مایکل والتز همه صلاحیتهای لازم برای تصدی سمت مشاور امنیت ملی در دولتی عادی را داشت. دیوید ایگناتیوس در مقالهای در واشینگتن پست مینویسد او یک کماندوی بازنشسته محترم، حامی سرسخت اسرائیل و سختگیر در قبال روسیه، چین و جمهوری اسلامی ایران بود. شاید همین به ضررش تمام شد.
برکناری والتز در روز پنجشنبه با انتصابش بهعنوان سفیر دولت ترامپ در سازمان ملل، تا حدی نرم شد. این فرود نرم برای دوستان بینالمللی والتز خوشایند خواهد بود، اما او را از کشمکش قدرت در کاخ سفید دور میکند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه، بهطور موقت جایگزین والتز در مقام مشاور امنیت ملی خواهد شد. ایگناتیوس مینویسد منابع آگاه به او گفتهاند روبیو بهدلیل فروتنی، حمایت بیقیدوشرط، و دیدارهای مکرر آخر هفته با ترامپ در شش هفته گذشته، اعتماد رئیسجمهوری را به دست آورده است. گمانهزنیهای زیادی درباره جایگزین دائمی والتز مطرح است، اما منابع آگاه پیشبینی میکنند که فرد جدید بهجای نامی مطرح، چهرهای کمحاشیه و جزئینگر خواهد بود.
والتز پس از جنجال «سیگنالگیت» در ماه مارس، آماج انتقاد قرار گرفت. ترامپ از استفاده والتز از یک پیامرسان تجاری برای بحثهای حساس سیاسی ناراضی بود که به افزودن تصادفی سردبیر نشریه آتلانتیک به گفتگوی برنامهریزی حملات به حوثیهای یمن منجر شد. افزون بر این، والتز از همان ابتدا نتوانست با ترامپ ارتباط خوبی برقرار کند.
اما منابع آگاه میگویند برکناری والتز بخشی از یک نزاع درونی بوده که از روز تحلیف در دولت ترامپ در جریان است. این درگیری میان جمهوریخواهان تندرو مانند والتز، که گاه «نومحافظهکار» نامیده میشوند، و متحدان جیدی ونس، معاون رئیسجمهوری، که «نوانزواطلب» توصیف میشوند، در جریان بوده است. این دستهبندی سادهشده پیچیدگیهای پنهان قدرت در تیم ترامپ را کاملا نشان نمیدهد.
تغییر در تیم امنیت ملی کاخ سفید در زمانی بسیار حساس اتفاق میافتد. استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دولت ترامپ، در تلاش برای میانجیگری در توافق با روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین و با جمهوری اسلامی ایران برای محدودسازی برنامه هستهایاش است. به نوشته ایگناتیوس، چند مقام خارجی به او گفتند از کنار گذاشتن والتز، که چهرهای باثبات تلقی میشد، و معاونش، الکس وانگ، در چنین لحظه حساسی متحیرند.
دولت دوم ترامپ با وفاداری آشکار به رئیسجمهوری شناخته میشود. اما در پس این ظاهر متحد، سه گروه متفاوت قرار دارند که برای قدرت رقابت میکنند. والتز نخستین قربانی برجسته این جنگ داخلی است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در گروه اول، وفاداران واقعی به شعار «اول آمریکا» یا همان جنبش ماگا قرار دارند؛ کسانی که به ائتلافهای خارجی بدبیناند و آنها را عامل جنگها و بارهای اقتصادی بر دوش آمریکا میدانند. این گروه علاوه بر ونس، حمایت دونالد ترامپ جونیور را نیز دارد که نقش مشاور خانوادگی را بر عهده دارد، نقشی که ایوانکا ترامپ و جرد کوشنر در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ ایفا میکردند.
در گروه دوم، جمهوریخواهان سنتی بینالمللگرا قرار دارند. والتز، در کنار مارکو روبیو و جان رتکلیف، یکی از چهرههای برجسته این گروه بود. این جناح سمتهای مهمی در اختیار دارد، اما نفوذ محدودتری بر ترامپ دارد.
سومین جناح، که احتمالا مهمترین است، میلیاردرهای مورد اعتماد ترامپاند. استیو ویتکاف، که از قدیمیترین دوستان ترامپ است، در صدر این فهرست قرار دارد. استیو بسنت و هوارد لوتنیک نیز بهترتیب بر کرسیهای ریاست وزارت خزانهداری و بازرگانی تکیه زدهاند. و البته، ایلان ماسک نیز تا همین اواخر چهرهای برجسته در این حلقه بود.
این سهپایه گاه پایدار به نظر میرسیدند، اما دو رویداد اخیر شکافهای ایدئولوژیک در دولت را آشکار کرده است.
نخست، مقاله انتقادی بود که با عنوان «استیو ویتکاف نباید رهبری مذاکرات با ایران و روسیه را بر عهده داشته باشد» روز چهارشنبه در نشریه نیویورک پست منتشر شد. در این مقاله، یکی از دستیاران سابق ترامپ بهصورت ناشناس به ویتکاف تاخته بود و دو کارمند بنیاد دفاع از دموکراسیهاــ اندیشکدهای حامی اسرائیل که در مورد نقش ویتکاف در مذاکرات ایران بدبین است ــ او را آماج انتقاد قرار دادند.
پاسخ به این مقاله سریع بود. چارلی کرک، یکی از صداهای رسانهای ماگا که اغلب کنار دونالد جونیور دیده میشود، چهارشنبه شب در اکس نوشت: «بنیاد دفاع از دموکراسیها رهبری عملیات ضد ویتکاف را بر عهده دارد. آنها علنی میخواهند ترامپ را تضعیف و از توافق با ایران جلوگیری کنند. مخالفان ویتکاف مخالفان ماگا هستند.»
دومین نمونه از کشمکش داخلی، برکناری سه مشاور ارشد پیت هگست، وزیر دفاع، در ماه گذشته بود. تحلیلگران دلایل مختلفی از جمله سبک مدیریتی آشفته هگست تا نگرانی از درز اطلاعات به رسانهها را مطرح کردهاند. اما چند منبع آگاه در گفتوگو با ایگناتیوس فاش کردند که برخی از این مشاوران مانند ونس به درگیریهای نظامی بیمورد آمریکا نگاهی «بدبینانه» داشتهاند.
این کشمکش داخلی در زمانی خطرناک رخ داده است: دولت ترامپ در تلاش برای میانجیگری و صلح با جمهوری اسلامی و روسیه است، بدون آنکه به متحدان نزدیکش در اسرائیل، اوکراین و اروپا لطمه وارد شود. والتز برای جهان سنتی سیاست خارجی جمهوریخواهان یک تکیهگاه بود؛ روبیو، جانشین موقتش، نیز چنین جایگاهی دارد.
اما تنها محور ثابت در دولت، شخص ترامپ است. این هفته، او موضع سختتری علیه روسیه اتخاذ کرد، یک توافق امنیتی با اوکراین امضا کرد و با وجود لغو دور سوم مذاکرات و تهدید به تحریم همه کشورها و شرکتهایی که از ایران نفت و محصولات پتروشیمی میخرند، همچنان به مذاکره با جمهوری اسلامی ادامه میدهد. آنگونه که ویتکاف میگوید:«ترامپ تصمیم میگیرد و حرف آخر را میزند.»