در پی ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان، برخی منابع خبری از افزایش قیمت مواد مخدر سنتی در ایران خبر دادند. فعالان حوزه اعتیاد می‌گویند افزایش قیمت‌ مواد مخدر سنتی تغییر الگوی مصرف و حرکت به سمت مواد مخدر صنعتی را سرعت می‌بخشد. اسکندر مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، نیز این موضوع را تایید کرد و گفت: «ممنوعیت کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان باید مشمول تمام مواد مخدر اعم از سنتی و صنعتی شود.»

ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر گروه طالبان، روز یکشنبه ۱۴ فروردین، در پیامی اعلام کرد که از این پس، کشت خشخاش و مصرف مواد مخدر در افغانستان ممنوع است. پس‌لرزه‌های این تصمیم جدید رهبر طالبان بازار مواد مخدر در ایران را هم تکان داد؛ تا ‌آن‌جا که گفته می‌شود در چند روز گذشته، قیمت مواد مخدر سنتی همچون تریاک حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است.

این خبر را فعالان حوزه اعتیاد و برخی رسانه‌ها نیز تایید کرده‌اند. گزارشگر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران هم برای اینکه از قافله عقب نماند، نزد برخی مصرف‌کنندگان مواد مخدر رفت و بی‌توجه به کرامت انسانی این افراد، آنان را به سرقت و گدایی در پی افزایش قیمت مواد مخدر متهم کرد. در این گزارش صداوسیما هم مصرف‌کنندگان مواد مخدر تایید کردند که در روزهای گذشته قیمت مواد مخدر سنتی بالا رفته است.

افزایش قیمت مواد مخدر سنتی از آن جهت اهمیت دارد که به تغییر الگوی مصرف در معتادان منجر می‌شود. در سال‌های اخیر، متخصصان و فعالان حوزه‌ اعتیاد به روش‌های گوناگون درباره افزایش گرایش به مواد مخدر صنعتی به‌خصوص بین نوجوانان و جوانان هشدار دادند. مواد مخدر صنعتی هم ارزان‌ترند و راحت‌تر گیر می‌آیند و هم بیشتر از مواد مخدر سنتی، سلامت جسم و روان افراد به خطر می‌اندازند.

جمهوری اسلامی ایران همواره از ارائه آمار واقعی معتادان خودداری می‌کند و ستاد مبارزه با مواد مخدر سال‌ها است که ادعا می‌کند تعداد مصرف‌کنندگان دائمی مواد مخدر در ایران بین دو تا سه میلیون نفر است. هم‌زمان با پنهان کردن آمار واقعی مصرف‌کنندگان مواد مخدر، برای مبارزه با مصرف مواد مخدر و قاچاق پرسود آن هم اقدام مناسب و موثری انجام نمی‌شود؛ در چنین شرایطی، ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان می‌تواند به افزایش شمار مصرف‌کنندگان مواد مخدر صنعتی در ایران منجر شود.

به گزارش خبرگزاری ایلنا، اسکندر مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، در واکنش به تصمیم جدید طالبان گفت: «از ممنوعیت کشت استقبال می‌کنیم اما این ممنوعیت باید همه انواع مواد مخدر به‌ویژه تولید مواد مخدر صنعتی در افغانستان را هم شامل شود.»

در حالی‌ که فعالان حوزه اعتیاد بارها از سیاست‌ها و برنامه‌های بدون نتیجه جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با اعتیاد انتقاد کرده‌اند، اسکندر مومنی مدعی شد که عملکرد حکومت ایران در این زمینه «منفعلانه» نبوده است. او در ادامه ادعاهایش گفت: «تصمیم‌هایی گرفته شده و برای وزارتخانه‌های مختلف و نهاد‌های فرهنگ‌ساز برای پیشگیری از این موضوع و آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها برای چگونگی برخورد با این پدیده، وظایفی تدوین شده است.»

اگرچه مقام‌های جمهوری اسلامی ایران همواره ادعا می‌کنند که در زمینه مبارزه با اعتیاد گام‌های موثری برداشته‌اند، شواهد نشان می‌دهد که برخوردهای سلبی و اهانت‌آمیز با معتادان خیابان‌خواب، فقدان آموزش در مدارس و مشکلات اقتصادی به افزایش آمار اعتیاد در ایران منجر شده است؛ تا آن‌جا که رضا تویسرکان‌منش، مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر، در سال ۱۴۰۰ اعلام کرد که سالانه چهار تا پنج هزار نفر و روزانه ۱۲ تا ۱۳ نفر در ایران در اثر مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند.

آمارهای رسمی حاکی از آن است که سن اعتیاد در ایران به زیر ۱۵ سال کاهش یافته و ماده مخدر «گل» در صدر فهرست مواد مخدر مصرفی نوجوانان ایرانی است.