یک بررسی جدید نشان می‌دهد که سیاره زهره هنوز از نظر ژئولوژیک (زمین‌شناختی) فعال است و از این رو این سیاره بیش از آنچه که پیشتر دانشمندان تصور می‌کردند «زمین‌مانند» است. در این ارزیابی و تحلیل شگفت‌آور از [شرایط] نزدیک‌ترین همسایه زمین (که اندازه و چگالی مشابه با سیاره ما دارد)، شواهدی از حرکات تکتونیکی (زمین‌ساختی) پیدا شده است.
اجزای پوسته، که دانشمندان دانشگاه کارولینای شمالی آن را به «تکه‌های شکسته قطعات یخ» تشبیه می‌کنند نشان می‌دهند که سیاره زهره، یک الگوی تغییرشکل زمین‌شناختی دارد که پیش از این ناشناخته باقی مانده بود. الگوی تغییرشکلی که در اثر نیروهای داخلی (مشابه آنچه که در زمین رخ می‌دهد) ایجاد می‌شوند. پل بیرن، استاد علوم سیاره‌ای، می‌گوید: «با اینکه [الگوی مشاهده شده] با الگوی زمین‌ساختی که در حال حاضر روی زمین می‌بینیم متفاوت است، اما [این الگو] همچنان گواهی بر حرکت درونی است که در سطح سیاره ظاهر می‌شود.»
دانشمندان پیشتر بر این باور بودند که سیاره زهره، یک سنگ‌کره (لیتوسفر یعنی لایه بیرونی جامد) ثابت مانند مریخ یا ماه دارد و نه مانند لیتوسفر متحرکی که زمین دارد. هرچند که دانشمندان به منظور نقشه‌برداری از سطح زهره، با استفاده از تصاویر راداری به دست آمده از برنامه فضایی «ماژلان» ناسا مناطقی را مشاهده کردند که در آن‌ها لیتوسفر حرکت کرده و روی هم چرخیده است.
بیرن می‌گوید: «این مشاهدات به ما می‌گوید که حرکات داخلی باعث تغییر شکل سطح ونوس (زهره) شده است. مشابه همان چیزی که در زمین رخ داده است. زمین‌ساخت صفحه‌ای در زمین ناشی از همرفت و انتقال در لایه جُبّه (گوشته) است. جُبّه در مناطق مختلف، سرد یا داغ است و حرکت می‌کند و بخشی از این حرکت در قالب حرکات صفحه‌ای به سطح زمین منتقل می‌شود.»
او افزود: «به نظر می‌رسد نوع متفاوت این تغییرات در سیاره زهره نیز به همین شکل در حال رخ دادن است. مساله سر زمین‌ساخت صفحه‌ای شبیه به زمین نیست. - در اینجا (یعنی در سیاره زهره) رشته‌کوه‌های عظیم یا سامانه‌های فرورانشی ایجاد نشده است. - اما این شاهدی است مبنی بر تغییرشکل ناشی از جریان جُبّه داخلی که پیش از این در مقیاس کلی ظاهر نشده بود.»
این تغییر شکل‌ها نشان می‌دهند که سیاره زهره - با فعالیت‌هایی که احتمالا این اواخر صورت گرفته - همچنان از نظر زمین‌شناختی فعال است. این مساله می‌تواند نه‌تنها درباره [ساختار] ژئولوژیک (زمین‌شناختی) سایر سیارات در سامانه خورشیدی و در [سراسر] عالم، بلکه علاوه بر این درباره گذشته زمین نیز اطلاعاتی به دانشمندان بدهد.
بیرن می‌گوید: «جریان حرارت از درون زمین جوان تا حد سه برابر بیش از امروز بوده است، از این رو سنگ‌کره (لیتوسفر) زمین ممکن است شبیه به چیزی باشد که ما امروز در سیاره زهره شاهدیم. [البته] نه آنقدر ضخیم که صفحاتی شکل دهد که فرورانش کنند، بلکه با ضخامتی کافی که به قطعات شکسته‌ای تبدیل شوند که کشیده می‌شوند و هل داده می‌شوند و به جلو رانده می‌شوند.»
این پژوهش در «مقالات آکادمی ملی علوم ایالات متحده آمریکا» (PNAS) منتشر شده است ولی داده‌های بیشتر درباره سیاره زهره زمانی گردآوری خواهد شد که ناسا و سازمان فضایی اروپا، سه کاوشگر فضایی خود را بین سال‌های ۲۰۲۸ تا ۲۰۳۱ به سوی این سیاره اعجاب‌انگیز پرتاب کنند.
«داوینچی پلاس» ضمن بررسی امکان وجود اقیانوسی در این سیاره، اتسمفر سیاره زهره را بررسی خواهد کرد تا دریابد اتسمفر این سیاره چگونه تکامل پیدا کرده است. در این بین، کاوشگر «وریتاس»، به جمع‌آوری داده‌هایی درباره خود سیاره خواهد پرداخت تا دریابد که این سیاره چگونه با اینکه سیاره خواهر زمین محسوب می‌شود، اینگونه مسیر متفاوتی را در تکامل خود پیموده است. همچنین برنامه فضایی مدارگرد «اِن ویژن» (EnVision) M5 سازمان فضایی اروپا (ESA) در سال ۲۰۳۱ که نقشه راداری با وضوح بسیاربالا از مناطق به‌خصوصی از سیاره زهره تهیه خواهد کرد و داده‌های مرتبط با جو این سیاره را گردآوری می‌کند.
تام واگنر، دانشمندان برنامه اکتشافی ناسا، می‌گوید: «شگفت‌انگیز است که دانسته‌های ما درباره سیاره زهره اینقدر اندک است. اما ترکیب و تلفیق نتایج این برنامه‌های فضایی به ما درباره این سیاره خواهد گفت و از شکل‌گیری ابرها در آسمان آن گرفته تا آتشفشان‌های سطح زهره یا هسته آن به ما اطلاعات خواهد داد.»
© The Independent
