مقام‌های دولت پاکستان می‌گویند به دلیل وضعیت موجود در افغانستان، روند فعالیت پروژه منطقه‌ای تاپی به‌ حالت تعلیق درآمده است. عمر ایوب خان، وزیر دولت مرکزی پاکستان در امور اقتصادی، روز پنجشنبه به خبرگزاری تاس روسیه گفت‌‌ وضعیت فعلی افغانستان باعث شده است تا روند ساخت‌وساز پروژه تاپی برای مدت نامعلومی به حالت تعلیق درآید. او گفت‌ پس از تثبیت وضعیت در افغانستان، این پروژه دوباره از سر گرفته خواهد شد.

به گفته عمر ایوب خان، دیگر پروژه منطقه‌ای، موسوم به کاسا ۱۰۰۰، که برق کشورهای قرقیزستان و تاجیکستان را از مسیر افغانستان به پاکستان انتقال می‌داد نیز به دلیل همین وضعیت نامناسب افغانستان در وضعیت تعلیق است.

پروژه تاپی مهم‌ترین پروژه افغانستان در منطقه است. این پروژه قرار است میلیون‌ها مترمکعب گاز کشور ترکمنستان را به پاکستان و هند انتقال دهد. خبر توقف پروژه تاپی را پاکستان در حالی اعلام کرده که طالبان به کشورهای همسایه اطمینان داده‌ برای اجرای این پروژه در داخل خاک افغانستان، هیچ مانعی وجود ندارد.

در آغاز هفته‌ای که گذشت، یک هیئت از ترکمنستان به شهر هرات در غرب افغانستان سفر کرد و با ملا عیسی، وزیر معادن و نفت طالبان، در این شهر دیدار کرد. ملا عیسی در نشست خبری که با حضور سفیر ترکمنستان در شهر هرات برگزار شد، گفت مشکلات و موانعی که سر راه اجرای این پروژه وجود داشت، از بین رفته است و کار این پروژه به‌زودی آغاز می‌شود. ترکمنستان نیز اعلام کرد دولت این کشور تمام سعی و تلاش خود را برای اجرای پروژه تاپی انجام خواهد داد. خواجه عوض‌اف، سفیر ترکمنستان در افغانستان ‌که ریاست این هیئت را بر عهده داشت، به خبرنگاران گفت ترکمنستان نه‌ تنها پروژه تاپی که پروژه‌های تاپ و خط آهن ترکمنستان‌ـ‌افغانستان را نیز آغاز خواهد کرد. پروژه تاپ نیز برق ترکمنستان را از مسیر افغانستان به پاکستان انتقال می‌دهد. علاوه بر این، ترکمنستان در نظر دارد خط آهن این کشور را از طریق بندر تجارتی تورغندی تا شهر هرات امتداد دهد.

با این‌ حال، به نظر می‌رسد اوضاع نا‌بسامان و نبود ثبات در افغانستان زیر سلطه طالبان باعث شده است تا مسئولان منطقه‌ای پروژه تاپی این پروژه حیاتی را به‌مدت بیشتری در حالت تعلیق قرار دهند. به‌ احتمال‌ زیاد تا زمانی که جهان حکومت طالبان در افغانستان را به‌ رسمیت نشناسد، احتمال آغاز پروژه‌های منطقه در خاک این کشور وجود ندارد.

ترکمنستان به‌شدت علاقه‌مند است تا بازارهای پر تقاضای انرژی در جنوب آسیا را در کنترل خود داشته باشد. پروژه تاپی یکی از برنامه‌های بلند‌پروازانه ترکمنستان برای انتقال انرژی به جنوب آسیا است. این پروژه نخست در دوره اول تسلط طالبان بر افغانستان در دهه ۱۹۹۰ مطرح شد؛ اما به‌دلیل جنگ‌ در افغانستان و اختلاف شرکت‌های بزرگ انرژی که می‌خواستند قرارداد این پروژه را به دست بیاورند، پروژه تاپی عملی نشد. پس از کش‌وقوس‌های فراوان، سرانجام در سال ۲۰۱۶ و با حضور رهبران دولت‌‌های افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و هند، این پروژه به‌طور رسمی آغاز شد.

پروژه تاپی ۲۲ میلیارد دلار هزینه دارد که بیشتر آن را ترکمنستان می‌پردازد. طول این پروژه حدود ۱۸۱۴ کیلومتر است و ۸۱۶ کیلومتر آن در خاک افغانستان خواهد بود. افغانستان علاوه بر اینکه از گاز صادراتی این پروژه استفاده خواهد کرد، سالانه نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار نیز حق ترانزیت خواهد گرفت.

از سال ۲۰۱۶، به دلیل افزایش ناامنی در افغانستان، کار عملیاتی پروژه تاپی در افغانستان آغاز نشد. حالا نیز به‌ نظر می‌رسد کشورهای دخیل در پروژه نتوانسته‌اند هزینه لازم را برای آغاز به کار این خط لوله به دست بیاورند و پروژه بار دیگر به‌ حالت تعلیق درآمد‌.