تنش میان مسئولان ارشد طالبان که عمدتا پشتون‌تبارند و فرماندهان محلی این گروه دراستان‌های شمال افغانستان که ازبکتبارند، افزایش یافته است. به تازگی، مقام‌های ارشد طالبان در کابل دستور برکناری و بازداشت چند مقام ازبک در استان تخار را صادر کرده‌اند.
پس از آن که مولوی نورالدین عمیر، والی طالبان در تخار، اواسط ماه مارس از مقامش در آن استان برکنار شد، تلاش برای بازرسی خانه‌های فرماندهان ازبک و تضعیف آنان افزایش یافت. یک منبع در تخار به ایندیپندنت فارسی می‌گوید، هرچند مولوی نورالدین عمیر از قوم ازبک و در اصل ساکن شهرستان خواجه‌غار است، در سال‌های گذشته بیشتر در شهرستان پشتون‌نشین درقد سکونت داشت و جنگ طالبان در برابر دولت پیشین افغانستان را از آنجا رهبری می‌کرد. او به دلیل نفوذ گسترده در میان جنگجویان طالب در تخار که بیشتر آنان ازبکتبارند، پشتون‌های محلی را سرکوب کرد و پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان نیز بیشترین امتیازات دولتی را به ازبک‌ها واگذار کرد.
یک فرمانده پشتون‌تبار طالبان در تخار، در یک فایل صوتی که با ایندیپندنت فارسی به اشتراک گذاشته شد، مولوی نورالدین عمیر را به غارت بیت‌المال، حیف و میل منابع عایداتی، و چپاول متهم می‌کند. او می‌گوید: «مولوی نورالدین عمیر نه به امارت خدمت می‌کند و نه به اسلام. او فقط سرگرم پر کردن جیب‌های خود است.» او می‌افزاید که پس مسلط شدن طالبان بر تخار، مولوی عمیر بیشترین دارایی‌های به جا مانده از مقام‌های دولت پیشین را تصاحب کرده است، افراد نااهل را در مسندهای دولتی گماشته، خانه‌های مجلل ساخته، و زمین‌های زیادی را غصب کرده است.
منبع خبری دیگری در تخار نیز تایید می‌کند که مولوی نورالدین عمیر، استاندار پیشین تخار، مولوی عبدالقادر حامد، فرماندار شهرستان دشت قلعه، و مولوی اسماعیل فاروق، از فرماندهان این گروه در شهرستان چاه‌آب، شبکه‌ای از جنگجویان محلی طالبان را رهبری می‌کنند که کارشان غارت معادن و قاچاق مواد مخدر است. به گفته او، در هفت ماه گذشته، سران این حلقه ضمن غصب زمین‌ها و باغ‌های به‌جا مانده از مقام‌های دولت سابق افغانستان، پول هنگفتی از غارت معادن، اخاذی از مردم، و قاچاق مواد مخدر به دست آورده‌اند.
به عنوان نمونه، مولوی اسماعیل فاروق به تازگی دو خانه به ارزش صد هزار دلار و ۶۵ هزار دلار آمریکایی در شهر تالقان، مرکز تخار، خریده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مولوی نورالدین عمیر نیز هفته گذشته در مراسم عروسی پسرش، قاری محمد انس عمیر، حدود سه هزار نفر را دعوت کرد که به باور شاهدان، بیشتر از سه میلیون افغانی هزینه برداشته است. مراسم عروسی پسر مولوی عمیر، حاشیه‌هایی مانند مسابقه بزکشی و مسابقه پهلوانی به همراه داشت و فرماندهان ارشد ازبک از کابل در آن حضور یافته بودند. مولوی نورالدین عمیر، پس از برکناری از استانداری تخار، به معاونت وزارت «فواید عامه» طالبان منصوب شد. به نظر می‌رسد که این اقدام بیشتر برای دور کردن او از تخار که مرکز قدرت و نفوذ او است، صورت گرفته باشد.
با آن که برکناری مولوی نورالدین عمیر از استانداری تخار با واکنش طالبان ازبک مواجه شد، اکنون تلاش برای بازداشت مولوی عبدالقادر حامد، از متحدان مولوی عمیر، نیز جریان دارد. به گفته یک منبع آگاه، ملا فاضل مظلوم، معاون وزارت دفاع طالبان که اخیرا مسئولیت عملیات بازرسی خانه‌های مردم را بر عهده داشت، دستور بازداشت مولوی عبدالقادر حامد را صادر کرده است. در اوایل ماه ژانویه، مولوی مخدوم عالم ربانی، فرمانده قدرتمند ازبک‌تبار طالبان در فاریاب، نیز به دستور ملافاضل مظلوم بازداشت و زندانی شد. با گذشت سه ماه از بازداشت مخدوم عالم، از سرنوشت او خبری در دست نیست.
با این حال، تلاش طالبان برای بازداشت مولوی عبدالقادر حامد در تخار هنوز به نتیجه نرسیده است. حبیب عزیزی، خبرنگار افغان که پیش‌تر ساکن تخار بود و پس از سلطه طالبان بر افغانستان، آن ناحیه را ترک کرد، می‌گوید، مولوی عبدالقادر حامد از مرکز شهرستان دشت‌قلعه متواری شده است و با افراد مسلح تحت امرش در مناطق دور دست مستقر شده‌اند.
به گفته عزیزی، دلیل اصلی اقدام برای بازداشت فرماندهان ازبک‌تبار در تخار، جلوگیری از دسترسی آنان به معادن طلا و متلاشی کردن شبکه قاچاق مواد مخدر آنان در شمال‌شرق افغانستان است. این فرماندهان پول هنگفتی از این راه به دست می‌آورند و ممکن است در آینده تبدیل به تهدید مهارناپذیری در مقابل طالبان پشتون شوند.
معادن طلا در بدخشان و تخار، به ویژه معدن طلای نورآبه در شهرستان چاه‌آب استان تخار، از مهم‌ترین دلایل تنش میان فرماندهان پشتون و ازبک در گروه طالبان است. معدن طلای نورآبه در روستای سمتی شهرستان چاه آب قرار دارد و از مهم‌ترین منابع عایداتی فرماندهان ازبک‌تبار طالبان در تخار دانسته می‌شود. این معدن، از بزرگترین معادن طلا در افغانستان است که اکنون چند هزار نفر از ساکنان محل در آن کار می‌کنند. عوایدی این معدن به خزانه طالبان واریز نمی‌شود و این امر خشم طالبان پشتون را برانگیخته است. به دلیل نبود تجهیزات و ایمنی لازم در روند استخراج این معادن، هرازگاهی کارگران که بومیهای محلی‌اند، در اثر ریزش تونل‌ها کشته می‌شوند.
روز شنبه، ۶ فروردین، دو کارگر یک معدن طلا در شهرستان ارگو در بدخشان در اثر ریزش معدن جان باختند. یک منبع آگاه در شهرستان چاه آب تخار می‌گوید، هر هفته چندین نفر در معدن طلای نورآبه نیز کشته می‌شوند، اما به دلیل قیدوبندهای سختگیرانه طالبان بر کارگران، حوادثی که در این معدن رخ می‌دهد، علنی نمی‌شود. هیچ یک از کارگران این معدن اجازه ندارند تلفن هوشمند و دوربین همراه داشته باشند.
در یکی از تازه‌ترین تنش‌ها بر سر غارت معادن طلا در تخار، روز شنبه، ۶ فروردین، قاری ناصر، مدیر اداره اطلاعات طالبان در شهرستان کلفگان استان تخار، در درگیری با رقبای خود که خواهان تصرف یک معدن در آن شهرستان بودند، زخمی شد.
به باور منابع خبری آگاه، غارت معادن، قاچاق مواد مخدر، اخاذی از مردم، غصب زمین‌ها و خانه‌های به‌جا مانده از مقام‌های دولت پیشین افغانستان، ممکن است منجر به تنش‌های بیشتری در صفوف طالبان، به ویژه در میان ازبک‌ها و پشتون‌ها در شمال افغانستان شود. طالبان ازبک خواهان بیشترین سهم در ساختارهای دولتی در شمال افغانستان‌‌اند، اما پشتون‌ها به پشتوانه حضورشان در ساختارهای رهبری طالبان، می‌کوشند تا طالبان ازبک را تضعیف کنند و هراس دارند که فرماندهان ازبک در آینده به دردسری جدی برای این گروه تبدیل شوند.
