایران ادامه می‌دهند و گمان می‌کنند می‌توانند دوباره از لغو تحریم‌ها فرار کنند و جمهوری اسلامی ایران را به زانو درآورند. بر همین اساس است که مسئولان دیپلماسی کشور باید هشیار باشند که تحت تاثیر فشارهای غرب به توافق بدون تضمین و توافق بدون لغو تحریم‌ها، که چیزی جز خسارت محض نیست، تن ندهند و همچنان بر شروط اصلی و انتفاع اقتصادی ایران از برجام تاکید داشته باشند؛ چنان‌که تاکنون چنین بوده است.»

اما تمامی این مذاکرات و اخبار حاشیه‌ای چقدر توانسته است حواس مردم ایران را درگیر خود کند؟ روزنامه شرق با انتشار مطلبی در این مورد و در یک تحلیل کلی از فضای آنلاین و رسانه‌های اجتماعی تا پایان روز شنبه، مدعی شد که اخبار برجام چندان توجه عموم مردم را جلب نکرده است و دلیل این بی‌تفاوتی را دو عامل دانست: «عامل اول طولانی‌ و کشدار شدن مذاکرات و شایعات ضدونقیضی است که به مرور به بی‌تفاوتی مردم به احیای برجام منجر شده است. اما عامل دوم به ذهنیت مردم در مورد برجام بازمی‌گردد. به‌نظر می‌رسد که حملات مخالفان داخلی و خارجی برجام در طول سال‌های اخیر و ناکارآمدی و مشکلات اقتصادی باعث شده است که به مرور، بخشی از مردم احساس کنند که شاید احیای برجام نیز گره‌ای از مشکلاتشان باز نکند.»

در شبی که دنیا منتظر جواب یک کلمه‌ای ایران در مورد قبول یا رد متن پیشنهادی اروپا برای احیای برجام بود، جمهوری اسلامی بازی همیشگی خود را ادامه داد و پیشنهادهای جدیدی ارائه کرد. پیشنهادهایی که به نظر می‌رسد تنها آمریکا را مخاطب قرار داده است و مشخص نیست که آیا این پیشنهادهای جمهوری اسلامی به برجام منتهی می‌شود یا خیر؟