گذرگاه زنگزور، مسیری استراتژیک است که در امتداد مرز ۴۴ کیلومتری ایران و ارمنستان و در ساحل شمالی رود ارس است. این گذرگاه، که بخش عمده آن در استان سیونیک، جنوبی‌ترین استان ارمنستان قرار دارد، جمهوری آذربایجان را به جمهوری خودمختار نخجوان متصل می‌کند. زنگزور، بخشی از دالان بین‌المللی حمل‌ونقل چین تا اروپا به‌شمار می‌آید. مساله بهره‌برداری از این مسیر، برای چند دهه محل مناقشه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بود و این دو کشور در توافق اخیر با میانجیگری دونالد ترامپ، این مسیر استراتژیک را برای ۹۹ سال به آمریکا واگذار کردند. بر اساس توافق میان نیکول پاشینیان و الهام علی‌اف در حضور رئیس جمهوری آمریکا، بهره‌برداری این گذرگاه به یک کنسرسیوم بین‌المللی به رهبری واشنگتن واگذار شده و با وجود حفظ حاکمیت ارمنستان، دسترسی بدون مانع آذربایجان به نخجوان تضمین خواهد شد. از نگاه تحلیلگران، این کریدور که قرار است از خاک ایران عبور نکند، نگرانی‌های ژئوپولتیکی، اقتصادی و امنیتی برای ایران به‌دنبال دارد، از جمله قطع یا محدود شدن ارتباط مرز زمینی ایران با ارمنستان که حدود ۴۴ کیلومتر است و تنها راه ارتباط زمینی ایران با اروپا به‌شمار می‌رود. این موضوع می‌تواند به معنی کاهش نفوذ ژئوپلتیکی ایران در قفقاز جنوبی و انزوای ایران در منطقه باشد. همچنین کاهش نقش ترانزیتی ایران و افزایش نفوذ کشورهایی مانند ترکیه نیز مطرح است. جمهوری اسلامی بارها با بهره‌برداری از این گذرگاه مخالفت کرده است. تهران می‌گوید به راه افتادن گذرگاه زنگزور، جغرافیای سیاسی (ژئوپولیتک) منطقه را تغییر می‌دهد. علی‌اکبر ولایتی، مشاور علی‌ خامنه‌ای در نخستین واکنش رسمی به توافق باکو و ایروان برای سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از مسیر زنگزور ادعا کرد جمهوری اسلامی با یا بدون روسیه، مانع از این کار خواهد شد.