سازمان ملل متحد اعلام کرده است که پس از گفت‌وگو با طالبان در دوحه، با آن‌ها به توافق رسیده است که دروس ابتدایی در دبستان‌های مناطق تحت کنترل طالبان آغاز شود. انتظار می‌رود بر اساس این برنامه، درهای مدارس به روی بیش از ۱۴۰ هزار کودک افغان که از درس بازمانده‌اند، باز شود.

صندوق کودکان سازمان ملل متحد در افغانستان تایید کرد که بر اساس این توافق، طالبان اجازه می‌دهند که تقریبا چهارهزار مکتب/مدرسه در مناطق تحت سیطره آنان باز شود.

طالبان همچنان برای نخستین بار رسما توافق کرد بپذیرد مدارس دخترانه نیز در این میان فعالیت‌های خود را شروع کنند.

این گروه در زمان حاکمیت خود تدریس به دختران را غیرمجاز می‌دانستند و مدارس دخترانه را در سراسر مناطق تحت کنترل خود بسته بود.

ارینا دیا، رئيس بخش آموزش صندوق کودکان سازمان ملل متحد در این کشور می‌‌گوید که بر طبق این توافق، در این مرحله حدود ۱۴۰ هزار کودک دختر و پسر افغان تا کلاس ششم دبستان درس خواهند خواند. او گفت:‌«بحث‌های ابتدایی در مورد بازگشایی مدارس در دوحه انجام شد. ما درباره آموزش به دختران تا پایان دوره ابتدایی گفت‌وگو کردیم. طالبان با آن موافقت کرد؛ اما فعلا تصمیم گرفته‌ایم که این توافق را برای سه سال نخست عملی کنیم و آموزش آغاز شود.»

هزینه مالی ایجاد مدارس جدید به کمک نهاد «همکاری جهانی برای آموزش» که موردحمایت آمریکا و بریتانیا است، تامین خواهد شد.

دولت افغانستان تاکنون به توافق تازه طالبان و سازمان ملل متحد واکنشی نشان نداده است اما مقام‌های افغان در گذشته بارها از برنامه‌های آموزشی در این کشور، صرف‌نظر از شرایط آن، استقبال کرده‌اند. هم‌اکنون هم در برخی مناطق افغانستان، مدارسی در مناطق طالبان فعالیت دارند که آموزگار و هزینه‌‌های آموزشی را دولت فراهم می‌کند و قوانین و سرفصل‌های آموزشی را طالبان مشخص می‌کنند.

سازمان ملل متحد درباره محتوای آموزشی در مناطق تحت کنترل طالبان توضیحات بیشتری نداده است.

آموزش‌وپرورش در افغانستان از چالش‌های بزرگی است که دولت باوجود موفقیت زیاد در آن، همچنان مسیری طولانی برای بهبود کیفت آن در پیش دارد.

هم‌اکنون حدود چهار میلیون کودک افغان که ۶۰ درصد آن‌ها را دختران تشکیل می‌دهند از حضور در مدرسه بازمانده‌اند. بیشتر این کودکان در مناطق جنگ‌زده تحت کنترل طالبان یا مناطق دوردستی که مدرسه‌ای وجود ندارد، زندگی می‌‌کنند. در افغانستان مدارس دخترانه و پسرانه جداگانه فعالیت می‌کنند و به گفته صندوق کودکان سازمان ملل متحد تنها ۱۶ درصد مدارس فعال این کشور، دخترانه است. بیشتر این مدارس هم از تسهیلات لازم بهداشتی، سیستم موثر آموزشی، کتاب‌های درسی و آموزگاران حرفه‌ای محروم‌اند؛ از طرفی تنها ۴۸ درصد آموزگاران مدارس افغانستان می‌توانند حداقل معیار دانشگاهی تربیت معلم را برآورده کنند.

در کنار تمام این‌ها،‌ تهدیدهای امنیتی، چالش دیگری است. بسیاری از آموزگاران نمی‌توانند به مناطق آشوب‌زده یا تحت کنترل طالبان بروند. ده‌ها مدرسه در سال‌های اخیر هدف راکت یا بمب‌گذاری قرار گرفته است. کودکان از قربانیان اصلی جنگ و خونریزی در این کشور هستند.

دبورا لاینز، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید که در سه ماه سوم سال ۲۰۲۰ تلفات کودکان ۲۵ درصد افزایش یافته و حمله به مدارس چهار برابر شده است.