فرمانده نیروهای مسلح بریتانیا گفته است حاکمان جدید طالبانی افغانستان گرفتار «پیروزی فاجعه‌بار» خود شده‌اند و نمی‌دانند کشوری را که به‌سرعت فتح کرده‌اند چطور اداره کنند.

ژنرال سر نیک کارتر، رئیس ستاد ارتش بریتانیا، هشدار داد توانایی طالبان در تشکیل دولتی مقتدر می‌تواند تضمین‌کننده این مسئله باشد که افغانستان بار دیگر به پناهگاه امنی برای حمله‌ گروه‌های تروریستی به غرب تبدیل نشود.

او همچنین گفت در صورتی که حکومت این گروه سرکوبگری کمتری داشته باشد و حقوق بشر را رعایت کند، جامعه بین‌المللی باید آماده ارائه «کمک» به آ‌ن باشد.

ژنرال کارتر در پی سقوط کابل در ماه گذشته، با انتقادهایی مواجه شد، زیرا گفته بود رژیم جدید طالبان ممکن است «منطقی‌تر» از بنیادگرایان شریری باشد که پیش از برکناری‌شان در سال ۲۰۰۱، حکومت وحشت را تحمیل کرده و اجازه داده بودند اردوگاه‌های آموزش تروریست در کشور پا بگیرد.

اما او حالا تاکید می‌کند که هنوز برای قضاوت در مورد چگونگی حکومت طالبان بر افغانستان یا توانایی آن‌ها در انجام این کار بسیار زود است.

ژنرال کارتر معتقد است از همین حالا شکاف‌های عمیقی میان کمیسیون سیاسی، که رهبری اسمی طالبان در پایگاهی در دوحه پایتخت قطر را برعهده داشته است، شبکه حقانی مستقر در پاکستان که در ارتباط نزدیک با القاعده است، و دیگر گروه‌های داخل افغانستان به چشم می‌خورد.

ژنرال کارتر در برنامه اندرو مار که از شبکه بی‌بی‌سی۱ پخش می‌شود، گفت: «طالبان برای اداره کشور مشکل دارند. دستیابی به اتحاد آرا برای سرنگونی دولت یک چیز است و اداره کشور یک چیز دیگر.

آنچه ما شاهدیم جناح‌بندی‌های متعدد است. می‌بینیم که میان حقانی‌ها، جنوبی‌های قندهار و کمیسیون سیاسی که سال‌ها در دوحه مستقر بوده‌اند شکاف واقعی افتاده است. در حال حاضر سوال قابل توجه این است که آیا آن‌ها می‌توانند با هم همکاری کنند یا نه.»

ژنرال کارتر گفت اگر طالبان نتواند دولت مقتدر تشکیل دهد، نمی‌توان پیامد آن را پیش‌بینی کرد زیرا بار دیگر احتمال رشد گروه‌های تروریستی در دولتی شکست‌خورده وجود دارد.

اما او معتقد است طالبان احتمالا درصدد سازش با بیشتر نیروهای میانه‌رو داخل جامعه افغانستان است که در بیست سال دوری آن‌ها از قدرت تغییر بنیادی کرده‌اند، زیرا حالا بیش از نیمی از جمعیت افغانستان آن‌قدر جوان‌اند که رژیم بنیادگرای پیشین را به خاطر نمی‌آورند.

او گفت: «اگر کمیسیون سیاسی بتواند دولتی فراگیر تشکیل دهد، احتمال آن وجود دارد که کمتر سرکوبگری کند. باید صبر کرد و دید که چه می‌شود.»

«در حال حاضر آن‌ها به پدیده‌ای دچارند که ما در ارتش آن را «پیروزی فاجعه‌بار» می‌خوانیم. آن‌ها انتظار نداشتند که به این زودی‌ حاکمیت را در دست بگیرند و واقعیت این است که دارند تلاش می‌کنند سر پا بایستند.»

«باید صبر کنیم و ببینیم این اتفاق چطور می‌افتد و قبول کنیم که احتمالا برای اداره مقتدرانه دولتی مدرن به کمی کمک نیاز دارند و اگر درست رفتار کنند، احتمالا کمک خواهند گرفت.»

ژنرال کارتر گفت که او و دیگران «به‌اشتباه فکر می‌کردند» که پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، محتمل‌ترین سناریو این خواهد بود که دولت ملی دست‌کم چند ماه کنترل کشور را در دست خواهد داشت.

او تصدیق کرد کرد: «سرعت آن همه‌مان را غافلگیر کرد و فکر می‌کنم دقیق نمی‌دانستیم طالبان چه در سر دارد.»

«آن‌ها برای شهرهایی که در نهایت به تصرف درآوردند چندان نمی‌جنگیدند بلکه بر سر آن‌ها توافق می‌کردند و به نظرم پول زیادی رد‌و‌بدل شده است تا بتوانند کسانی را که احتمالا مقابلشان می‌جنگیدند بخرند.»

او اظهارنظرهای دومینیک راب را مبنی بر مقصر دانستن اطلاعات ارتش در بی‌توجهی به علائم فروپاشی قریب‌الوقوع، رد کرد.

ژنرال کارتر گفت: «واقعیت امر این است که مسئله فقط اطلاعات ارتش نیست. این موضوع واقعا فراتر از اطلاعات دقیق ارتش است.»

تام توگندات، نماینده محافظه‌کار و رئیس کمیته امور خارجه مجلس عوام، تایید کرد نشانه‌هایی از «درگیری‌های داخلی» میان طالبان و ناتوانی آن‌ها در تشکیل دولت وجود دارد.

اما او آب پاکی را روی دست همه ریخت که بیهوده به حکومتی مساعد امیدوار نباشند و تاکید کرد طالبان «هنوز همان گروه وحشی و شریری است» که در اولین دوره حکومتش بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بود.

این سرباز سابق، که در ولایت هلمند خدمت کرده بود، گفت بریتانیا باید با رژیم جدید وارد تعامل شود اما ایده گفت‌و‌گوهای رسمی «عجیب» است.

آقای توگندات در برنامه «یکشنبه‌ها با تِرِور فیلیپس» به شبکه خبری اسکای نیوز گفت: «بریتانیا همیشه سیاست برقراری ارتباط با گروه‌های گوناگون به روش‌های گوناگون را داشته است.»

«باید بگویم به نظر من مذاکرات رسمی با طالبان، با توجه به اینکه ساختار رسمی ندارد، تا حدودی عجیب به نظر می‌رسد.»

«این واقعیت که طالبان دو سه هفته بعد از تصرف کابل، هنوز دولت تشکیل نداده تا حدودی نشان‌دهنده اختلاف‌های درون‌سازمانی است. طالبان سر کارهایی که انجام می‌دهد داخل خود در جنگ است. از این رو، متاسفانه این طور نیست که این مذاکرات به مفهوم عرفی آن، معنایی داشته باشد.»

«تصور اینکه طالبان تغییر کرده باشد به نظر نتیجه یک روابط عمومی حیله‌گرانه است. نمی‌دانم چه کسی را استخدام کرده‌ است اما با گروهی مشابه افرادی کار می‌کند که در شمال سوریه روابط عمومی داعش را در دست دارند. اما این تفکر که رفتارش با زنان عوض شده است یا دیگر اقلیت‌ها را قتل‌عام نمی‌کند کاملا بی‌خود است. آن‌ها هنوز هم مثل گذشته وحشی و شریرند.»

لیسا نندی، وزیر خارجه دولت در سایه بریتانیا، گفت بریتانیا باید با طالبان وارد گفت‌و‌گو شود تا زمینه انتقال امن شهروندان بریتانیایی را فراهم کند که به‌دلیل مشکلات سلامت نمی‌توانند بدون کمک خود را به مرزها برسانند یا کودکانی تنها و بدون همراهند.

خانم نندی به اسکای نیوز گفت: «ما هنوز هزاران نفر در افغانستان داریم، هم افغان‌هایی که به ما کمک کردند و هم شهروندان بریتانیایی.»

«وزیر دفاع پیشنهاد کرده است... که آن‌ها اگر می‌توانند، فقط باید خودشان را به مرزها برسانند و ببینند آیا می‌توانند عبور کنند.»

«اما بدون راه امن، بسیاری از آن افراد مردم به امنیت نخواهند رسید. ما شهروندان بریتانیایی داریم که روی صندلی چرخدارند، ما کودکانی داریم که از والدینشان جدا افتاده‌‌اند، کسی را داریم که دیالیز می‌شود.»

«واقعیت این است که اگر می‌خواهیم سر قول و تعهدی که به شهروندان خودمان و خیلی از افغان‌هایی داده‌ایم که در دهه‌های اخیر کمکمان کرده‌اند، مجبوریم با طالبان وارد گفت‌‌و‌گو شویم و الویتمان اطمینان از عبور امن از کشور باشد. همچنین، باید با طالبان در مورد کار فرودگاه حرف بزنیم و اینکه آیا کشورهایی مثل ترکیه یا قطر می‌توانند به طریقی عبور امن شهروندان ما از آن فرودگاه را تامین کنند.»

خانم نندی گفت «بسیار مهم و ضروری» است که با طالبان گفت‌‌و‌گو کنیم.

اما در ادامه افزود: «این با به رسمیت شناختن دیپلماتیک فرق دارد چرا که هنوز خیلی زود است.»