دیوارنگاری با مضمون ویروس کرونا

از آلمان و یونان تا ایتالیا و ایران، دیوارنگاران کرونا را سوژه خود کرده‌اند

مردی با ماسک بر صورت از کنار دیوارنگاره‌ مارکوس کوستا در سالوادور برزیل می‌گذرد، ۱۵ آوریل-  AFPANTONELLO VENERI / AFP

همه‌گیری و سرعت شیوع ویروس کرونا باعث شده است که کشور‌های بسیاری تعطیلی سراسری یا منطقه‌ای اعلام کنند. در پی این تعطیلی‌ها و در خانه‌ ماندن مردم، بسیاری از مشاغل از جمله گالری‌ها، سالن‌های تئاتر و کنسرت و مانند آن، موقتا بسته هستند و هنرمندان بسیاری خانه‌نشین شده‌اند. 

در این میان، برخی از خوانندگان و موسیقی‌دانان هنر خود را در شبکه‌های مجازی به اجرا گذاشته‌اند، اما  بسیاری از هنرمندان هنرهای تجسمی، کمتر جایی برای عرصه‌ هنرشان دارند. اینستاگرام و بقیه‌ شبکه‌های اجتماعی الزاما مکان مناسبی برای به نمایش گذاشتن اثر هنری نیست و یک نقاش یا مجسمه‌ساز برای به نمایش گذاشتن آثارش، در وهله اول نیاز به یک گالری دارد. 

به نظر می‌رسد که دیوارنگاران اما، در بحران کرونا بی‌کار ننشسته‌اند و سوژه‌های جدیدی را به تصویر کشیده‌اند.

بنکسی  یکی از این هنرمندان است. این دیوارنگار مشهور، در دوران قرنطینه حمام خانه‌اش را به بوم نقاشی بدل کرده است.

او همچنین چندی پیش، یکی از نقاشی‌های دیواری خود به نام «دختری با گوش سوراخ شده» را که در سال ۲۰۱۴ بر روی دیوار یک ساختمان در بریستول کشیده بود، تغییر داد و یک ماسک به آن اضافه کرد. 

ایتالیا یکی از کشورهایی است که آمار مرگ و میر ناشی از کرونا در آن بالا است و کادر درمانی ایتالیا شرایط سختی را می‌گذرانند. در آن‌جا نیز، هنرمند دیوار‌نگار، لاپو فتایی، با ترسیم طرحی از یک پرسنل خدمات درمانی در نزدیکی یکی از بیمارستان‌های میلان، از این کارکنان قدردانی کرده است. 

در شهر برلین هم که مملو از دیوارنگاری‌ست، این بار هنر امه فرتینکر، نقاش دیوارنگار، به عرصه نمایش گذاشته شده است. در این طراحی او نسبت به عملکرد دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، و شی جین پینگ، رهبر جمهوری خلق چین  در مواجهه با ویروس کرونا انتقاد کرده است. این نقاشی  یادآور دیوارنگاره دیگری از بوسه معروف و آتیشن برژنف و هانکر است که از سال‌ها پیش روی دیوار برلین نقش بسته است.

چندی پیش در اواسط ماه آوریل در بریتانیا، سروان تام مور، یک کهنه سرباز ۹۹ ساله جنگ جهانی دوم، ۲۵ میلیون پوند برای خدمات بهداشتی ملی بریتانیا جمع‌آوری کرد. این کهنه‌سرباز و اقدام او نیز الهام‌بخش ریچل لیست برای نقاشی خیابانی بوده است. 

گزارش‌های ثبت شده از خشونت‌های خانگی در دوران قرنطینه، نشان می‌دهد که خشونت علیه زنان و کودکان در این دوره بیشتر شده است. این موضوع نیز از چشم هنرمندان خیابانی دور نمانده است و یک نقاش خیابانی جوان در یونان با نام اختصاری اس.‌اف، خشونت ‌علیه زنان را بر روی دیواری بر پشت بام خانه‌اش نقاشی کرده است.

هنرمندان خیابانی و دیوارنگاران ایرانی نیز بیکار ننشسته‌اند. در ایران نیز فجایع و ترس و وحشتی که ویروس کرونا در ایران رقم زده است، الهام‌بخش دیوارنگاران بوده است. 

ویروس کرونا به کشورهای آفریقایی هم سرایت کرده است. عده‌ای از نقاشان خیابانی در سنگال برای اطلاع‌رسانی و تشویق مردم به رعایت نکات بهداشتی، از جمله پوشیدن ماسک صورت و عطسه کردن در دستمال،  چنین مواردی را سوژه کارشان قرار داده‌اند.

دیوارنگاران که معمولا نقاشی‌ها و نوشته‌هاشان حاوی پیام‌های فرهنگی،‌ سیاسی و اجتماعی است، این بار نیز در تلاش هستند تا مسائل و موضوعات مرتبط با این بحران را به دیگران گوشزد کنند؛ آثاری در راستای تشکر و قدر‌دانی از کادر درمانی و گاه در نقد عملکرد سیاستمداران و رهبران کشور‌ها.

بیشتر از جهان