دونالد ترامپ،‌ رئیس‌جمهور آمریکا سه‌شنبه شب، برای یک سال دیگر «وضعیت اضطراری ملی» علیه ایران را تمدید کرد.

فرمان وضعیت اضطراری ملی برای نخستین بار ۱۰ روز پس از گروگانگیری اعضای سفارت آمریکا در تهران در ۲۳ آبان‌ماه ۱۳۵۸ از سوی جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا صادر شد. دلیل صدور فرمان ۱۲۱۷۰، تهدید‌های غیر معمول و فوق‌العاده‌ای اعلام شد که در نتیجه شرایط ایران؛ امنیت ملی،‌ سیاست خارجی و اقتصاد ایالات‌متحده را تحت تاثیر قرار می‌داد.

اکنون ترامپ در نامه تمدید وضعیت اضطراری به این نکته اشاره می‌کند که روابط با ایران هنوز عادی‌سازی نشده و فرایند عملی شدن توافق‌هایی که در ۲۹ دی‌ماه ۱۳۵۹ برقرار شد (توافق الجزایر)، هنوز در حال پیگیری است ، از همین رو وضعیت اضطراری ملی را برای یک سال دیگر تمدید می‌کند.

رئیس‌جمهور آمریکا در پاراگراف پایانی نامه خود تاکید می‌کند که فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰، متمایز از فرمان اجرایی اعلام وضعیت اضطراری ۱۲۹۵۷ است که در ۲۴ اسفند ۱۳۷۳ به امضاء بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا رسید و بر طبق آن سرمایه‌گذاری بیش از ۲۰ میلیون دلار در صنعت نفت ایران ممنوع شد (این فرمان اجرایی در اسفندماه گذشته تمدید شد).

عادی نشدن روابط ایران و آمریکا و عدم اجرای کامل توافق الجزایر (مجموعه‌ای از توافقنامه‌ها بین آمریکا و ایران برای حل بحران گروگان‌گیری) دو نکته‌ای است که همه روسای جمهور آمریکا در ۴۰ سال گذشته در زمان تمدید این فرمان‌های اجرایی به آن اشاره کرده‌اند. حتی باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا که دستیابی به توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی را در کارنامه خود دارد، فرمان اجرایی وضعیت اضطراری ملی علیه ایران را تمدید کرده است.

نکته‌ای که عمق پیامدهای ناشی از بالا رفتن از دیوار سفارت آمریکا را در تعیین رویکرد دیپلماتیک واشینگتن در قبال تهران به نمایش گذاشته و به عباس عبدی، از تسخیرکنندگان سفارت آمریکا یادآوری می‌کند که گذشته‌ها، نگذشته است!

درحالی که همچنان گروهی از دانشجویان خط امامی سابق و مقامات و چهره‌های کنونی جمهوری اسلامی همچنان از به گروگان گرفتن ۵۲ کارمند سفارت آمریکا  در تهران به مدت ۴۴۴ روز دفاع کرده و آن را با حال و هوای انقلابی آن روزها سازگار می‌دانند،‌ باید گفت که همین فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ که امروز برای سی‌و‌نهمین بار پس از اشغال سفارت آمریکا در تهران تمدید شده، سنگ بنای بسیاری از تحریم‌های ایالات‌متحده علیه ایران را تشکیل می‌دهد. به بیان دیگر هر بار که این فرمان اجرایی تمدید می‌شود، به معنی یک سال دیگر ادامه تحریم‌های غیر هسته‌ای آمریکا علیه ایران است.

بر مبنای همین فرمان اجرایی بود که ۱۲ میلیارد دلار دارایی‌های ایران شامل حساب‌های بانکی، طلا و املاک در ایالات‌متحده توقیف شد و هنوز بخش عمده‌ای از این اموال، مسدود شده باقی مانده است.

همچنین حدود ۳۰ فرمان اجرایی دیگر بر اساس دو وضعیت اضطراری اعلام شده در دولت‌های کارتر و کلینتون به امضاء روسای جمهور بعدی آمریکا رسیده که زمینه تحریم‌های یکجانبه بیشتر علیه ایران را فراهم کرده‌اند (برخی از این فرمان‌های اجرایی در زمان اجرای توافق هسته‌ای متوقف شد).

برای نمونه در متن فرمان اجرایی ۱۳۵۵۳ باراک اوباما در ششم مهرماه ۱۳۸۹ که زمینه مصادره اموال و ممنوعیت تجارت با افراد خاص مرتبط با نقض حقوق بشر در ایران را فراهم می‌کند،‌ آمده است که این دستور با توجه به اعلام وضعیت اضطراری در فرمان اجرایی ۱۲۹۵۷ صادر شده است.

فرمان اجرایی ۱۲۱۷۰ که قدیمی‌ترین وضعیت اضطراری ملی ادامه‌دار اعلام شده از سوی آمریکا به‌شمار می‌رود،‌ محدوده مانور وسیعی را برای برخورد با ایران در اختیار روسای جمهور پس از جیمی کارتر قرار داد.

در آبان‌ماه هر سال، آمریکا وضعیت اضطراری ملی علیه ایران را تمدید می‌کند و خبر آن در چند سطر کوتاه به رسانه‌های جهان مخابره می‌شود. اما در بین همین خطوط می‌توان سرنخ بسیاری از تنش‌ها و بن‌بست‌های جاری در روابط ایران و آمریکا را تا پشت دیوار سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ دنبال کرد.