سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری روز چهارشنبه ۳۱ شهریور در جمع خبرنگاران گفت: «طبق تاکید رئیس قوه قضاییه، جلب و دستگیری افراد پس از احضار آنان صورت می‌گیرد. یعنی به‌گونه‌ای نیست که صرف یک گزارش ضابط بلافاصله دستور جلب و دستگیری افراد صادر شود، بلکه باید افرادی که اتهامی متوجه آن‌ها هست، احضار شوند و در جریان اتهام قرار گیرند و با آمادگی بتوانند از خودشان دفاع کنند.»

ذبیح‌الله خداییان در حالی این ادعا را مطرح کرد که بسیاری از زندانیان سیاسی بدون اطلاع قبلی با هجوم نیروهای امنیتی به محل سکونتشان دستگیر شده‌اند. برای نمونه می‌توان به دستگیری توماج صالحی، خواننده رپ، اشاره کرد که به‌تازگی به‌دست نیروهای امنیتی در اصفهان دستگیر شد و در مدت بازداشت از حق دسترسی به وکیل محروم بود. بااین‌حال، سخنگوی قوه قضاییه با اشاره به تاکید رئیس آن نهاد مدعی شده است که افراد پس از جلب و دستگیری موقت به خانواده و وکیل دسترسی خواهند داشت.

به گفته خداییان، حتی احضار افراد باید مستند به دلیل و مدرک باشد و تا زمانی که قرائنی علیه افراد در دست نیست، از احضار آن‌ها خودداری شود. این در حالی است که بسیاری از زندانیان سیاسی گاهی روزها و ماه‌ها پس از دستگیری تفهیم اتهام می‌شوند. اما خداییان مدعی شده است که طبق تاکید رئیس قوه قضاییه و در رویکرد جدید، افراد باید بلافاصله پس از احضار و جلب، تفهیم اتهام شوند.

سخنگوی قوه قضاییه درباره صدور قرار تأمین کیفری نیز گفت که این امکان باید به فرد داده شود که کفیل یا وثیقه معرفی کند و قبل از اعزام به زندان، زمینه آزادی خود را فراهم کند. 

به گزارش خبرگزاری ایسنا، سخنگوی قوه قضاییه درباره بازرسی‌ها نیز گفت: «بازرسی منازل و اماکن تحت نظر قاضی و با تکیه‌بر دلیل و مدرک باشد و به‌راحتی اجازه ورود به منزل افراد داده نشود و از اعطای اختیار کلی به ضابطین خودداری گردد و بازرسی به‌صورت موردی انجام شود.»

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که به گواهی بسیاری از زندانیان سیاسی، ضابطان سازمان اطلاعات سپاه خود را موظف به پاسخگویی به مقام قضایی نمی‌دانند و حتی در حکم دادگاه نیز نقش دارند. در ماجرای مربوط ‌به اميرعباس آزرم‌وند، روزنامه‌نگار بازداشتی در شهریور ۱۴۰۰، نیز پس از اعلام وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی و با وجود تامین وثیقه، به صلاحدید ضابط قضایی امکان آزادی این روزنامه‌نگار فراهم نشد.

سخنگوی قوه قضاییه در جمع خبرنگاران از کوتاه شدن روند دادرسی به‌عنوان یکی از رویکردهای جدید قوه قضاییه سخن گفت و ادعا کرد که در مرحله صدور حکم، از مجازات حبس خودداری به عمل می‌آید و اگر کسی محکوم به حبس شد، برای رعایت حقوق محکومان در زندان دقت لازم خواهد شد. به گفته او، دستگاه‌های نظارتی نظارت می‌کنند که تاکیدات رئیس قوه قضاییه به مرحله اجرا درآید.

در مدت کوتاهی که از ریاست غلامحسین‌ محسنی اژه‌ای بر قوه‌ قضاییه می‌گذرد، او وعده‌هایی داده‌ است که با عملکرد قوه قضاییه در گذشته و اکنون در تناقض است. بااین‌حال، مقام‌های این نهاد زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی ایران مدعی شده‌‌اند که به اجرای قانون پایبند هستند.

ذبیح‌الله خداییان در نشست خبری روز چهارشنبه درباره علت فوت متهم مفتاح خودرو، انتقال زندانیان خارج از کشور به ایران، و نیز مرخصی برخی زندانیان خاص، از جمله اسفندیار رحیم‌مشایی و حسین فریدون، نیز صحبت کرد.

او با بیان این نکته که پزشکی قانونی هنوز علت فوت متهم مفتاح خودرو را اعلام نکرده است، افزود: «این پرونده حدود ۱۷۰۰ شاکی دارد و با فوت اشخاص، بر اساس قانون، مجازات موقوف الاجرا می‌شود. منتهی در مورد طلب افراد اگر چنانچه شخصی مالی داشته باشد و اموال شناسایی شود، اموال پیدا شده بین طلبکاران توزیع خواهد شد.»

به گفته ذبیح‌الله خداییان، در شش ماه اخیر ۱۱۰ نفر از زندانیان ایرانی در خارج از کشور به زندان‌های داخل کشور منتقل شده‌اند و شش نفر از زندانیان خارجی نیز از ایران به کشورهاشان انتقال یافته‌اند.

سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به سؤال خبرنگاران درباره اعطای مرخصی به برخی زندانیان خاص مثل حسین فریدون، اسفندیار رحیم‌مشایی، و حمید بقایی، مدعی شد: «بحث مرخصی زندانیان اختصاص به یک فرد خاص ندارد؛ چه آن‌هایی که وابستگی به افراد خاص یا مسئولان یا گروه‌های خاص دارند و چه افراد عادی، همه مشمول قانون هستند. ما سعی می‌کنیم بدون تبعیض نسبت به اعطای مرخصی به همه زندانیان اقدام کنیم.» به گفته خداییان، هم‌اکنون ۲۶ هزار ۷۰۰ زندانی در مرخصی هستند و وابستگی یا ارتباطی با فرد یا افراد خاصی ندارند.

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از زندانیان سیاسی از سال‌ها پیش بدون حتی یک روز مرخصی در زندان به سر می‌برده‌اند.

یکی از این دست زندانیان سیاسی زینب جلالیان است که با گذشت بیش از ۱۴ سال و با وجود مشکلات جسمی، حتی یک روز مرخصی نداشته است.

سخنگوی قوه قضاییه درباره مرخصی زندانیان خاص مثل حسین فریدون، شبنم نعمت‌زاده، و مهدی هاشمی نیز گفت که این افراد پس از بازگشت از مرخصی، اکنون در زندان هستند. به گفته او، حمید بقایی در مرخصی استعلاجی است.

خداییان درباره اسفندیار رحیم‌مشایی، از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد، نیز گفت: «او در مرخصی بود که غیبت کرده است. به کفیل وی ابلاغ شده است که هرچه سریع‌تر نسبت به معرفی وی به زندان اقدام کند و چنانچه کفیل در زمان مقرر وی را به زندان معرفی نکند، طبیعتاً وثیقه بالایی که دارد ضبط، و سپس از طریق ضابطین نسبت به جلب فرد اقدام می‌شود.»