درحالی‌که تنش‌ها بین غرب و مسکو بر سر مناقشه اوکراین افزایش یافته است، روسیه برای صدها هزار نفر از ساکنان شرق اوکراین پاسپورت روسی صادر می‌کند تا نفوذ خود در این مناطق را افزایش دهد. در همین زمینه، دمیترو کوله‌با، وزیر امور خارجه اوکراین گفت که صدور پاسپورت روسی برای ساکنان مناطق تحت کنترل شورشیان، نقض توافقنامه مینسک است.

ای‌بی‌سی نیوز به نقل از ایوان مالیوتا، یکی از شهروندان شهر دونتسک در شرق اوکراین که تحت کنترل جدایی‌طلبان مورد حمایت مسکو است، می‌نویسد: «من، همسر و سه فرزندم به‌زودی پاسپورت روسی دریافت خواهیم کرد. من می‌خواهم شهروند فدراسیون روسیه باشم.»

مالیوتا و خانواده‌اش به بیش از ۷۲۰ هزار نفر دیگر از ساکنان مناطق تحت کنترل شورشیان در شرق اوکراین که تابعیت و پاسپورت روسیه را دریافت کرده‌اند، در راستای نفوذ روسیه در این منطقه، به شهروندان روسی خواهند پیوست.

روسیه در سال ۲۰۱۴، اندکی پس از ضمیمه کردن کریمه در واکنش به قیام مردمی در کیف و برکناری رئیس جمهور نزدیک به کرملین، پشت سر جدایی‌طلبان در شرق اوکراین ایستاد.

 مسکو استقرار نیرو یا تسلیحات در مناطق تحت کنترل شورشیان را رد کرده است و مقامات دولتی مکرراً تأکید می‌کنند که روسیه طرف درگیری نیست. نزاعی که بیش از ۱۴ هزار کشته برجای گذاشته است.

علاوه بر مسیر سریع شهروندی، روسیه به ساکنان جمهوری‌های خود خوانده دونتسک و لوهانسک عضویت در حزب حاکم کرملین و مزایای دیگری مانند واکسن‌های کووید-۱۹ یا حمایت‌های تجاری برای تولیدکنندگان محلی را پیشنهاد داده است.

 اوکراین از این تلاش‌ها در میان تنش‌های فزاینده و ترس از تهاجم جدید نگران است.

دیمیترو کوله‌با وزیر امور خارجه اوکراین، هفته گذشته از اتحادیه اروپا خواست که تحریم‌هایی را علیه روسیه به دلیل «صدور غیرقانونی انبوه پاسپورت روسی برای شهروندان اوکراینی» اعمال کند.

روز سه‌شنبه، قانون‌گذاران روسی از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه درخواست کردند تا استقلال این دو جمهوری خود خوانده را به رسمیت بشناسد. اقدامی که خشم بیشتری را در کی یف برانگیخت و وزارت خارجه و پارلمان اوکراین نیز بیانیه‌هایی را در محکومیت این اظهارات منتشر کردند.

پوتین نگفته است که چگونه به این درخواست عمل خواهد کرد، اما نشان داد که تمایلی به حمایت از این ایده ندارد، زیرا توافقنامه ۲۰۱۵ را نقض می‌کند.

تحلیلگران سیاسی بر این باورند که کرملین بعید است به این زودی از استقلال دونتسک و لوهانسک حمایت کند، اما همچنان از دخالت خود در شرق اوکراین دست نخواهد کشید.

 دیمیتری اورشکین، تحلیلگر سیاسی دراین‌باره گفت: «این نوعی حفظ فشار بر کی یف، بی‌ثبات کردن آن و ممانعت از حرکت اوکراین به سمت اروپا و ناتو است».

پوتین در آوریل ۲۰۱۹، یک روز پس از اعلام رسمی انتخاب ولادیمیر زلنسکی به ریاست جمهوری اوکراین، فرمانی را امضا کرد که رویه دریافت شهروندی روسیه را برای ساکنان دونتسک و لوهانسک ساده می‌کند.

از آن زمان، بیش از ۷۲۰ هزار ساکن در مناطق تحت کنترل شورشیان - حدود ۱۸ درصد از جمعیت - گذرنامه روسی دریافت کرده‌اند.

اولگا ماتوینکو، یکی از مقامات سرویس مهاجرت در دونتسک، به آسوشیتدپرس گفت که با افزایش تنش‌ها در اطراف اوکراین، تعداد افرادی که برای پاسپورت روسی درخواست می‌کنند در هفته‌های اخیر افزایش یافته است. به گفته وی روند صدور تابعیت «بسیار ساده» شده است و فقط یک تا سه ماه طول می کشد.

ساکنان دونتسک که درخواست داده‌اند می‌گویند داشتن تابعیت روسیه به آن‌ها احساس محافظت در برابر یک کشور قدرتمند را می‌دهد.

نلیا ژیوبا، بازنشسته ۶۲ ساله اوکراینی دراین‌باره، گفت: بستگان (در روسیه) به ما می‌گویند که پوتین ما را رها نمی‌کند و همه‌چیز خوب خواهد بود.

بسیاری می‌گویند که تابعیت روسیه به آن‌ها اجازه می‌دهد به این کشور سفر کنند و از مزایایی که شهروندان روسیه از آن برخوردار هستند، مانند مراقبت‌های بهداشتی رایگان برخوردار شوند.

 بااین‌حال، برای این موضوع، نیازمند داشتن پاسپورت روسی هستید که البته پوتین ماه گذشته دولت را موظف کرد دسترسی به آن را آسان‌تر کنند.

مقامات اوکراینی می‌گویند که صدور پاسپورت‌های روسی به ساکنان مناطق تحت کنترل شورشیان، توافقنامه صلح ۲۰۱۵ که با میانجیگری فرانسه و آلمان امضا شده بود را نقض می‌کند.

این توافق که به‌عنوان توافقنامه مینسک شناخته می‌شود، خصومت‌های گسترده را متوقف کرد، اما به حل‌وفصل سیاسی مناقشه منجر نشد. در این توافقنامه دونتسک و لوهانسک به‌عنوان بخشی از اوکراین در نظر گرفته می‌شود، اما خودمختاری گسترده به آن‌ها اعطا می‌کند.