کشته شدن دومین رهبر گروه تروریستی القاعده برای دولت جو بایدن یک دستاورد به‌ حساب می‌آید. هرچند گروه داعش در زمان رهبری ابو ابراهیم القریشی نتوانست به قدرت سابق خود دست یابد، گزارش‌ها حاکی از آن است که داعش در سوریه و عراق دوباره در حال جان گرفتن بود، ولی کشته شدن ابو ابراهیم به‌منزله عقبگردی بزرگ در روند قدرت‌گیری مجدد داعش است.

برای حفظ جان دومین رهبر داعش تدابیر زیادی در نظر گرفته شده بود؛ از جمله او به نام‌های مختلفی شناخته می‌شد، اما اکثرا او را حاجی عبدالله می‌نامیدند. جالب است که تعداد زیادی از اعضای داعش نام اصلی ابوابراهیم را نمی‌دانستند. نام اصلی رهبر داعش، امیرمحمد سعید عبدالرحمن المولا است. او در اکتبر سال ۱۹۷۶ در ناحیه المحلبیه موصل در استان نینوای عراق به دنیا آمد. پدرش در یکی از مساجد اذان می‌گفت و دو همسر داشت. المحلبیه در موصل منطقه‌ای دورافتاده و بی‌نام‌ونشانی است. پس از حمله آمریکا به عراق، القاعده هسته فعالیت‌های خود را در مناطق دورافتاده و بی‌نام‌ونشانی چون المحلبیه مستقر کرد.

گفته می‌شود قریشی در سال ۲۰۰۷ مدرک کارشناسی ارشد خود را در علوم اسلامی از دانشگاه موصل گرفت، اما پیش‌‌تر به گروه القاعده پیوسته بود. زمانی که در سال ۲۰۰۳ آمریکا به عراق حمله کرد و حکومت صدام حسین سرنگون شد، القاعده فعالیت‌هایش را در عراق شدت بخشید و قریشی نیز در همان سال به عضویت القاعده درآمد؛ اما در سال ۲۰۰۶ که داعش کم‌کم خود را از پیکر القاعده جدا می‌کرد، او به داعش پیوست که در آن زمان به نام «حکومت اسلامی عراق» شناخته می‌شد.

نیروهای آمریکایی قریشی را در سال ۲۰۰۸ دستگیر کردند. نیویورک‌تایمز به نقل از مقام‌های آمریکایی نوشت که قریشی در زمان بازداشت با بازجوهای آمریکایی همکاری کرده و نام تعدادی از همکاران خود در داعش را افشا کرده بود. مشخص نیست او چگونه از زندان آزاد شد، اما پس از رهایی، دوباره به داعش پیوست. افزایش خشونت در عراق باعث شد تا چهره‌هایی چون قریشی که دانش جنگی بهتر و فهم دینی بالاتری داشتند به ابوبکر بغدادی، رهبر داعش، نزدیک‌تر شوند. او خیلی زود توانست در حلقه جهادی‌ها احترام و جایگاه خوبی کسب کند.

کالین پی کلارک، از کارشناسان ضد تروریسم در آمریکا، می‌گوید قریشی در محافل جهادی از احترام زیادی برخوردار بود و همه به هوش و توانمندی او در انجام عملیات جنگی باور داشتند. با این‌ حال، قریشی خشونت را نیز چاشنی این توانایی جنگی خود کرده بود. در سال ۲۰۱۴ که زمان اوج‌گیری داعش و تصرف شهرهای عراق یکی پس از دیگری بود، داعش توانست شهر سنجار را تصرف کند و آن‌جا بود که خشونت و بی‌رحمی قریشی هویدا شد. او دستور داد تا هزاران ایزدی ساکن در سنجار کشته شوند و هفت هزار زن و دختر ایزدی را به کنیزی گرفت. با اینکه تعدادی از فرماندهان داعش به‌خصوص نیروهای عراقی که در ارتش صدام حسین بودند با به بردگی گرفتن زنان ایزدی مخالف بودند، اما قریشی این دستور را داد و گفت برای بردگی گرفتن زنان ایزدی توجیه مذهبی دارد.

با آغاز حمله‌های نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا علیه داعش، تعدادی از فرماندهان این گروه کشته شدند و این مسئله زمینه را برای قریشی مهیا کرد تا خود را به بغدادی نزدیک‌تر کند؛ اما حمله‌های هوایی نیروهای ائتلاف او را بی‌نصیب نگذاشت و یک پهپاد آمریکایی او را هدف گرفت و زخمی شد. او پس از بستری در بیمارستان و از دست دادن یک پایش، دوباره به کنار بغدادی بازگشت. در سال ۲۰۱۷، حمله‌ها علیه داعش در عراق و سوریه شدت بیشتری گرفت. البغدادی و قریشی به شهر کوچک مرزی ابوکمال در سوریه رفتند، اما آن‌جا نیز آرامش نداشتند و به شهر باغوز سوریه رفتند و تا سال ۲۰۱۹ که البغدادی در همین شهر هدف قرار گرفت، آن‌جا ماندند.

آغاز رهبری ابو‌ابراهیم القریشی

در اواخر اکتبر سال ۲۰۱۹، نیروهای آمریکایی عملیات گسترده‌ای را علیه ابوبکر بغدادی، رهبر داعش، در شمال غرب سوریه به راه انداختند. این عملیات باعث کشته شدن البغدادی شد. گفته می‌شود البغدادی در حالی‌ که سه کودک را سپر کرده بود، خود را داخل یک تونل منفجر کرد. با مرگ بغدادی، هرچند پیروانش زمان زیادی مرگ او را پنهان کرده بودند، مسئله جانشینی او مطرح شد و چون خود بغدادی توصیه کرده بود که قریشی جانشین او شود، خیلی سریع قریشی به رهبری داعش انتخاب شد. انتخاب او در زمانی صورت گرفت که داعش در آستانه زوال کامل قرار داشت.

نیروهای داعش که تقریبا با تمام طرف‌های جنگ در عراق و سوریه جنگیده بودند، در هیچ سمتی جایگاهی نداشتند، در نتیجه مجبور بودند مخفیانه زندگی کنند. با این‌ حال، داعش تلاش‌های خود را برای منسجم شدن و بازگشتن به دوره قدرت آغاز کرده بود. در چند ماه گذشته، فعالیت‌های داعش در گوشه و کنار جهان دوباره جان گرفته بود و حتی در افغانستان مقام‌های سازمان ملل متحد از رشد القاعده و داعش ابراز نگرانی کردند. اما به نظر می‌رسید داعش زمان بغدادی با داعش به رهبری قریشی تفاوت زیادی دارد. به همین دلیل او نتوانست به‌جز حمله‌های تروریستی کوچک، کار بیشتری برای داعش انجام دهد. بالاخره چهارشنبه‌ شب، نیروهای هوابرد آمریکایی با یک حمله سریع و برق‌آسا به پایگاهی در شهر ادلب در شمال غربی سوریه و پس از دو ساعت جنگ و درگیری، ابو‌ابراهیم القریشی، دومین رهبر داعش، را نیز کشتند. بر اساس گزارش رسانه‌ها، قریشی کمربند انتحاری خود را میان خانواده‌اش منفجر کرد و خود و اعضای خانواده‌اش را کشت.

قریشی تلاش می‌کرد کمتر شناخته ‌شود و یکی از دلایل آن این بود که او به خاندان پیامبر اسلام، که یک اصل برای خلیفه شدن بود، تعلق نداشت. گفته می‌شود او قرابت خونی با ترکمان‌ها داشت و نمی‌توانست رهبری داعش را به دست بگیرد، به همین دلیل او را با نام‌های مختلف ازجمله حاجی عبدالله، ابو‌ابراهیم القریشی، امیر حمزه قریشی و امیرمحمد عبدالرحمن المولی می‌شناختند.

جوبایدن پس از کشته شدن قریشی، در پیامی گفت او مانند یک بزدل و ترسو خودش و دیگران را به کشتن داد، دقیقا این جمله را در سال ۲۰۱۹ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، زمانی که خبر کشته شدن البغدادی را می‌داد، استفاده کرد و گفت البغدادی مانند یک بزدل درحالی‌ که گریه می‌کرد، کشته شد.