حسن روحانی، رئیسجمهور ایران یک روز پس از ملاقات محمدجواد ظریف با امانوئل مکرون در حاشیه اجلاس گروه ۷ در بیاریتز، گفت، اگر بداند که حضور در یک جلسه یا ملاقات با کسی به آبادانی کشور و حل مشکلات مردم کمک میکند، از آن دریغ نخواهد کرد. او اضافه کرد، اصل منافع ملی است.
اظهارات روحانی در فاصله کوتاهی پس از بازگشت وزیر امور خارجه ایران از تور سفر به کشورهای اسکاندیناوی و فرانسه مطرح میشود. ظریف در سفر به پاریس و شهر ساحلی بیاریتز که اجلاس گروه ۷ در آن در حال برگزاری بود، با رئیسجمهور و وزیر امور خارجه فرانسه ملاقات کرد. اجلاسی که در آن دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و تیم همراه او نیز حضور داشتند. اما عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در توییتی تاکید کرد، در جریان این سفر مذاکرهای با مقامات آمریکایی انجام نمی شود.
ظریف که هم اکنون به چین سفر کرده، پس از دیدار با مکرون در توییتر خود نوشت راه دشواری در پیش است، اما ارزش امتحان کردن را دارد.
پیش از آن مکرون اعلام کرده بود برای کاهش تنشها و حفظ برجام، پیشنهادهایی برای ایران دارد. پیشنهادهایی که گفته میشود شامل در نظر گرفتن یک خط اعتباری ۱۵ میلیون یورویی برای ایران در چارچوب اینستکس (کانال ویژه اقدام مالی) در مقابل توقف روند کاهش تعهدات هستهای ایران و موافقت با مذاکرههای گستردهتر در موضوعاتی نظیر برنامههای موشکی است. با این حال رویترز گزارش داده که ظریف در فرانسه به مقامات کاخ الیزه اطلاع داده که ایران حاضر به مذاکره در مورد توان موشکی نیست و برای باقی ماندن در برجام باید بتواند روزانه ۷۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد.
پس از اعمال تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران، صادرات نفتی ایران به حدود یکصد هزار بشکه در روز کاهش یافته و دهها میلیون بشکه نفت فروش نرفته نیز روی آب انبار شده است.
بخش عمدهای از درآمد دولت و تامین بودجه به فروش نفت بستگی دارد، و به همین دلیل است که مقامات تهران همواره بر اهمیت لغو تحریمهای نفتی یا بازگشت معافیتها تاکید دارند. همچنین بارها تهدید کردهاند که اگر ایران نتواند نفت بفروشد، دیگر کشورهای منطقه نیز نمیتوانند.
پس از سفر از پیش اعلام نشده ظریف به شهر محل برگزاری نشست سران گروه ۷ در فرانسه، مقامات دولت ترامپ اعلام کردند که او از این دعوت مکرون غافلگیر شده و در دقیقههای آخر در جریان حضور ظریف در بیاریتز قرار گرفته است. ترامپ قبلا به مکرون در مورد اینکه نقش نماینده و سخنگوی ایالات متحده را بازی کند،هشدار داده بود. با این وجود اکنون با لحن ملایمتری گفته،اگر میخواهند صحبت کنند، او نمیتواند مانع صحبت کردن کسی شود. او در عین حال گفته که برای دیدار با ظریف زود است.
خزانهداری آمریکا اخیرا نام ظریف را در فهرست تحریمها قرار داده است. اما احتمالا او میتواند در چارچوب قوانین سازمان ملل همراه با روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل که هر سال در ماه سپتامبر در نیویورک برگزار میشود، شرکت کند.
هرچند روحانی در سخنان امروز (دوشنبه) خود به نام شخص خاصی اشاره نکرده، اما باتوجه به همزمانی این اظهارات با سفر ظریف به بیاریتز و در پیش بودن مجمع عمومی سازمان ملل، میتوان منظور او را ملاقات با طرف آمریکایی تعبیر کرد.
هر سال در آستانه برگزاری مجموع عمومی سازمان ملل در نیویورک، گمانهزنیهایی در مورد ملاقات روسای جمهوری ایران و آمریکا مطرح میشود. هر سال نیز طرف ایرانی میگوید، کاخ سفید بارها درخواست ملاقات کرد و آنها نپذیرفتند. تا قبل از توافق هستهای روسای جمهور ایران در سفر به آمریکا معمولا از مواجهه با همتایان آمریکایی خود در راهروهای سازمان ملل پرهیز داشتند. یکی از نمونههای مشهور آن پنهان شدن محمد خاتمی، رئیسجمهور اسبق ایران است که نمیخواست در موقعیت رو در رو شدن با همتای آمریکایی خود در سازمان ملل قرار گیرد. در جریان توافق هستهای، وزرای خارجه دو طرف با یکدیگر ملاقات کردند. اما این دیدارها به سطح روسای جمهور ارتقاء نیافت و در نهایت روحانی یک گفتگوی ۱۵ دقیقهای با باراک اوباما،رئیسجمهور سابق آمریکا انجام داد.
به گزارش ایرنا روحانی در سخنرانی امروز خود گفت:« ما با مسئولان مشورت و بحث داریم و باید کارمان را انجام دهیم. جایی که احتمال موفقیت ۱۰ تا ۲۰ درصد است هم باید جلو رفت و فرصت را از دست نداد». او ادامه داد، گویی در گوش بعضیها پنبه است و هرچه ما میگوییم آنها میگویند، مذاکره چه خاصیتی دارد.
این اظهارات روحانی در حالی مطرح میشود که ترامپ بارها اعلام کرده آماده مذاکره با مقامات تهران است، اما طرف ایرانی به این پیشنهاد پاسخ نداده است. همچنین به گفته محمد جواد ظریف، در جریان سفر اخیر او به نیویورک و ملاقات با سناتور رند پاول، از او خواسته شده بود به کاخ سفید برود. اما ظریف به گفته خود، این پیشنهاد را نپذیرفته است.
از سوی دیگر آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی به عنوان تصمیمگیرنده نهایی، در یک سال اخیر همواره علیه مذاکره با آمریکا سخن گفته و اخیرا نیز مذاکره با دولت ترامپ را سم مضاعف خوانده است. در ماههای اخیر نشانهای از تغییر موضع در او مشاهده نشده است.