پس از انتشار خبر ممنوعیت واردات گوشی آیفون، این کالا در فروشگاه‌های اینترنتی ایران نایاب شد و بر اساس گزارش‌های میدانی، وضعیت بازار موبایل هم آشفته است. برخی مغازه‌ها از فروش گوشی‌های آیفون خودداری می‌کنند و تعدادی دیگر نیز گوشی‌های خود را تا ۱۰ میلیون تومان گران‌تر از روزهای قبل می‌فروشند. فعالان صنفی درباره پیامدهای ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون هشدار داده‌اند و می‌گویند با ممنوعیت واردات، قیمت‌ گوشی‌های آیفون افزایش می‌یابد و بازار قاچاق این محصول دوباره رونق می‌گیرد.

زمزمه‌های ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون با بهانه‌هایی مثل «صرفه‌جویی ارزی» از ابتدای سال ۱۴۰۱ آغاز شد؛ تا اینکه در روزهای گذشته و با تغییر اولویت‌بندی‌ها، گوشی آیفون در فهرست «گروه کالایی ۲۷» جای گرفت و به‌ این‌ ترتیب واردات آن ممنوع شد. گروه کالایی ۲۷ به محصولاتی گفته می‌شود که از نظر سیاست‌گذار، «لوکس» محسوب می‌شود و واردات آن‌ها ضروری نیست.

بر اساس گزارش‌های میدانی، با قرار گرفتن گوشی‌های آیفون در فهرست کالاهای لوکس، قیمت این محصول در ایران افزایش یافت و در مواردی نایاب شد. پایگاه خبری تجارت‌نیوز به نقل از برخی فروشندگان موبایل نوشت که حتی ثبت مسافری این محصول هم به مشکل خورده است و به همین دلیل قیمت‌ها افزایش یافته‌اند.

محمدرضا عالیان، سخنگوی انجمن وارد‌کنندگان موبایل، نیز در گفت‌وگو با خبرآنلاین، لطمه به اشتغال، کاهش درآمد دولت و رونق مجدد قاچاق را از جمله تبعات ممنوعیت و محدودیت واردات آیفون دانست و گفت: «سالیانه چیزی در حدود یک میلیارد دلار برای واردات گوشی‌های پرچم‌دار و آیفون صرف می‌شود که با تداوم این تصمیم، واردات آیفون وارد مسیر قاچاق می‌شود و ارز آن از بازار آزاد تامین خواهد شد که فاجعه‌ اقتصادی به دنبال خواهد داشت.»

امیر اسحاقی، دبیر اجرایی انجمن واردکنندگان موبایل هم درباره تبعات ممنوعیت واردات آیفون، به خبرگزاری ایسنا گفت: «در بازار ما پنج هزار واحد صنفی وجود دارد که ۲۵۰ شرکت فقط واردکننده آیفون‌اند. شاغلان در این واحدها اکثرا سرپرست خانوارند و امرارمعاششان به خریدوفروش این گروه کالایی بستگی دارد. مگر می‌شود برای این حوزه یک‌شبه تصمیم بگیرند و تبعات آن را در نظر نگیرند؟»

او به رونق واردات آیفون با مسافران، هم‌زمان با ممنوعیت واردات رسمی، نیز اشاره کرد و افزود: «همین‌ الان در دو ماه اخیر، به‌شدت کالای قاچاق مسافری وارد کشور شده که هم ارز قاچاق از کشور خارج می‌کند و هم گوشی‌هایی وارد می‌شوند که گارانتی ندارند، بلکه یک کالای بی‌اصالت‌اند و در صورت مشکل داشتن آن‌ها، دست مردم به جایی بند نیست.»

به گفته دبیر اجرایی انجمن واردکنندگان موبایل، با این کار، واردات تنها از دست بخش قانونی درآمد تا کالای با اصالت و با خدمات به ایران وارد نشود، اما قاچاقچی‌ها همچنان می‌توانند گوشی وارد کنند.

هم‌زمان با ممنوعیت واردات رسمی گوشی‌های آیفون، خریدوفروش مسافری آن هم به‌شدت رونق یافت. بسیاری از حساب‌های اینستاگرامی و کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی آگهی‌ خریدوفروش آیفون با پاسپورت مسافران را تبلیغ می‌کنند و در عین‌ حال، به گفته امیر اسحاقی، تکلیف چند هزار گوشی آیفون که در گمرک مانده‌اند، مشخص نیست.

برخی فعالان صنفی پیش‌بینی کرده‌اند که در ایام حج سال ۱۴۰۱، استفاده از پاسپورت حجاج برای واردات گوشی رونق بگیرد. اتفاقی که پیش‌تر نیز رخ‌ داده بود. سه سال پیش، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر وقت ارتباطات، خبر داد که برخی «سودجویان» از گذرنامه حجاج برای واردات گوشی‌ «سوءاستفاده» کرده‌اند.

ممنوعیت واردات گوشی‌ آیفون در مجلس یازدهم حامیان سرسختی داشت. علی خضریان، سخنگوی اصل ۹۰ مجلس، پیش‌تر در توییتی نوشته بود که بنا بر قول وزارت صمت، تا نیمسال اول سال ۱۴۰۱ جلو واردات این نشان تجاری گرفته می‌شود. سخنان خضریان موجی از انتقادها و واکنش‌ها را در رسانه‌های اجتماعی به دنبال داشت؛ زیرا شواهد نشان می‌داد که او برخی توییت‌های خود را با گوشی آیفون منتشر می‌کند.

مقام‌های حکومت ایران با بهانه‌هایی همچون کمبود ارز و لوکس بودن محصول جلو ورود آیفون را می‌گیرند اما به نظر می‌رسد پشت پرده ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون همچون واکسن‌های کرونا، به آمریکایی بودن آن ارتباط دارد و در پی مطالبه رهبر جمهوری اسلامی ایران پیگیری می‌شود.

اقدام «مجلس انقلابی» برای ممنوعیت واردات گوشی آیفون در حالی است که بسیاری از مقام‌های حکومتی و فرزندان آنان از این محصول استفاده می‌کنند. نمونه بارز آن موبایل دختر قاسم‌ سلیمانی، فرمانده کشته‌شده سپاه قدس بود که با انتشار عکسی از او، خبرساز شد.