با وجود اینکه جامعه پزشکی در شرایط کنونی بارها درباره خطر برگزاری هرگونه تجمع حتی دورهمی‌های خانوادگی، هشدار داده‌اند، مراسم پیاده‌روی اربعین صبح روز دوشنبه، ۵ مهر، از میدان امام حسین تهران شروع شد. شرکت‌کنندگان در این مراسم تا حرم شاه‌عبدالعظیم در شهرری پیاده‌روی می‌کنند.

این مراسم در حالی برگزاری می‌شود که روز یکشنبه، ۴ مهر، علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران، از افزایش دوباره تعداد مبتلایان در تهران خبر داد و گفت که این رشد در شاخص سرپایی و بستری‌ها دیده شده است که می‌تواند یک «زنگ خطر» باشد.

هرساله، هم‌زمان با اربعین حسینی، در مراسمی که پیشینه‌ای تاریخی ندارد، پیاده‌روی اربعین در شهرهای ایران برگزار می‌شود. نهادهای مذهبی این مراسم را «پیاده‌روی جاماندگان اربعین» نام گذاشته‌اند که در تهران از میدان امام حسین شروع می‌شود و نقطه اتصال شرکت‌کنندگان نیز حرم عبدالعظیم در شهرری است.

در سال ۱۳۹۹، این مراسم به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نشد اما نهادهای مذهبی در ایران که پیش‌ از این گفته بودند اجازه تعطیلی مراسم ویژه ماه محرم و صفر را نمی‌دهند، از ماه‌ها پیش مقدمات برگزاری آن را در سال ۱۴۰۰ را فراهم کرده بودند؛ آن هم در شرایطی که کشور هنوز به‌طور کامل از موج پنجم کرونا گذر نکرده است و متخصصان درباره آغاز زودهنگام موج ششم هشدار داده‌اند.

به گزارش خبرآنلاین، در اربعین ۱۴۰۰، عزاداران مسیر ۱۷ کیلومتری میدان امام حسین تا حرم عبدالعظیم را طی می‌کنند و در مسیر راهپیمایی، موکب‌های برپا شده به شهروندان خدمات می‌دهند.

بر اساس اعلام شهرداری تهران، اتوبوس و مترو در این مسیر رایگان است. ایستگاه‌ مترو میدان امام حسین برای ارائه خدمات حداکثری به عزاداران و شهروندان در این روز آماده است و فاصله حرکت قطارهای مترو هم کاهش می‌یابد. شرکت اتوبوسرانی تهران نیز ۵۰۰ دستگاه اتوبوس دوکابین و ۶۰ دستگاه اتوبوس تک‌کابین را برای جابه‌جایی زائران به محدوده حرم عبدالعظیم اعزام کرده است.

اگرچه مقام‌های دولتی مدعی شده‌اند که مراسم اربعین با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی برگزار می‌شود، ویدیو‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی و خبرهای رسیده حکایت از آن دارد که بر اجرای مقررات بهداشتی نظارتی وجود ندارد. برای نمونه می‌توان به خبرهای شهرداری منطقه ۲۰ تهران اشاره کرد که بر اساس آن۲۰۰ موکب خدمات‌رسانی در این منطقه برپا شده است و پس از پایان مراسم، ۵۰۰ هزار نفر با مترو به مبادی که از آنجا آمده‌اند، بازمی‌گردند. ازدحام این جمعیت در مراسم و پس از آن در مترو، خطر انتقال بیماری را به دنبال دارد.

وضعیتی مشابه اما با شدت بیشتر در مرزهای کشور نیز برقرار است. در روزهای گذشته، ویدیوهایی از تجمع زائران در مرزهای ایران و عراق به‌خصوص شلمچه منتشر شد و خبرها حکایت از آن داشت که برخی افراد در ازدحام جمعیت مجروح و تعدادی کشته شده‌اند. این خبر را علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت، در گفت‌وگو با صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران تایید کرد و گفت: «تجمع زائران پشت مرزهای عراق به کشته شدن یک نفر، مجروح شدن ۳۶ زائر و روی مین رفتن یک نفر دیگر منجر شده است.» 

۸۲ هزار نفر به عراق رفته‌اند
بر اساس توافق ایران و عراق، ظرفیت پذیرش زائران ایرانی در مراسم اربعین ۶۰ هزار نفر اعلام شد. همچنین دولت عراق اعلام کرد که پذیرش زائران فقط از طریق مرز هوایی و با در دست داشتن جواب منفی آزمایش کرونا یا کارت واکسن امکان‌پذیر است؛ اما رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، روز یکشنبه اعلام کرد که حدود ۶۴ هزار زائر از مرزهای هوایی و زمینی به عراق اعزام شده‌اند.

علیرضا رشیدیان نیز اعلام کرد که ۸۲ هزار نفر با ویزاهای زیارتی و غیر زیارتی به عراق وارد شده‌اند. از این میان، بر اساس اعلام رستم قاسمی، تاکنون ۲۵ هزار نفر بلیت برگشت خریداری کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که بیش از ۳۰ هزار نفر از مسافران قصد دارند از طریق مرزهای زمینی به کشور بازگردند؛ در حالی‌ که به جواب منفی آزمایش کرونا نیازی ندارند. به گفته رستم قاسمی، به‌جای آزمایش کرونا، از آنان «تست چشمی» گرفته خواهد شد.

بازگشت بیش از ۶۰ هزار مسافر از کربلا و نجف به کشور پس از حضور در مراسم اربعین، خطر انتقال بیماری به مناطق مختلف کشور را در پی دارد؛ اما دولت جمهوری اسلامی ایران نه تنها برای جلوگیری از چرخه بیماری اقدام مناسبی انجام نداده، بلکه برای حضور حداکثری در مراسم اربعین پافشاری هم کرده است.

به گفته رئیس سازمان حج و زیارت، ستاد اربعین در تمام طول سال در تدارک راهپیمایی و برگزاری مراسم اربعین حسینی است و ۱۶ کمیته در ستاد اربعین فعال‌اند. سفیر جمهوری اسلامی در عراق هم در این کشور یک ستاد و کمیته‌ ساماندهی مستقر کرده است.

جمهوری اسلامی ایران همواره از مراسم پیاده‌روی اربعین بهره‌برداری سیاسی کرده و برای همین است که حتی خطر شیوع موج ششم کرونا نیز نمی‌تواند مانع از برگزاری چنین مراسمی شود.