محمود جام‌ساز، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگویی، پیامدهای «ابر تورم» فعلی را تشریح کرد و با بحرانی خواندن این وضعیت هشدار داد که اگر تا پیش از این از «خط فقر» صحبت می‌شد، اکنون مسئله رسیدن به «خط گرسنگی» است؛ به طوری که مردم جز صرفه‌جویی چاره‌ای ندارند و فقط می‌خواهند زنده بمانند و از زندگی در داخل شهرها به حاشیه‌نشینی روی آورده‌اند. او تاکید کرد که آمار رسمی آشکار می‌کند ۲۰ میلیون نفر در ایران سرپناه و درآمد حداقلی ندارند و افزود: «اینکه قیمت برخی کالاها در طول یک سال، نزدیک به ۳۰۰ درصد افزایش داشته است، از وضعیتی کاملا بحرانی خبر می‌دهد.»
این کارشناس اقتصادی با انتقاد از معافیت مالیاتی نهادهای حاکمیتی، به سایت خبری نواندیش گفت: «به دلیل کمبود منابع ارزی و ریالی برای گرفتن ۵۲۷ هزار میلیارد تومان به مردم و کسبه فشار می‌آورند؛ در حالی که بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و آستان قدس رضوی با گردش مالی چند ۱۰ هزار میلیارد تومانی، مالیات نمی‌دهند.»
محمود جام‌ساز در ادامه، به وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال که دولت رئیسی برای آن تبلیغات وسیعی کرده بود، نیز اشاره کرد و گفت: «دولت قول داده بود در چهار سال چهار میلیون خانه میسازد اما با گذشت یک سال، هیچ کاری نکرده است. اگر برای حل مشکل مسکن قصد و اراده جدی باشد، فقط با فروش بخشی از دارایی‌‌های آستان قدس رضوی، مشکل مسکن تا حدود زیادی حل خواهد شد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این کارشناس اقتصادی، «موازی‌کاری»، «فساد» و «سوءمدیریت» را عوامل مهم تشدید بحران اقتصادی در ایران دانست و تاکید کرد: «کارهایی که دولت رئیسی انجام می‌دهد، بدون منطق و هیجانی است و تورم موجود با هیچ‌یک از این کارها کنترل نخواهد شد؛ زیرا مشکل تورم پولی باید از ریشه حل شود.»
جام‌ساز دولت را تولیدکننده اصلی تورم خواند و اضافه کرد: «این امر برای دولتی‌ها سودآور است. در واقع با تبدیل ارز ۴۲۰۰ تومانی به ارز ۲۵ هزار تومانی، دولت از مابه‌التفاوت قیمت ارزی که می‌فروشد، با آنچه به‌عنوان یارانه ۳۰۰ هزار تومانی پرداخت می‌کند، مبلغی حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سود می‌کند که از این طریق بخش مهمی از کسری بودجه را تامین خواهد کرد.»
گزارش جدید مرکز آمار ایران آشکار می‌کند که تورم ۵۲ درصدی خرداد ۱۴۰۱ رکورد تورم پس از انقلاب اسلامی در ایران را شکسته است. در چنین شرایطی، ناامیدی به احیای برجام نیز هر روز بیشتر می‌شود و دولت رئیسی هم برخلاف ادعاهایی که در رابطه با حمایت از فقرا مطرح می‌کند، در افزایش قیمت‌ها نقش دارد.
اواخر خرداد و پس از حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی، ۶۱ استاد اقتصاد در نامه‌ای، «جراحی اقتصادی» دولت را بدون توجه به عواقب آن، خطرناک توصیف کردند و نوشتند: «دولت و مجلس در شرایطی ارز ترجیحی کالاهای اساسی را حذف و آن را به عنوان آغاز جراحی اقتصادی برگزید که هزاران میلیارد تومان هزینه‌های غیرضروری و مبهم و قابل‌حذف در بودجه سالیانه وجود دارد که حذف دائم یا موقت آن‌ها نه به کلیت و ماموریت‌های اصلی دولت و نه به معیشت عمومی مردم، هیچ آسیبی نخواهد زد.»
ابراهیم رئیسی هنگامی که کار خود را در دولت شروع کرد، رشد پنج درصدی اقتصاد، تولید سالانه یک میلیون شغل، ساخت سالانه یک میلیون مسکن، کاهش نرخ بی‌کاری، افزایش صادرات نفتی تا ۷۰ میلیارد دلار و تک‌رقمی شدن نرخ تورم را وعده داد و گفت که معیشت مردم را به تحریم‌ها گره نمی‌زند؛ اما با وجود تمامی این وعده‌ها، آنچه در یک سال حضور او در دولت اتفاق افتاد، افزایش ۱۰۰ تا ۳۰۰ درصدی قیمت اقلام خوراکی بود. وضعیت مسکن، بهداشت و درمان و دیگر خدمات عمومی نیز تعریفی ندارد و کارشناسان مسکن هم می‌گویند کوچ ساکنان مناطق داخلی شهرهای بزرگ به حاشیه شهرها با شتاب بیشتری ادامه دارد. هزینه‌های نجومی دارو و درمان هم باعث شده است بسیاری از مردم روند درمان خود را متوقف کنند.
ناظران می‌گویند در صورتی که دولت با همین فرمان به مسیر خود ادامه دهد، خطر افزایش چندین برابری قیمت‌ها در ماه‌های آتی نیز وجود دارد. در همین زمینه، علیرضا حیدری، کارشناس اقتصادی، به خبرگزاری ایلنا گفت: «افزایش ۱۲.۲ درصدی نرخ تورم خرداد نتیجه سیاست دولت و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است. این افزایش نرخ تورم به طور قطع به ماه‌های آینده هم سرایت می‌کند؛ چرا که در فرایند تولید کالا و خدمات، قیمت نهاده‌های تولید می‌تواند در یک فرایند یک یا چندماهه به قیمت نهایی اضافه شود.»
او افزود: «در این شرایط، مصرف‌کننده را تحت‌فشار شدید قرار می‌گذارند که سبد مصرفی خود را کاهش دهد. این کاهش الگوی سبد مصرفی در گروه‌های متفاوت اثر متفاوتی دارد و در دهک‌های پایین، به دلیل نبود اثر جبران قدرت خرید، این دهک‌ها را به سمت نابودی می‌کشاند. وقتی درباره حاشیه‌نشین‌ها صحبت می‌کنیم منظور حاشیه‌نشین اقتصادی است که مسکن، خوراک، پوشاک و سلامتی را شامل می‌شود و نکته بسیار مهم این است که حاشیه‌نشینی در حال افزایش و گسترش است.»
