دیدار جیک سالیوان و ولیعهد عربستان سعودی با محوریت ایران و یمن

سفر سالیوان نشان می‌دهند که بایدن دریافته است که برای حل بحران یمن باید رابطه نزدیک‌تری بین مقام‌های ارشد آمریکا و سعودی برقرار شود

شاهزاده محمد بن سلمان و جیک سالیوان (سمت چپ)-عکس ترکیبی از AFP

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا روز سه‌شنبه با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در شهر نئوم در عربستان دیدار کرد. شهری که عربستان سعودی پروژه توسعه ۵۰۰ میلیارد دلاری آن را دنبال می‌کند.

گزارش‌ اکسیوس حاکی از آن است که مساله یمن و ایران محور این نشست بوده است. مشاور امنیت ملی آمریکا همچنین از نشست بغداد با هدف همکاری کشورهای منطقه استقبال کرده است. سالیوان که پس از امارات متحده عربی به عربستان سفر کرده بود با وزرای دفاع و کشور نیز ملاقات کرده است. 

اکسیوس هفته گذشته از برنامه سفر مقام ارشد دولت بایدن به عربستان، امارات و مصر خبر داده بود. دیدار سالیوان و شاهزاده محمد بن سلمان در حالی انجام شد که فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل خواستار اقدام جامعه بین‌المللی علیه نقض ادامه‌دار تعهدات هسته‌ای از سوی ایران شد.

سالیوان عالی‌ترین مقام دولت بایدن است که تابه‌حال از عربستان سعودی بازدید می‌کند. تیم لندرکینگ، فرستاده ویژه آمریکا در موضوع یمن، از مهم‌ترین همراهان سالیوان در این سفر است.

گروه شبه‌نظامی حوثی‌های یمن که حمایت سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایران را با خود دارد، به تازگی هفتمین سالگرد به قدرت رسیدن خود را در صنعا، پایتخت یمن، جشن گرفت. حوثی‌ها که خود را «انصارالله» لقب می‌دهند، این رویداد را «انقلاب ۲۱ سپتامبر» می‌نامند. در پی به قدرت رسیدن این گروه، عربستان سعودی در صدر ائتلافی  دفاع از حکومت قانونی یمن را آغاز کرد.

در روزهای اخیر حوثی‌ها حملات خود به شهر راهبردی و نفت‌خیز مارب را شدت داده‌ و بسیاری از نیروهایشان در تلاش برای تصرف این شهر کشته شده‌اند. این شهر که روزگاری پایتخت پادشاهی باستانی سبا بود، در ۱۲۰ کیلومتری شرق صنعا قرار دارد و از دیرباز کلید کنترل منطقه شمالی یمن بوده است. راه‌های اصلی شمال و جنوب یمن از مارب می‌گذرند. حوثی‌ها حملات خود علیه مارب را از ماه فوریه ۲۰۲۱ آغاز کردند و از سه زاویه به این شهر هجوم بردند. این نیروها در حملات خود حتی از موشک‌های بالیستیکی که مشخص است ریشه ایرانی دارند، نیز استفاده کرده‌اند. بر اساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، بیش از ۱۴۰ هزار نفر از بیم هجوم حوثی‌ها از این شهر فرار کرده‌اند.

برخی منابع نظامی روز دوشنبه گفتند:‌ «در ۲۴ ساعت گذشته، ۵۸ پیکارجوی حوثی و ۹ تن از طرفداران دولت در میدان نبرد و حملات هوایی در دو استان مارب و شبوه کشته شدند.»

استان شبوه پس از نبردی چهار ماهه در تابستان ۲۰۱۵، از دست حوثی‌ها خارج شد و به کنترل دولت درآمد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در زمان دولت دونالد ترامپ، واشنگتن و ریاض بسیار نزدیک بودند و به نظر می‌رسید رابطه‌ای شخصی بین محمد بن سلمان و جرد کوشنر، داماد رئیس‌جمهور آمریکا و مشاور ارشد او، برقرار است. اما با روی کار آمدن دولت بایدن، از صمیمیت روابط دوجانبه کاسته شد. از جمله اولین اقدام‌های بایدن، انتشار علنی گزارشی از سازمان سیا درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی و ستون‌نویس روزنامه «واشنگتن پست» در سال ۲۰۱۸ بود؛ اما کارشناسان می‌گویند سفر سالیوان نشان می‌دهند که بایدن دریافته است که برای حل بحران یمن باید رابطه نزدیک‌تری بین مقام‌های ارشد آمریکا و سعودی برقرار شود.

تلاش‌های بین‌المللی برای حل بحران یمن تابه‌حال نتیجه چندانی نداشته‌ است. لندرکینگ در ماه ژوییه، از حوثی‌ها به دلیل «خودداری از گفت‌وگوی معنی‌دار در مورد آتش‌بس و مذاکرات سیاسی» انتقاد کرد. عربستان سعودی چند ماه پیش به حوثی‌ها پیشنهاد آتش‌بس داده بود که به نظر می‌رسد اقدامی برای بهبود روابط با دولت بایدن بوده است.

حملات گسترده هوایی عربستان سعودی و حصر بعضی مناطق که کمبود و گرسنگی در یمن را سبب شده، انتقادهای بسیار از ریاض را در پی داشته است.

هانس گروندبرگ، فرستاده جدید سازمان ملل در یمن، اخیرا اعلام کرد که این کشور «در وضعیت جنگ بی‌پایان گیر افتاده است». گروندبرگ اعتراف کرد که از سرگیری مذاکرات برای پایان دادن به شش سال جنگ آسان نخواهد بود. سازمان ملل جنگ یمن را بزرگ‌ترین بحران بشردوستانه جهان اعلام کرده است. این کشور حتی پیش از جنگ نیز فقیرترین کشور خاورمیانه بود.

در این جنگ طولانی، امارات متحده عربی مهم‌ترین متحد عربستان سعودی بوده است.

بایدن در همان هفته‌های اول ریاست‌جمهوری خود اعلام کرد که حمایت آمریکا از «عملیات‌ تهاجمی در جنگ یمن از جمله فروش تسلیحاتی مربوطه» را قطع می‌کند.

به گفته دو مقام ارشد آمریکایی که با آسوشیتدپرس صحبت کردند، مقام‌های کاخ سفید امیدوارند که انتصاب گروندبرگ به روند دیپلماتیک جانی تازه بخشد و بر تمام طرف‌ها برای پایان جنگ فشار بیاورد.

علاوه بر لندرکینگ، برت مک‌گورک، مدیر ارشد خاورمیانه در شورا، نیز سالیوان را همراهی می‌کند. 

 لندرکینگ اخیرا به عربستان سعودی و عمان سفر کرده است. مسقط که یکی از شش عضو سازمان کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس است، پایان جنگ را خواستار شده است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، هفته گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با همتایان خود از کشورهای عضو این شورا دیدار کرد.

سالیوان روز چهارشنبه با مقامات مصر دیدار می‌کند و پس از بازگشت به واشینگتن با همتای اسرائیلی خود دیدار خواهد داشت.

بیشتر از جهان