در چارچوب تلاش‌های‌ واشنگتن برای پایان دادن به بحران یمن، دولت جدید آمریکا فشارهای دیپلماتیک خود را بر شبه نظامیان حوثی تحت حمایت ایران افزایش می‌دهد تا آن‌ها را وادار به پذیرش روند صلح بین‌المللی برای پایان دادن به بحران جنگ یمن کند، این در حالی است که مردم یمن تا به حال در مورد جدیت واشنگتن و تلاش‌های آن در این زمینه شک و تردید دارند.

در همین حال، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که حوثی‌ها مسئول بسیاری از چالش‌ها و مشکلاتی کنونی مردم یمن هستند و شهروندان یمن را با دشوارترین فاجعه انسانی روبه‌رو کرده اند. وی در جریان نشست مطبوعاتی روازنه، اظهار داشت که تیموتی لندرکینگ، فرستاده ویژه آمریکا در یمن، هفته گذشته هنگام بازدید از منطقه از حوثی‌ها خواست در استان مارب و سایر شهرهای یمن آتش‌بس برقرار کنند، زیرا تداوم جنگ مردم را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. ند پرایس افزود که حوثی‌ها علی‌رغم این فراخوان، از شرکت در نشست آتش‌بس و مذاکرات سیاسی خودداری می‌کنند، این در حالی است که آمریکا از این دیپلماسی برای رسیدگی به شرایط بشردوستانه و دستیابی به توافقی بین طرفین که بتواند از رنج مردم یمن بکاهد، حمایت می‌کند.

ند پرایس گفت که حوثی‌ها همچنان به حملات ویرانگر خود به استان مأرب ادامه می‌دهند و البته ادامه این رویکرد نه تنها از سوی جامعه جهانی محکوم شده بلکه حوثی‌ها را به انزاوی بیشتری می‌کشاند. با این حال، بسیاری از تحلیلگران ابراز شگفتی می‌کنند که چه چیزی باعث می‌شود که واشنگتن به استفاده از ابزارهای فشار مانند جنگ که حوثی‌ها می‌توانند آن را درک کنند، تمایلی نشان ندهد.

گفت‌وگوهای اخیر در مورد بحران جنگ در یمن

فرستاده ویژه آمریکا در امور یمن، پس از انجام بحث و گفت‌وگو در کشورهای منطقه، از جمله عربستان سعودی، عمان، امارات متحده عربی و اردن، به یمن بازگشت تا بحث و تلاش‌ها در باره فاجعه انسانی و بحران اقتصادی در یمن که نیاز فوری به آتش‌بس جامع به منظور فراهم کردن زمینه امدادرسانی دارد را آغاز کند.

این در حالی است که حوثی‌ها به تازگی عملیات بزرگی با هدف کنترل استان مأرب که منابع گازی زیادی دارد و به عنوان آخرین پایگاه دولت در شمال یمن شناخته می‌شود را آغاز کرده اند. سازمان ملل متحد هشدار داده است که میلیون‌ها غیرنظامی در خطر هستند.

در مورد رد درخواست‌های صلح، از جمله ابتکار صلح عربستان سعودی از سوی حوثی‌ها، در حالی‌که دولت قانونی یمن و اجماع بین‌المللی آن را مورد حمایت قرار داده اند، جرالدین گریفیتس، سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه ایالات متحده، در مصاحبه‌ای اختصاصی با «ایندیپندنت عربی»، موضع حوثی‌ها را نکوهش کرده و آن را «لجاجت حوثی‌ها» توصیف کرد. وی اظهار داشت که ایالات متحده در حالی‌که تلاش‌های دیپلماتیک خود را برای دستیابی به راه حل دائمی، نهایی و مسالمت آمیز برای بحران جنگ در یمن ادامه می‌دهد، به منظور تحقق آتش‌بس در یمن، با متحدان خود در جهان به ویژه با کشورهای حوزه خلیج فارس همکاری می‌کند.

سخنگوی منطقه‌ای وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به این‌که حوثی‌ها تنها طرفی هستند که درخواست صلح را رد می‌کنند، گفت که واشنگتن از برگه تحریم‌ها برای اِعمال فشار بر آن‌ها استفاده می‌کند، همان‌گونه که برخی از رهبران این گروه یمنی که به وفاداری به ایران متهم است، در لیست تحریم‌ها قرار گرفتند. وی افزود که اِعمال فشار بر حوثی‌ها و همکاری با متحدان آمریکا با هدف یافتن ابزارهای دیگر، همچنان ادامه دارد.

تلاش‌های بی‌نتیجه

قابل ذکر است که با روی‌کار آمدن دولت رئیس جمهور بایدن، ایالات متحده روند پایان جنگ در یمن را مطابق با چارچوب‌های دیپلماتیک در اولویت‌های خارجی خود قرار داد. سپس واشنگتن حمایت نظامی از ائتلاف عربی که از دولت قانونی یمن که حوثی‌ها با زور اسحله دست به کودتا علیه آن زده بودند را متوقف کرد. ایالات متحده به دنبال تعیین نماینده ویژه در امور یمن، در اقدامی جسورانه، حوثی‌ها را از لیست تروریسم خارج کرد و تصمیمات تازه‌ای را در قبال یمن اتخاذ کرد و همین تحول باعث شد که مارتین گریفیتس، نماینده سازمان ملل متحد در یمن، در ماه مه گذشته در مورد توانایی‌های دیپلماتیک جدیدی که قبلاً وجود نداشت، صحبت کند و از همه طرف‌ها بخواهد از این حرکت دیپلماتیک منطقه‌ای و بین‌المللی برای پایان دادن به درگیری‌های خونین در یمن استفاده کنند.

با این حال، راه حل‌های دیپلماتیک، از جمله ابتکار صلح عربستان سعودی، که ناظران یمنی و عرب آن را گامی سازنده و پیشرفته در جهت توقف جنگ و تمایل دولت قانونی عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهوری  یمن برای حل اختلافات می‌دانند، نتوانست در متوقف کردن ماشین جنگ داخلی که در حال نابودی یکی از فقیرترین ملت‌های عربی است، موثر واقع شود. همچنان، رفت و آمد نمایندگان ویژه سازمان ملل متحد در امور یمن و سفرهای متعدد آن‌ها بین ریاض، مسقط، عدن و سرانجام صنعا به پیشرفت مطلوبی منجر نشد،‌ زیرا رد ابتکارات صلح توسط حوثی‌ها مانع اساسی برای دولت قانونی یمن و ائتلاف عربی که از آن حمایت می‌کند، تلقی می‌شود. همین امر پرسش‌هایی بسیاری را در مورد موضع واشنگتن در قبال بحران جنگ یمن مطرح می‌کند، به ویژه این‌که علی‌رغم گذشت بیش از شش ماه از تغییرات بنیادی که توجه جامعه جهانی را به جنگ یمن متمرکز کرد، هیچ پیشرفت قابل ذکری در مسیر صلحی که میلیون‌ها کودک و زن آواره یمنی در سراسر جهان در آرزوی تحقق آن هستند، صورت نگرفت.

شبه نظامیان آمادگی برای پذیرش طرح صلح ندارند

تیم لندرکینگ، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور یمن، پس از سفر به منطقه به منظور احیای تلاش‌های صلح، در سخنانی که در شورای آتلانتیک در اواسط ماه مارس گذشته ایراد کرد، اظهار داشت که واشنگتن طرح فراگیری را ارائه کرده است که شامل پایان دادن به جنگ در یمن است. وی با اشاره به این‌که حوثی‌ها تا به حال آماده پذیرش این طرح نیستند، گفت «به محض این‌که حوثی‌ها برای گفت‌وگو آماده شوند، من بلافاصه به منطقه باز می‌گردم». لندرکینگ خاطرنشان کرد که «ایالات متحده و سازمان ملل متحد از حوثی‌ها خواسته اند که هرچه زودتر موضع خود را در قبال این طرح روشن کنند. وی در ادامه گفت که اگر نتوانیم در این زمینه به پیشرفت ملموسی دستیابی پیدا کنیم، یمن بیشتر از پیش دچار درگیری و بی‌ثباتی می‌شود».

لندرکینگ گفت «ما طرحی را برای آتش‌بس سراسری در یمن آماده کرده ایم که با ویژگی‌های که دارد می‌تواند به سرعت به وضعیت وخیم بشردوستانه در یمن رسیدگی کند و این طرح از چند روز به این سو، به رهبر حوثی‌ها ارائه شده است.» وی گفت که عربستان سعودی از این طرح حمایت می‌کند، اما جزئیات بیشتری در مورد آن ارائه نکرد.

اولویت جنگ

این در حالی است که حوثی‌ها، طبق معمول جنگ خود را به دفاع از یمن و حاکمیت آن در برابر اشغال آمریکا توجیه می‌کنند. محمد علی الحوثی، رهبر این گروه گفت که «آمریکا در حالی‌که تظاهر به صلح می‌کند، گزینه جنگ در یمن را در اولویت قرار می‌دهد. شبکه تلویزیونی «المسیره» وابسته به حوثی‌ها در گزارشی اظهار داشت که که محمد علی الحوثی در تویتی نوشته است که «اِعمال تحریم‌ها به بهانه تامین صلح، مانع اساسی در راه رسیدن به صلح است و سودی دیگری در پی ندارد».

البته یمن از حدود هفت سال به این سو پیوسته شاهد جنگ و درگیری است و در این مدت بیش از ۲۳۳ هزار نفر جان خود را در اثر جنگ از دست داده اند. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، زندگی بیش از ۸۰ درصد از جمعیت ۳۰ میلیونی این کشور که در بدترین بحران انسانی به سر می‌برند، به کمک‌های بین‌المللی وابسته است.