روزهای سوگواری سراسری از سوی دولت‌ها به عنوان راهی برای گرامیداشت یاد یک شخص یا اشخاص با اهمیت ویژه برای کشورشان که به تازگی در گذشته‌اند طراحی و اعلام می شود.

در اغلب موارد، این مراسم به مناسبت درگذشت شخص اول مملکت یا وقوع یک فاجعه ملی مانند یک حادثه مرگبار یا بلایای طبیعی برگزار می‌شود و پرچم‌ها به احترام درگذشتگان به حالت نیمه افراشته در می‌آیند و فضایی سنگین و رسمی بر جامعه حکمفرما می‌شود.

چنین مناسبتی به شهروندان فرصت می‌دهد تا از فرد درگذشته یاد کرده و زندگی و کار آن‌ها را در نظر گرفته و شاید به زندگی فانی خود نیز بیاندیشند. این که چه مدت عزای ملی به طول خواهد انجامید، کاملا بستگی به کشور دارد: می‌تواند یک روز یا چند هفته باشد.

ایالات متحده معمولا روز خاکسپاری رئیس جمهوری را به عنوان عزای ملی اعلام می‌کند، رویه‌ای که پس از ترور جان اف کندی در سال ۱۹۶۴ و سیل مردمی که سراسیه در سوگ او به خیابان‌ها آمدند آغاز شد. آخرین مورد از اعلام چنین روزی، در سال ۲۰۰۷ و به دنبال درگذشت جرالد فورد بود.

نمونه‌های قابل توجه اخیر از سران کشورهای جهان که یاد آن‌ها از این طریق گرامی داشته شده، شامل واسلاو هاول رئیس جمهوری پک در سال ۲۰۱۱، نلسون ماندلا در آفریقای جنوبی و هوگو چاوز در ونزوئلا در سال ۲۰۱۳، و شیمون پرز رئیس جمهوری اسبق اسرائیل و فیدل کاسترو رهبر کمونیست کوبا در سال ۲۰۱۶ است.

عزای عمومی برای هاول سه روز بود، برای چاوز یک هفته و برای پرز بیش از یک ماه.

فقط سیاستمداران نیستند که یاد آن‌ها پس از مرگ گرامی داشته می‌شود و برایشان عزای ملی اعلام می‌شود: چهره‌های شاخص مذهبی هم هستند، مانند پاپ ژان پل دوم و مادر ترزا، که در سراسر جهان توسط کلیسای کاتولیک برای آن‌ها سوگواری شد.

محبوبیت ستاره‌های ورزشی مانند اوزبیو و فرانس پوشکاش نیز باعث می‌شود مراسم سوگواری برای درگذشت آن‌ها حتی از مرزهای جغرافیایی کشورهایشان نیز فراتر برود.

عزای ملی همچنین برای ادای احترام به قربانیان فجایع جداگانه، چه در طول تاریخ و چه در عصر حاضر، اعلام می‌شود.

چین یاد قربانیان کشتار نانجینگ در پی وقوع جنگ جهانی دوم را گرامی می‌دارد، در حالی که ایالات متحده به کسانی که در کامبوج کشته شدند، قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر، و حادثه فورت هود ادای احترام می‌کند، و نروژ به قربانیان تروریسم داخلی آندرس برینگ برویک.

آخرین دوره عزای ملی در بریتانیا، در سال ۲۰۰۵ بود که برای ادای احترام به ۵۲ نفری که در بمبگذاری‌های تروریستی هفتم ژوئیه همان سال در لندن کشته شدند، اعلام شد.

این در حالی است که پس از مرگ شاهدخت دایانا در سال ۱۹۹۷ که احساسات عمومی را برانگیخت چنین دوره‌ای اعلام نشد، و در صورت درگذشت ملکه الیزابت دوم، دوازده روز سوگواری سراسری برنامه ریزی شده است.

یکی از موارد مهم در سال ۱۹۶۵ بود که پس از درگذشت سر وینستون چرچیل، که پیکر او به مدت سه روز در کلیسای جامع سنت پل قرار داده شد تا سوگواران بتوانند برای آخرین بار به نخست وزیری ادای احترام کنند که نقش اساسی در پیروزی متفقین در سال ۱۹۴۵ داشت.