سقوط تالقان و سمنگان به دست طالبان

هشدار سازمان ملل در مورد کشتار کودکان در افغانستان

نیروهای دولتی از تالقان، مرکز ولایت تخار، عقب‌نشینی کرده‌اند- AFP

پنجمین و ششمین شهر از ۳۴ مرکز استان در افغانستان نیز به دست طالبان افتادند. این گروه اسلام‌گرا روز دوشنبه بر دو شهر تالقان و سمنگان در مناطق شمالی کشور تسلط یافت. 

منابع محلی در گفت‌وگو با رسانه‌های افغانستان و جهان، سقوط تالقان را تایید کردند. تلویزیون طلوع به نقل از منابعی گفت که نیروهای دولتی از تالقان، مرکز ولایت تخار، عقب‌نشینی کرده‌اند تا «ولسوالی»‌های فرخار و ورسج را بگیرند. برخی مردم تخار در گفت‌وگو با رسانه‌ها، از بی‌مبالاتی حکومت و رسیدگی نکردن به وضعیت تخار انتقاد کردند. 

روزنامه «نیویورک تایمز» به نقل از منابع محلی امنیتی افغانستان، گفت طالبان به «کنترل تقریبا کامل» سمنگان (آیبک) نیز رسیده‌اند. اسدالله، از نیروهای ستاد مرکزی پلیس سنگان، به این روزنامه آمریکایی گفت: «آیبک به دست طالبان سقوط کرده و تمام مقامات رسمی و امنیتی عقب‌نشینی کرده‌اند. من الان در سطح شهر پنهان شده‌ام.» رازمحمد موحد، از اعضای شورای ولایتی سمنگان، نیز آن خبر را تایید کرد و گفت نیروهای امنیتی به سمت کوهستان‌های جنوب شهر گریخته‌اند.

شهر سمنگان در سر راه بزرگراهی قرار دارد که کابل را به استان‌های شمالی کشور وصل می‌کند. به نظر می‌رسد که این شهر بدون درگیری چندانی سقوط کرده است. حداقل یک عضو سابق مجلس و یکی از فرماندهان شبه‌نظامیان از این شهر، به طالبان پیوسته‌اند. 

طالبان مدت‌ها است که بخش چشمگیری از اراضی افغانستان را در اختیار دارد، اما تا همین جمعه گذشته هنوز هیچ یک از مراکز ولایت‌ها را در کنترل نداشت. در این روز بود که زرنج، نزدیک مرز ایران، به دست این گروه افتاد. سپس شاهد سقوط شبرغان (نزدیک مرز ترکمنستان) در روز شنبه،  و سقوط سرپل و قندوز در روز یکشنبه بودیم. 

روز دوشنبه همچنین شاهد نبردهای سنگین در ولسوالی دهدادی در ولایت بلخ میان نیروهای دولتی و طالبان بودیم. نیروهای محلی خواهان حمایت هوایی هستند. کنترل سمنگان از سوی طالبان، به این معنی است که استان بلخ و مرکز بسیار مهم آن، مزار شریف، تا حدودی محاصره شده است. 

در جنوب کشور، نبرد بر سر کنترل شهر لشکرگاه همچنان ادامه دارد و بخش زیادی از آن تخریب شده است. صبح دوشنبه انفجار سنگینی بیرون ساختمان پلیس مرکزی آن شهر رخ داد. 

به نظر می‌رسد که نیروهای مقاومت مردمی همچنان با موفقیت توانسته‌اند طالب‌ها را از شهر هرات در غرب کشور عقب برانند. این در حالی است که تمامی مناطق اطراف هرات (در مرز افغانستان و ایران) در اختیار طالبان است. 

در این میان، رئیس‌جمهوری اشرف غنی روز دوشنبه در ارگ ریاست‌ جمهوری با شماری از سیاست‌مداران کشور دیدار کرد و بر سر ایجاد ستاد مشترک مردمی در برابر طالبان، توافق شد. چهره‌هایی چون عبدالله عبدالله، عبدالرب رسول سیاف، مارشال عبدالرشید دوستم، و محمد محقق، در آن نشست حضور داشتند. 

احسان نیرو، سخنگوی مارشال دوستم، گفت: «امروز پیشنهاد سران سیاسی همین بود که مسئولیت بزرگ نظامی به مارشال دوستم داده شود.»

عبدالله عبدالله که ریاست «شورای عالی مصالحه ملی» را به عهده دارد، نیز چند روز پیش فراخوان به تشکیل ستاد مشترک مردمی داده بود و با برخی از سیاستمداران کشور در آن زمینه دیدار و همفکری کرده بود. تلویزیون طلوع به نقل از منابعی گفت که آقای عبدالله امشب برای شرکت در نشستی سه روزه به دوحه، پایتخت قطر، می‌رود. قرار است نمایندگان کشورهای منطقه، اتحادیه اروپا، و آمریکا در آن نشست درباره صلح در افغانستان رایزنی کنند. اما هنوز روشن نیست که عبدالله در دوحه با نمایندگان طالبان نیز دیدار می‌کند یا نه. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دوحه در هفته جاری شاهد دو نشست مجزا خواهد بود که یکی پس از دیگری برگزار می‌شود. نخست، در روز سه‌شنبه نمایندگان کشورهای همسایه افغانستان، از جمله ایران، دیدار می‌کنند. نمایندگان روسیه و سازمان ملل هم به آن جلسه دعوت شده‌اند. سپس، در روز چهارشنبه زلمای خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان، با همتایان خود از روسیه، چین، و پاکستان دیدار می‌کند. این در واقع گسترش همان تروئیکایی است که به ابتکار مسکو تشکیل شده بود. این «تروئیکای بزرگ»، با نمایندگان طالبان و دولت افغانستان نیز دیدار خواهد کرد. از چهره‌های تعیین‌کننده نشست دوحه، محمد صادق، فرستاده ویژه پاکستان برای افغانستان، و منصور خان، سفیر پاکستان در کابل، هستند.

«تروئیکا» در آخرین نشست خود در آوریل به طالبان هشدار داده بود که قصد تصرف نظامی کابل، پایتخت کشور، را از سر بیرون کند. بیانیه این گروه در آن زمان گفته بود: «ما حامی استقرار هیچ دولتی با زور در افغانستان نیستیم.»

از سوی دیگر، سازمان ملل گفت که در اثر جنگ طالبان با نیروهای دولتی در سه روز گذشته، حداقل ۲۷ کودک کشته شده‌اند.

یونیسف، نهاد سازمان ملل که مسئول کمک به کودکان است، گفت از «افزایش شدید تعدی‌های آشکار علیه کودکان» بهت‌زده شده است. در بیانیه این نهاد در روز دوشنبه می‌خوانیم که جنایات علیه کودکان، «هر روز بیشتر می‌شوند.» 

طبق آمار یونیسف، ۲۷ کودک تنها در درگیری‌های سه روز گذشته در سه ولایت قندهار، خوست، و پکتیا کشته شدند. در همین نواحی ۱۳۶ کودک نیز زخمی شده‌اند.

هِرو لودویک دِ لیس، نماینده یونیسف در افغانستان، گفت: «این‌ها فقط عدد نیستند. هر یک از این مرگ‌ها و هر نمونه از درد فیزیکی، تراژدی‌ای شخصی است. این کودکان، دختران و پسران، برادران و خواهران، اقوام و دوستانِ بسیاری هستند که آن‌ها را دوست دارند و به دلبسته آنان هستند. این‌ها کودکانی هستند که طرفین جنگ، به حقوق آن‌ها تحت قانون بشردوستانه بین‌المللی توجهی نکرده‌اند.»

یونیسف از طرفین جنگ خواست به حقوق کودکان احترام بگذارند. 

گرچه آمریکا در روزهای گذشته برخی حملات هوایی علیه طالبان انجام داده است، این حملات به روشنی در سطح محدودی هستند و جلو پیشروی این گروه را نگرفته‌اند. ژنرال کنت مک‌کنزی، فرمانده نیروهای آمریکا در منطقه، سنتکام، در ماه ژوئیه گفته بود که آمریکا پس از خروج کامل نیروهایش (که قرار است تا پایان این ماه انجام شود) دیگر حملات هوایی نخواهد داشت؛ مگر در موارد محدود برای مقابله با تروریسم. 

انتظار می‌رود که ادامه جنگ در افغانستان، هزاران کشته و مجروح و صدها هزار آواره دیگر بر جای بگذارد.