جنگ دریایی ایران و اسرائیل از سایه بیرون می‌آید

سقوط لبنان درگیری در دریای مدیترانه را که تاکنون عمدتا در سایه بوده، تشدید می‌کند

اسرائیل در فروردین ۱۴۰۰ در دریای سرخ به کشتی ایرانی ساویز حمله کرد و گفت محل عملیات سپاه بود- عکس از العربیه

نشریه فارن‌پالیسی در مطلبی تحلیلی می‌گوید که در اوایل ماه ژوئیه یک توییت ایرانی و یک توییت اسرائیلی موجب متلاطم‌تر شدن دریای مدیترانه شد.

در ۲۶ ژوئن، سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان، تصویر یک کشتی نفتکش ایرانی را توییت کرد و نوشت که ایران برای فرستادن سوخت به لبنان به تایید آمریکا نیازی ندارد. وزیر انرژی لبنان از ترس تحریم‌های آمریکا بلافاصله هرگونه درخواست واردات سوخت از ایران را رد کرد، اما دیگر برای گمانه‌زنی‌ها مبنی بر این که نفتکش ایرانی در راه بیروت است، دیر شده بود.

سپس در ششم ژوئیه، بلاگ «اینتلی‌نیوز» درباره مسائل دفاعی و امنیتی اسرائیل، در توییتی گفت که ایران کشتی آرمان۱۱۴ حاوی نفت خام را به لبنان اعزام کرده است. این توییت گفت:‌ «حزب‌الله عملیات لجستیک قاچاق سوخت ایران به لبنان را برعهده دارد.» چند روز قبل از آن، حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله برای آن که ناجی لبنان به زانو درآمده برای تامین کالاهای اساسی جلوه کند، وعده داد که از ایران سوخت وارد کند.

به نوشته فارن‌پالیسی مجموع این توییت‌ها نشان از گسترش جنگ میان ایران و اسرائیل دارد که تا قبل از این عمدتا در سایه بوده و در دریای مدیترانه و فراتر از آن یک‌به‌یک کشتی‌های یکدیگر را نشانه‌ رفته‌اند. درگیری عمدتا بر نفتکش‌های ایرانی عازم سوریه متمرکز بوده است. اما اکنون به نظر می‌رسد که دامنه نزاع در حال گسترش به لبنانِ در آستانه ورشکستگی اقتصادی است.

کشتی آرمان۱۱۴ و دو نفتکش دیگر ایرانی در ۱۳ ژوئن طبق برنامه در بندر بانیاس سوریه و نه بیروت، پلهو گرفتند. این‌طور به نظر رسید که توییت سفارت جمهوری اسلامی در بیروت، برای فریب بود و سفارت تهران یک تصویر آرشیوی را توییت‌ کرده بود و در واقعیت هیچ کشتی در راه لبنان نبود.

نگرانی‌های فوری از افزایش تنش میان اسرائیل و ایران فروکش کرد اما استراتژی اسرائیل برای هدف قرار دادن نفتکش‌های ایرانی به قوت خود باقی است. اراده ایران برای پاسخگویی و حمله به کشتی‌های تجاری اسرائیلی و متحدان آمریکا در خلیج فارس نیز به نظر نمی‌آید که کاهش یافته باشد.

سفر آرام آرمان۱۱۴ نشان دهنده سهولت کار ایران در نقض تحریم‌های آمریکا است و حاکی است که علی‌رغم آگاهی اسرائیل و آمریکا از حرکت‌ کشتی‌ها و نقض تحریم‌ها، هیچ‌یک قادر به متوقف ساختن آنها نیست. دست آمریکا را مقررات بین‌المللی بسته و اسرائیل از تلافی ایران هراس دارد. به علاوه کنترل تنگه استراتژیک هرمز که محل عبور ۲۰ درصد از محموله‌های جهانی نفت است، در دست ایران قرار دارد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

فارن‌پالیسی به نقل از فرزان ندیمی، پژوهشگر موسسه واشنگتن و کارشناس امور دفاعی و امنیتی، نوشت که نمی‌توان یک کشتی‌ را در آبهای بین‌المللی متوقف کرد مگر آن که ناقض قوانین بین‌المللی ترابری دریا شده یا پرچم آن این اجازه را بدهد. ندیمی گفت‌:‌ «اگر معلوم باشد که کشتی حامل مواردی چون مواد مخدر یا سلاح کشتار جمعی است، آمریکا قوانینی دارد که اجازه توقف و جست‌وجوی کشتی را می‌دهد.» او افزود که ایران دارای یکی از بزرگترین ناوگان‌های نفتکش است و تجربه فراوانی در مخفی نگه داشتن حرکات محموله‌های نفتی خود دارد. ایران معمولان پرچم کشتی‌هایش را تغییر می دهد، نام نفتکش‌هایش را عوض می‌کند و سامانه شناسایی خودکار آنها را خاموش می‌کند تا امکان ردیابی کشتی وجود نداشته باشد. یک گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌گوید که جمهوری اسلامی با کمک حزب‌الله طیفی از شرکت‌های صوری را بنا نهاده تا علی‌رغم تحریم‌ها نفت خود را بفروشد.

فرزین ندیمی افزود: «حتی وقتی که حرکات نفتکش‌های ایرانی را شناسایی می‌کنیم، اراده‌ای در دولت آمریکا برای متوقف کردن آنها وجود ندارد، نه فقط به دلیل قوانین بین‌المللی، بلکه به علت نگرانی آمریکا از تلافی‌جویی ایران در خلیج فارس. چرا که ایران با حمله به کشتی‌های سعودی، اماراتی و دیگران، و همچنین توقیف یک نفتکش با پرچم بریتانیا در ۲۰۱۹ قابلیت انجام شرارت را دارد.

کارشناسان می‌گویند تحریم‌های آمریکا در ممانعت از نقل‌وانتقال پول موفق بوده اما نتوانسته جلوی ایران در فروش نفت به قیمت پایین و در ازای پول نقد را بگیرد. به گفته گروه «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» سوریه از دسامبر ۲۰۲۰ به این سو دومین شمار بالای بشکه‌های نفت و چندین برابر صادرات نفت ایران به چین را دریافت کرده است.

در دوران بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر سابق اسرائیل، این کشور به حمله به چندین کشتی ایرانی متهم شد که اغلب حامل سوخت برای سوریه یا اسلحه برای گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی بودند.

دیدگاه نفتالی بنت، نخست‌وزیر جدید اسرائیل در قبال ایران سختگیرانه‌تر است و بارها گفته که اسرائیل باید به ایران حمله کند و کمتر از یک ماه پس از به قدرت رسیدنش، ایران اسرائیل را به حمله به یک مرکز ساخت سانتریفیوژ در کرج متهم کرد.

بسیاری از تحلیلگران اسرائیلی می‌گویند که حملات این کشور در ایران و حملات هوایی‌اش به انبارهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی در سوریه بیش از حملات دریایی در جهت منافع استراتژیک اسرائیل عمل کرده است. کارشناسان می‌گویند که بنت در حوزه دریا باید فقط خطر محاسبه‌شده را در نظر بگیرد و به حملات زمینی، هوایی و همچنین سایبری به برنامه اتمی ایران ادامه دهد.

اران لرمان، مشاور سابق امنیت ملی نخست‌وزیری اسرائیل به فارن‌پالیسی گفت که سیاست بنت فقط از نظر کنار آمدن با بایدن متفاوت است، و او بر خلاف نتانیاهو ترجیح می‌دهد که اختلافاتش با رییس‌جمهور آمریکا را پشت درهای بسته نگه دارد و همزمان موضع محکم علیه ایران را حفظ کند. لرمان گفت هدف او تضعیف دولت بایدن نیست بلکه حفظ حق عملکرد آزادانه اسرائیل است.

دیگران می‌گویند اسرائیل باید از کشیده شدن به یک جنگ خطرناک دریایی پرهیز کند و هشدار می‌دهند که درگیری دریایی بویژه در خلیج فارس و دریای عرب که خارج از محدوده نیروی دریایی اسرائیل و توانایی آن برای حفاظت از کشتی‌هایش است، برای این کشور بسیار پرهزینه خواهد بود.

همزمان مردم لبنان با کمبود سوخت دست به گریبانند. در صورت گسترش جنگ میان ایران و اسرائیل، دشواری لبنانی‌ها بیشتر طول خواهد کشید.