قیمت کتاب‌های درسی نسبت به سال تحصیلی گذشته ۲۵ درصد افزایش یافته است. با این حال، آموزش و پرورش به‌جز استان سیستان و بلوچستان، برنامه‌ای برای ارسال کتاب رایگان برای دیگر مناطق محروم کشور ندارد.
داده‌های پایگاه رفاه ایرانیان نشان می‌دهد که در پاییز سال گذشته، به‌طور میانگین ۳۱.۴ درصد ایرانیان زیرخطر فقر بوده‌اند. قرار گرفتن در پنج دهک پایین جامعه، نداشتن شغل و تحت پوشش بهزیستی یا کمیته امداد بودن سه معیاری است که بر اساس آن جمعیت زیرخطر فقر در ایران شناسایی شده‌اند.
این در حالی است که جمعیت زیادی از ایرانیان با وجود داشتن شغل و کمک نگرفتن از بهزیستی و کمیته امداد، در فقر به سر می‌برند و امکان تهیه کالاهای اساسی از جمله مواد غذایی را ندارند؛ ضمن اینکه جمعیت فقیر ایران در یک سال گذشته به دلیل افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، بحران کرونا و تورم فزاینده بیشتر نیز شده است.
آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که استان سیستان و بلوچستان با نرخ فقر ۶۲ درصدی، محروم‌ترین استان ایران است و استان‌های خراسان شمالی و هرمزگان با نرخ فقر ۴۶ و ۴۴ درصد، در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
فقر یکی از عوامل اصلی محرومیت کودکان از تحصیل است. بسیاری از خانواده‌های فقیر برای در امان ماندن از آسیب‌ها و پیامدهای فقر، فرزندان خود را از تحصیل منع می‌کنند تا از هزینه‌های زندگی بکاهند. برای خیلی از این خانواده‌ها پرداخت هزینه‌های تحصیل فرزندانشان امکان‌پذیر نیست. با این حال، وزارت آموزش و پرورش به‌صراحت اعلام کرده است که به‌جز استان سیستان و بلوچستان، برنامه‌ای برای ارسال رایگان کتاب برای دیگر کودکان محروم ندارد، مگر اینکه مواردی خاص اعلام شود.
حسن ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، درباره اینکه آموزش و پرورش چه برنامه‌ای برای تامین کتاب دانش‌آموزان بی‌بضاعت دارد، به‌صراحت گفت: «طبق قانون، ما کتاب رایگان را صرفا برای استان سیستان و بلوچستان ارسال می‌کنیم و غیر از این، در هیچ جای قانون و مقررات مصوبه‌ای نیامده که اگر در استانی دانش‌آموزان یا خانواده‌هایی نتوانستند کتاب تهیه کنند، کتاب رایگان در اختیارشان قرار بگیرد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این مقام آموزش و پرورش، در این مصاحبه توضیح بیشتری درباره قانونی که به آن اشاره کرد نداد، اما پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک که ایران نیز در سال ۱۳۷۲ به آن پیوست، حکومت‌ها را متعهد کرده است که امکان تحصیل رایگان تا مقطع دبیرستان را برای کودکان زیر ۱۸ سال فراهم کنند.
اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز دولت را موظف کرده است که شرایط تحصیل رایگان را به‌طور مساوی برای همه دانش‌آموزان فراهم کند.
ملکی پیش‌تر نیز گفته بود که در آستانه سال تحصیلی جدید، بیش از دو میلیون دانش‌آموز برای خرید کتاب‌های درسی اقدام نکرده‌اند.
با این حال، او به خبرگزاری ایلنا گفت که «رقم و عدد دقیقی» از دانش‌آموزان بی‌بضاعت وجود ندارد.
او در پاسخ به این سوال که استان‌های دیگر هم مناطق محروم دارند، چه کمکی به دانش آموزان آن استان‌ها خواهد شد، گفت: «مگر اینکه مورد خاصی باشد و این مورد خاص در ابتدا به استان آن‌ها منعکس می‌شود و پس از آنجا، به سازمان پژوهش می‌آید.»
فروردین امسال، بهروز محبی، نماینده مجلس شورای اسلامی، از ترک تحصیل ۳۰ تا ۴۰ درصدی دانش‌آموزان شهرستانی به‌دلیل فقر خبر داده بود. پیش‌تر نیز عصمت بدخشان، معاون ابتدایی آموزش و پرورش خراسان شمالی گفته بود که فقر عامل اصلی ترک تحصیل دانش‌آموزان ابتدایی در این استان است.
