پس از آن که جمهوری آذربایجان روز چهارشنبه بیستم سپتامبر (۲۹ شهریور) برای دومین روز پیاپی حملاتش را به قره‌باغ تحت کنترل ارمنستان ادامه داد، تازه‌ترین خبرها حاکی از آن است که ارمنی‌های این منطقه با پیشنهاد روسیه برای آتش‌بس موافقت کردند. گفته می‌شود که در این توافق آتش‌بس، نیرو‌های جدایی‌طلب ارمنی قره‌باغ با خلع سلاح کامل موافقت کرده‌اند.

به گزارش رویترز، با میانجیگری فرماندهی نیروهای حافظ صلح روسیه مستقر در قره باغ، توافق بر توقف کامل درگیری‌ها از ساعت ۱۳ روز ۲۰ سپتامبر حاصل شد.

ایروان می‌گوید که حملات جمهوری آذربایجان از روز سه‌شنبه تا هنگام آتش‌بس دست‌کم ۳۲ نفر کشته و تعداد زیادی زخمی به همراه داشته است. با این حال برخی از ساکنان منطقه قره‌باغ از کشته‌ و زخمی شدن صدها نفر خبر می‌دهند.

به گفته نیروهای جدایی‌طلب ارمنی در قره‌باغ، ماموران جمهوری آذربایجان بخش‌هایی از ارتفاعات و مسیرهای استراتژیک را تصرف کردند و در چنین شرایطی چاره‌ای جز توقف درگیری‌ها وجود نداشت.

در بیانیه صادر شده در این زمینه آمده است: «مقامات جمهوری آرتساخ پیشنهاد فرماندهی نیروهای حافظ صلح روسیه را برای آتش‌بس می‌پذیرند.»

جمهوری آذربایجان نیز تایید کرد که توافق آتش‌بس حاصل شده است.

دور تازه درگیری‌ها میان باکو و ایروان روز سه‌شنبه آغاز شد. جمهوری آذربایجان که مدعی کشته شدن تعدادی از سربازان کشورش در حملات از سوی نیروهای ارمنستان بود، حمله‌ای را که «عملیات ضد تروریستی» نام داد، علیه قره‌باغ کوهستانی آغاز کرد.

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، درباره این حمله‌ها اظهار کرد که «قره‌باغ در تلاش برای تحریک جنگ به شدت گلوله‌باران می‌شود». او از نیروهای حافظ صلح روسی خواست که در این زمینه کاری انجام دهند و هشدار داد که نیروهای ناشناس کودتا در ایروان را مطرح کرده‌اند.

در سوی دیگر، جدایی‌طلبان قره‌باغ عصر روز سه‌شنبه خواستار آتش‌بس و مذاکره با جمهوری آذربایجان شدند.

در پاسخ به نگرانی‌های ساکنان ارمنی قره‌باغ، باکو مدعی شد که از آنها محافظت خواهد کرد و خواستار عقب‌نشینی نیروهای جدایی‌طلب و خلع سلاح آن‌ها شد.

دور تازه درگیری‌ها میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان با واکنش جامعه جهانی مواجه بود. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، از الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان خواست که فورا خصومت‌ها را متوقف کند و به پاشینیان پیام داد که واشنگتن از حاکمیت و تمامیت ارضی ارمنستان حمایت می‌کند.

پس از آن که اتحادیه اروپا، فرانسه و آلمان اقدام نظامی باکو را محکوم کردند، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد خواستار «پایان فوری درگیری» شد.

روسیه نیز خواستار آرامش در منطقه شد، اگرچه برخی از مقامات روسی، ارمنستان را به خاطر نزدیکی به غرب سرزنش کردند و هشدار دادند که این رویه می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود.

جمهوری آذربایجان و کشور همسایه‌اش، ارمنستان، تاکنون دو بار بر سر قره‌باغ وارد جنگ شده‌اند؛ نخست در اوایل دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بار دیگر در سال ۲۰۲۰. ناگورنو‌ــ‌‌قره‌باغ بخشی از خاک جمهوری ‌‌آذربایجان محسوب می‌شود اما اکثریت جمعیت آن ارمنی‌اند. در حال حاضر، بخش‌های وسیعی از این ناحیه تحت تسلط «جمهوری آرتساخ» است که هیچ کشوری آن را به رسمیت نشناخته است.

قره‌باغ کوهستانی در جنگی در اوایل دهه ۱۹۹۰ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی عملا استقلال یافت، اما جمهوری آذربایجان در جنگ با ارمنستان در سال ۲۰۲۰ بخش قابل‌توجهی از خاک قره‌باغ را پس گرفت.

در پاییز ۲۰۲۰، به موجب توافق آتش‌بسی که با میانجی‌گری روسیه حاصل شد، ارمنستان بخش‌هایی از سرزمین‌هایی را که چند دهه در اختیار داشت، واگذار کرد. هم‌زمان، مسکو نیروهای حافظ صلحش را به کریدور لاچین اعزام کرد تا عبورومرور آزادانه میان ارمنستان و قره‌باغ تامین شود.

روسیه از سال ۲۰۲۰ نیروهای حافظ صلحش را در این منطقه مستقر کرده است اما ارمنستان می‌گوید که این نیروها ناکارآمدند.

وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که نیروهای حافظ صلح این کشور بیش از دو هزار غیرنظامی را از قره‌باغ تخلیه کرده‌اند. با این حال این نگرانی مطرح می‌شود که خروج گسترده حدود ۱۲۰ هزار غیرنظامی از منطقه به بحران پناهجویان بیش از گذشته دامن بزند.