سازمان ملل هشدار داده است در اتیوپی «بحران انسانی تمام عیاری در حال رخ دادن است» و تاکنون در دو هفته‌ای که درگیری خشونت‌بار بین دولت و منطقه تیگرای درگرفته است، حدود ۲۷ هزار نفر از مردم به سودان گریخته‌اند. 

نهاد پناهندگان سازمان ملل هشدار داد با توجه به آن که در حال حاضر روزی نزدیک به چهار هزار نفر از طریق مرز شمال غربی از اتیوپی فرار می‌کنند، براساس میزان خروج مردم می‌توان گفت درون منطقه تیگرای هم که ارتباطات قطع شده است، شمار «انبوهی» آواره شده‌اند. 

بابر بلوچ سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (یو. ان. اچ. سی. آر) روز سه‌شنبه اعلام کرد: «با توجه به آن که به علت تداوم جنگ در منطقه تیگرای اتیوپی هر روز هزاران پناهنده به شرق سودان می‌گریزند یو. ان. اچ. سی. آر هشدار می‌دهد که بحران انسانی تمام‌عیاری در حال رخ دادن است. 

مردم ترسان و هراسان در حال فرار از اتیوپی هستند و از نبردهای سنگینی حرف می‌زنند که باعث فرار آن‌ها شده است و هیچ نشانه‌ای از پایان گرفتن آن‌ها نیست.» 

طبق گفته ناظران و دیپلمات‌های مستقر در منطقه تیگرای که حدود پنج میلیون نفر جمعیت دارد صدها بلکه هزاران نفر نظامی و غیرنظامی تاکنون کشته شده‌اند. 

در حالی که منطقه پرآشوب شاخ آفریقا پیش از این هم بر اثر این درگیری فزاینده دستخوش بی‌ثباتی شده بود آبی احمد نخست‌وزیر اتیوپی اعلام کرد مهلت سه‌روزه‌اش به شورشیان این منطقه قدرتمند در شمال اتیوپی پایان یافته است. 

آقای آبی گفته است فقط در صورت بازگشت «حاکمیت قانون» به تیگرای حاضر به مذاکره است و در ادامه سخنان خود که راه را برای حمله نظامی خون‌بار به پایتخت این منطقه باز می‌کند گفت: «اقدام نهایی و مهم برای اجرای قانون در روزهای آینده انجام خواهد گرفت.» 

به گفته مت برایدن مؤسس اندیشکده ساهان که مقر آن در نایروبی است «احتمال دارد نبردهای شدیدتری آغاز شود» زیرا نیروهای اتیوپی به سوی نواحی کوهستانی‌تر واقع در نزدیکی مکله پایتخت تیگرای پیشروی می‌کنند که ممکن است در آن جا با مقاومت سرسختانه شورشیان روبه‌رو شوند. 

این در حالی است که صدها هزار از اهالی تیگران حتی پیش از این درگیری‌ها به کمک‌های غذایی محتاج بوده‌اند و اکنون وضعیت‌شان به سرعت در حال بدتر شدن است. 

صدها امدادگر به علت از بین رفتن امنیت در حال بازگشت به آدیس آبابا پایتخت اتیوپی هستند اما نهادهای مختلف سازمان ملل می‌گویند در تلاش هستند تا دالانی برای کمک‌های انسانی و پروازهای حامل محموله‌های کمک ایجاد کنند. 

انجمن نوبل نیز روز سه‌شنبه به خواستاران پرشمار توقف درگیری‌ها پیوست و با اعلام این که «تمامی طرف‌های درگیر مسؤولیت دارند» تا راهکار صلح‌آمیزی پیدا کنند، ظاهراً به برنده پیشین جایزه نوبل هم طعنه زد. 

آقای آبی در سال ۲۰۱۹ به دلیل نقشی که در پایان دادن به ده‌ها سال اختلاف مرزی اتیوپی و اریتره ایفا کرد و اصلاحات مردم‌سالارانه گسترده‌اش، برنده جایزه صلح نوبل شد. 

البته همین اصلاحات زمینه‌ساز برخی نارضایتی‌های قومی شد که اکنون به خشونت منجر شده است زیرا رهبران تیگرای آقای آبی را که قومیتش از بزرگ‌ترین گروه‌های قومی اتیوپی یعنی قوم ارومو است، متهم کردند که در پی به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۸، آن‌ها را از سمت‌های دولتی و امنیتی کنار گذاشته و حذف کرده است. 

این در حالی است که پای اریتره کشور همسایه اتیوپی نیز به درگیری‌ها کشیده شده است و تیگرای مسؤولیت شلیک چند موشک را به عهده گرفت که طبق اخبار به فرودگاه اسمره پایتخت اتیوپی اصابت کرده‌اند. 

دبرتسیون گبرمیکاییل رییس جمهور تیگرای و رهبر حزب حاکم جبهه آزادی‌بخش خلق تیگرای (تی. پی. ال. اف) اریتره را متهم کرد که در حملات دولت مرکزی به آن‌ها کمک کرده است و ادعا کرده است که فرودگاه اسمره به علت آن که نظامیان اتیوپی از آن استفاده می‌کنند «هدف نظامی مشروعی» است. 

نخستین نشانه ناآرامی در ماه سپتامبر بروز کرد که جبهه آزادی‌بخش خلق تیگرای، متحد اصلی ائتلاف حاکم اتیوپی طی حدود ۳۰ سال، تصمیم گرفت علی‌رغم آن که برگزاری انتخابات در سراسر کشور به علت همه‌گیری کرونا لغو شده بود، انتخابات را در تیگرای برگزار کند و دو دولت همدیگر را «فاقدمشروعیت و ناقض قانون اساسی» خواندند. 

در ماه اکتبر نیز دولت مرکزی به قطع رابطه با تیگرای رای داد و بودجه این منطقه را قطع کرد. 

این اختلاف دو هفته پیش به خشونت گرایید که دولت اتیوپی به تهاجم نظامی علیه پایتخت تیگرای دست زد و مدعی شد که این حمله به تلافی حمله تیگرای به پادگانی نظامی صورت گرفته است. البته رهبران این منطقه که از لحاظ جنگ‌افزار به خوبی مجهزند حمله به پادگان نظامی را تکذیب کرده بودند. 

پیتون نوپف دیپلمات سابق ایالات متحده پیش از این ابراز تردید کرده بود که «بتوان قاطعانه مشخص کرد شروع‌کننده حمله کدام طرف بوده است» اما پرسیده بود چرا باید نیروهای تیگرای که از لحاظ جنگ‌افزار کم‌وکسری ندارند با حمله به پایگاه فرماندهی ارتش باعث آغاز درگیری شوند و گفت: «آن‌ها از لحاظ جنگ‌افزار کمبودی ندارند.» 

اتیوپی حدود ۱۴۰ هزار نفر نیروی نظامی دارد که بسیاری از آن‌ها در گذشته در نبرد با شبه‌نظامیان سومالی، شورشیان مناطق مرزی و اریتره آبدیده شده‌اند اما شمار چشم‌گیری از بلندپایگان نظامی اتیوپی اهل تیگرای هستند و این منطقه به علت نزدیکی به اتیوپی زرادخانه نظامی بوده است. 

جبهه آزادی‌بخش خلق تیگرای نیز حریفی قدر با پیشینه‌ای پرافتخار است که سال ۱۹۹۱ پیشاپیش نیروهای شورشی آدیس‌آبابا را تسخیر کردند و حکومت خودکامه مارکسیستی را سرنگون کردند و فشار اصلی جنگ سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ با اریتره بر دوش آن‌ها بود. 

آقای آبی اصرار دارد که جنگ سریعاً پایان خواهد یافت و خشونت از منطقه تیگرای به سایر مناطق گسترش نخواهد یافت و از پناهندگان خواست به خانه‌هایشان بازگردند. 

اما کارشناسان نگرانند که مبادا با توجه به بنیه نظامی چشم‌گیری که دو طرف دارند جنگ به درازا بکشد و سودان که از قبل حدود یک میلیون پناهنده شامل گریختگان از جنگ و فقر در چاد، اریتره، جمهوری آفریقای مرکزی و سودان جنوبی را در خود جای داده است، برای پذیرش ۲۰۰ هزار پناهنده دیگر آمادگی نداشته باشد. 

السر خالد رییس نهاد پناهندگان در استان کسلا در سودان  هفته پیش در مصاحبه با اسوشیتدپرس گفت: «زنان و بچه‌های زیادی در میان پناهندگان هستند که خیلی خسته و فرسوده از راه می‌رسند. چون راهی دراز و پر فراز و نشیب را پیاده آمده‌اند گرسنه و تشنه هستند.» 

آقای بلوچ سخنگوی یو. ان. اچ. سی. آر هم روز سه‌شنبه دوباره در مورد ده‌ها هزار آواره اریتره‌ای مستقر در اتیوپی ابراز نگرانی کرد و گفت درگیری‌هایی در نزدیکی یکی از اردوگاه‌های پناهندگان رخ داده است و تنگناهای ارتباطی هم امدادرسانی را دشوار کرده است. 

پس از آن که سازمان عفو بین‌الملل گزارش داد احتمالاً صدها غیرنظامی در تاریخ ۹ نوامبر به ضرب چاقو و بر اثر ضرب و شتم از پا درآمدند و به نقل از شاهدان عامل این کشتارها را جبهه آزادی‌بخش خلق تیگرای اعلام کرد، میچله باچله کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل هم گفت کشتار غیرنظامیان که اخبار آن منتشر شده است اگر صحت داشته باشد جنایت جنگی است. اما آقای دبرتسیون در مصاحبه با رویترز این خبر را تکذیب کرد. 

خانم باچله گفت: «وضعیت طوری است که خطر آن وجود دارد اختیار اوضاع به کلی از دست خارج شود.» 

خبرهای تکمیلی در خبرگزاری‌ها آمده است