خبرگزاری آناتولی ترکیه روز چهارشنبه پنجم مهر (۲۷ سپتامبر)، از بازداشت ۴۱ شهروند افغانستان خبر داد که قصد داشتند از آب‌های این کشور عبور کنند. نیروهای گارد ساحلی ترکیه در عملیاتی در منطقه آیواجیک در استان چاناک قلعه، این مهاجران افغان را که سوار بر دو قایق لاستیکی بودند، بازداشت و به اردوگاه منتقل کردند.

گارد ساحلی ترکیه همچنین ۷۰ پناهجوی افغان را که سرنشینان یک قایق لاستیکی سرگردان در آب‌های ترکیه بودند، نجات داد و به ساحل آورد. گفته می‌شود این قایق به نزدیکی سواحل یونان رسیده بود اما نیروهای یونان آن‌ها را به داخل آب‌های ترکیه پس رانده بودند.

خبرگزاری آناتولی نوشته که پلیس برخورد قانونی با مهاجران غیرقانونی را آغاز کرده است.

ترکیه سال‌ها است که به کانال عبور پناجویان به سمت اروپا تبدیل شده است. با اینکه اکنون تمام کشورهای اروپایی به‌ویژه یونان از پذیرفتن و اجازه عبور دادن به مهاجران جلوگیری می‌‌‌کنند، هنوز شمار انبوهی از مهاجران در سواحل ترکیه در انتظارند سوار بر قایق‌های بادی به یونان بروند.

در دو سال گذشته، ترکیه با وجود بحران انسانی جدی ناشی از فروپاشی دولت و فروپاشی اقتصادی در افغانستان، ده‌ها هزار مهاجر افغان را پس از بازداشت در مناطق مرزی یا شهرهای این کشور، به افغانستان بازگردانده است. بر اساس آمار رسمی در سال ۲۰۲۲، حدود  ۵۷ هزار پناهجوی افغان از ترکیه به افغانستان اخراج شدند.

آمارها نشان می‌دهند که از آغاز سال ۲۰۲۳ تاکنون نیز بیشتر از ۱۰ هزار پناهجوی افغان از ترکیه به افغانستان بازگردانده شده‌اند. این روند که رویه رسمی دولت ترکیه در قبال پناهجویان غیرقانونی است، همچنان ادامه دارد.

پناهجویانی که در سواحل یا مرزهای این کشور بازداشت می‌شوند، معمولا به اردوگاه‌ها انتقال می‌یابند و تا طی شدن مراحل پرونده‌شان همانجا می‌مانند تا در نهایت به کشور متبوعشان بازگردانده می‌شوند. در این میان، از شکنجه و بدرفتاری با پناهجویان در اردوگاه‌های ترکیه نیز روایت‌های وحشتناکی منتشر شده است.

پناهجویان افغان که تجربه اقامت در اردوگاه‌های ترکیه را دارند، بارها از شکنجه، ضرب‌وجرح، تحقیر، بدرفتاری و حتی قتل و تجاوز نیروهای مرزی ترکیه در اردوگاه‌های این کشور خبر داده‌اند. در همین حال، مهاجران افغان که از مرز ایران وارد ترکیه می‌شوند، نیز معمولا هدف تیراندازی مرزبانان ترکیه قرار می‌گیرند و از هر کاروان مهاجر چند نفر کشته و زخمی به جا می‌ماند.