شما اکنون تماشا می کنید | ایندیپندنت فارسی

دریای خزر؛ گنجینه آبی شمال ایران محکوم به مرگ تدریجی

۲۱ مرداد در تقویم رسمی ایران به عنوان «روز ملی دریای خزر» نام‌گذاری شده است؛ بزرگ‌ترین دریاچه جهان که با نام‌های مازندران و کاسپین نیز شناخته می‌شود. پیش از انقلاب ۱۳۵۷، خزر یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایران بود و هتل‌ها، پلاژها و مراکز تفریحی آن رونق اقتصادی چشمگیری به مناطق شمالی می‌بخشیدند. این پهنه آبی از جنوب با ایران و از سایر جهات با روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان هم‌مرز است و ذخایر قابل توجهی نفت و گاز دارد. سواحل ایرانی آن در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان، با تالاب‌های بین‌المللی میانکاله و انزلی، جنگل‌های هیرکانی، رودخانه‌ها، آبشارها، چشمه‌های معدنی و سواحل متنوع، چهره‌ای منحصربه‌فرد از پیوند کوه، جنگل و دریا ارائه می‌دهند. با این حال، دریای خزر امروز با بحرانی جدی روبه‌روست. کاهش چشمگیر سطح آب، زیست‌بوم و گونه‌های گیاهی و جانوری را تهدید کرده و تصاویر جدید از عقب‌نشینی آب در میانکاله این روند را نشان می‌دهد. کارشناسان هشدار می‌دهند که افت ۹ تا ۱۹ متری سطح آب می‌تواند تا ۳۴ درصد از مساحت خزر را نابود کند و اقتصاد محلی را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد. برآوردها حاکی است که تراز آب سالانه ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر کاهش می‌یابد. علت اصلی این بحران، علاوه بر گرمایش جهانی و خشکسالی، سدسازی‌های بی‌رویه بر رودخانه ولگا، که ۸۰ درصد آب خزر را تامین می‌کند، عنوان شده است. جمهوری اسلامی ایران وعده داده با استفاده از «کنوانسیون تهران» که در سال ۱۳۸۲ برای حفاظت از محیط‌زیست خزر امضا شد، این مشکل را پیگیری کند.

دریای خزر؛ گنجینه آبی شمال ایران محکوم به مرگ تدریجی

۲۱ مرداد در تقویم رسمی ایران به عنوان «روز ملی دریای خزر» نام‌گذاری شده است؛ بزرگ‌ترین دریاچه جهان که با نام‌های مازندران و کاسپین نیز شناخته می‌شود. پیش از انقلاب ۱۳۵۷، خزر یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایران بود و هتل‌ها، پلاژها و مراکز تفریحی آن رونق اقتصادی چشمگیری به مناطق شمالی می‌بخشیدند. این پهنه آبی از جنوب با ایران و از سایر جهات با روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان هم‌مرز است و ذخایر قابل توجهی نفت و گاز دارد. سواحل ایرانی آن در استان‌های گلستان، مازندران و گیلان، با تالاب‌های بین‌المللی میانکاله و انزلی، جنگل‌های هیرکانی، رودخانه‌ها، آبشارها، چشمه‌های معدنی و سواحل متنوع، چهره‌ای منحصربه‌فرد از پیوند کوه، جنگل و دریا ارائه می‌دهند. با این حال، دریای خزر امروز با بحرانی جدی روبه‌روست. کاهش چشمگیر سطح آب، زیست‌بوم و گونه‌های گیاهی و جانوری را تهدید کرده و تصاویر جدید از عقب‌نشینی آب در میانکاله این روند را نشان می‌دهد. کارشناسان هشدار می‌دهند که افت ۹ تا ۱۹ متری سطح آب می‌تواند تا ۳۴ درصد از مساحت خزر را نابود کند و اقتصاد محلی را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد. برآوردها حاکی است که تراز آب سالانه ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر کاهش می‌یابد. علت اصلی این بحران، علاوه بر گرمایش جهانی و خشکسالی، سدسازی‌های بی‌رویه بر رودخانه ولگا، که ۸۰ درصد آب خزر را تامین می‌کند، عنوان شده است. جمهوری اسلامی ایران وعده داده با استفاده از «کنوانسیون تهران» که در سال ۱۳۸۲ برای حفاظت از محیط‌زیست خزر امضا شد، این مشکل را پیگیری کند.