چالش‌ تازه بوریس جانسون در راه است

جان برکو، رئیس مجلس عوام بریتانیا صندلی ریاست را ترک می‌کند

JESSICA TAYLOR / UK PARLIAMENT / AFP

جان برکو که از سال ۲۰۰۹ مسئولیت ریاست مجلس عوام را به عهده دارد، امروز، دوشنبه، پس از یک دهه ریاست مجلس و ۲۲ سال حضور در پارلمان تصمیم به ترک کارش گرفت. او دوران درخشانی از نحوه‌ی کار و ریاست  بر مجلس عوام از خود برجای گذاشته است. ‌به‌ویژه طی چند سال گذشته که بحث‌های خروج بریتانیا در پارلمان شدت گرفت کنترل التهابات داخل پارلمان و بحث و جدل‌های مابین نمایندگان کار آسانی نبود. اما در تمام این مدت، جان برکو با تسلط بسیار خوبی که بر کارش داشت توانست روز‌های چالشی پارلمان را پشت سر بگذارد.

جان برکو، هنگامی که اعضای پارلمان را از تصمیم خود مطلع می‌کرد، از اینکه  به خانواده‌اش قول داده تا کارش را پایان دهد، نقل قول آورد و در حالیکه به همسرش که در قسمت فوقانی بالکن پارلمان حضور داشت می‌نگریست از او و سه فرزندش برای همراهی و درکی که در مدت کاری او داشته‌اند تشکر کرد. در این لحظات احساسی اکثر نمایندگان مجلس عوام به احترام او برخاستند و او را برای دقایقی تشویق کردند. اگر چه این جمعیت شامل گروه وزرای کابینه  مانند «مایکل گوو» و «دومینیک راب» نمی‌شد.

در آن لحظات، بوریس جانسون در پارلمان حضور نداشت. او این روزها به شهرهای مختلفی سفر کرده است و امروز نیز با نخست وزیر جمهوری ایرلند در شهر دوبلین  دیداری داشت. مذاکرات بین آن دو در خصوص موضوعات مربوط به  برگزیت و مسایل اختلافی مرز ایرلند شمالی بوده است. او پیشتر، به شهرهای مختلف اسکاتلند نیز رفت تا با مزرعه داران، تولیدکنندگان محصولات دامپروری  از نزدیک صحبت‌هایی داشته باشد.

دفتر نخست وزیری تعطیلی پارلمان را عصر امروز اعلام کرد  

پارلمان بریتانیا از امروز به مدت پنج هفته تعطیل خواهد بود. چند هفته‌ی پیش زمانی‌که نمایندگان مجلس عوام وعیان در تعطیلات تابستانی به سر می‌بردند، بوریس جانسون درخواستی را مبنی بر تمدید زمان تعطیلات پارلمان به ملکه الیزابت دوم تقدیم کرد. این درخواست با موافقت ملکه مواجه شد؛ هرچند تایید ملکه در این ارتباط شکل تشریفاتی دارد.

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که در طول مدت چند دهه‌ی گذشته فقط چند بار معدود، آن‌هم به مدت کمتر از سه هفته پارلمان در حالت تعطیلی اجباری به این شکل قرار گرفته است. پس از این اقدام بوریس جانسون، انتقادات بسیاری بر او وارد شد و بسیاری او را به بستن درهای دموکراسی در این کشور محکوم کردند. از پارلمان بریتانیا با قدمتی چند صد ساله همیشه به عنوان نمادی از دموکراسی در این کشور یاد می‌شود.

نمایندگان مجلس عوام از اولین روز کاری پس از تعطیلات تابستانی به سرعت  لایحه‌ای را  آماده و به رای گذاشتند. براساس این لایحه، بوریس جانسون موظف می‌شود که برنامه‌های خروج بریتانیا را با توافق با اتحادیه اروپا اجرا کند و چنانچه او تصمیم به خروج بدون توافق بگیرد باید پیشتر این موضوع را در پارلمان مطرح کند. این طرح به نام لایحه «منع خروج بدون توافق» معروف شد. پس از تایید مجلس عوام، این موضوع برای تصویب به مجلس اعیان فرستاده شد و مورد تایید نمایندگان آن مجلس نیز قرار گرفت. امروز آخرین قدم برای تصویب نهایی آن برداشته شد و ملکه نیز آنرا مورد تایید قرار داد. بنابراین حالا طرفداران «خروج با توافق» توانستند نفس راحتی بکشند.

نمایندگان حزب محافظه کار اخراج و استعفا  

چالش دیگری که این روزها بوریس جانسون با آن مواجه است موضوع نحوه‌ی برخورد با نظرات مخالف از هم حزبی‌های خودش است. در پی تصویب قانون منع خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، ۲۱ نفر از حزب محافظه کار به آن لایحه رای مثبت دادند. همین موضوع کافی بود تا خشم بوریس جانسون به اوج برسد و آنها را از حزبی که سال‌ها مشغول کار بودند اخراج کند. در پی این رفتار، «امبر راد» وزیر کار و بازنشستگی کابینه هم استعفا داد و هدفش را همراهی با این افراد مطرح کرد. امر راد این اقدام را علیه کسانی که سعی داشتند صادقانه در جهت دموکراسی قدم بردارند منصفانه ندانست. موضوع جدا شدن افراد از حزب محافظه کار فقط به این تعداد ختم نمی‌شود و در این مدت تعدادی دیگر نیز از این حزب جدا شده‌اند. اگر چه تعدادی از آنها قصد جدا شدن از حزب را داشتند اما در روزهای اخیر به نظر می‌رسد که آنها ضمن اینکه در رای گیری با حزب همراهی نخواهند کرد، حزب را ترک نمی‌کنند و حتی فلیپ هاموند یکی از ۲۱ اخراجی حزب تصمیم دارد که این موضوع را در دادگاه صالحه مطرح کند. آنها معتقد هستند با رفتنشان از حزب محافظه کار، جا را برای افراد افراطی راست‌گرا باز خواهند کرد. افرادی که در حال حاضر در اکثریت نیستند اما با ترک این عده عرصه برای افراطی‌ها باز و به زودی آنها در تمام امور حزب تصمیم‌گیری خواهند کرد.

جلسات اضطراری در آخرین ساعات کاری پارلمان قبل از تعطیلی

 در آخرین ساعات کار مجلس عوام، نمایندگان از احزاب مخالف موفق شدند تا موضوع دیگری را به نفع خود تصویب کنند. آنها در این رای‌گیری با اختلاف ناچیز، ۳۱۱ رای موافق در مقابل ۳۰۲ رای مخالف دولت را موظف کردند که می‌بایست تمامی مدارک مربوط به برنامه‌های منع خروج از برگزیت را منتشر کند. در این صورت نمایندگان از روند کاری که دولت برای برگزیت دارد خبر دار خواهند شد. همانطور که پیشتر اشاره شد، قانون تازه‌ای به تصویب رسید که دولت را موظف می‌کند تا بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج نشود. نمایندگان احزاب مخالف معتقد هستند، بوریس جانسون و کابینه در حقیقت تلاشی برای به دست آوردن توافق نمی‌کنند به همین منظور آنها مصوبه‌ی دیگری را به رای گذاشتند تا بتوانند از جزییات برنامه‌های دولت برای توافق با اتحادیه اروپا خبر دار شوند. همچنین آنها در این مصوبه از دولت خواستند تا پارلمان را در جریان جزییات طرحی که منتهی به تعطیلی پارلمان شد قرار بدهد.

اگرچه در این روزها، از یک سو دولت و کابینه‌اش و در طرف مقابل احزاب مخالف روزهای پر تنش را داشتند اما هر دو طرف نهایت تلاششان را کردند تا قبل از شروع تعطیلات مجدد پارلمان دست خالی نباشند.

 به طور یقین روزهای آینده بوریس جانسون و کابینه‌اش در دفتر نخست وزیری نقشه‌ها و طرح‌هایی را همچنان در جهت ایده‌هایشان برنامه ریزی خواهند کرد اما نمایندگان احزاب مخالف نیز ساکت نخواهند بود و آنها هم تمام قد تلاش خواهند کرد که برنامه‌های آقای نخست وزیر را معلق کنند حتی اگر نتوانند جلساتی را در کاخ وست مینستر برگزار کنند.