آیااحتمال سقوط وجود دارد؟ 

افغانستان در نبود نیروهای آمریکایی 

NOORULLAH SHIRZADA / AFP

دولت آمریکا به تازگی گفته است که نیروهای آمریکایی روند خروج از افغانستان را پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که در ماه نوامبر سال آینده میلادی برگزار می شود آغاز خواهند کرد. مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به رسانه های آمریکایی گفته است که رئیس جمهور آمریکا دستور داده تا روند خروج نیروهای این کشور از افغانستان تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری این کشور آغاز شود. هرچند وزیر خارجه آمریکا در مورد این که چی مقدار از این سربازان از افغانستان خارج خواهند شد یا چه تعداد از آنان در افغانستان باقی خواهند ماند، سخن نگفته است. اما تاکید کرده که آمریکا می خواهد به طولانی ترین جنگ این کشور در بیرون از کشورش خاتمه دهد. 

نخستین سوالی که در این رابطه به ذهن مخاطب خطور خواهد کرد این است که پس وضعیت شکننده افغانستان چه خواهد شد. آیا افغانستان دوباره به دامن جهادیزم و تروریزم بین المللی نخواهد افتاد؟ آیا جنگ های نیابتی از سوی کشورهای مختلف دوباره در افغانستان شعله ور خواهد شد؟ اما سوال اصلی این است. در نبود نیروهای خارجی دولت افغانستان در مقابل جنگ های فرسایشی طالبان که به طور مداوم توسط همسایه های افغانستان تامین می شوند، مقاومت خواهد کرد؟ جواب به این سوال مستلزم تصور کردن افغانستان بدون نیرو های حمایتی ناتو است.

نیروهای امنیتی افغانستان در طول این هجده سال به اندازه کافی آموزش نظامی یافته اند. حامیان خارجی افغانستان تا حد زیادی تسلیحات لازم برای مقابله با تروریستان به افغانستان داده اند و مهم تر از همه دولت افغانستان نماینده مشروع این جغرافیا در افکار عامه جهانی است. کمتر کسی در جهان حتی به شمول کشورهای که در حال حمایت از طالبان اند، قبول دارد که نظامی مثل نظام طالبان در یک جغرافیای به شدت جیواستراتژیک مثل افغانستان وجود داشته باشد. جهادیزم که امروزه کابوس جهانی شده است، آبشخور اصلی گروه طالبان است. احتمال این که طالبان در صورت به دست گرفتن قدرت در افغانستان بار دیگر پایگاه های آموزشی را برای گروه های تروریستی که از دید آنها گروه های نجات بخشی اسلامی اند، آماده بسازند بسیار است.

به همین دلیل احتمال سقوط کردن دولت افغانستان یا سقوط دادن دولت افغانستان توسط طالبان حتی با حمایت همسایه ها ممکن نیست. از یاد نباید برد کشورهایی مثل ایران و روسیه که امروزه حامی اصلی طالبان شمرده می شوند، فقط برای ضربه به نیروهای آمریکایی در افغانستان، از این گروه حمایت کرده اند. ورنه برای ایران و روسیه، نظام لیبرال فعلی افغانستان که در آن نیروی نظامی آمریکایی نباشد، بسیار ارجح تر از طالبان است. از سوی دیگر تا امروز نه ناتو و نه آمریکا به تنهایی نگفته اند که در صورت خروج نیروهای نظامی شان، دولت افغانستان حمایت ناتو را نیز از دست خواهد داد. 

در حال حاضر نیروهای خارجی در نبردها سهم چندانی ندارد. حضور نیروهای ناتو مختص آموزش و فعالیتهای ضد تروریستی خاص شده است. در بحرانی ترین وضعیت هم با حملات هوایی نیروهای افغان را کمک کرده اند. نیروهای ناتو در حال حاضر مصروف آموزش و تجهیز نیروهای افغان در بعد نظامی اند. نیروهای هوایی افغانستان حالا به بهترین هواپیماهای بدون سرنشین مجهز شده اند. جنگنده های افغانستان نیز افزایش یافته و ناوگان هوایی افغانستان در حال تجهیز بهتر و بیشتر است.

در عرصه جنگ به نظر نمی رسد با خروج نیروهای آمریکایی تغییر آن چنانی به وجود بیاید. تنها نگرانی موجود تلفات بیش از حدی است که نیروهای نظامی افغان در نبردها متقبل می شوند. شدت نبردها باعث شده که نیروهای افغان با تلفات بیشتری رو به رو شوند. البته در آن سو طالبان نیز به شدت تلفات می دهند و حملات هوایی آنان را با شدت بیشتر ضربه می زند. به دلیل کاهش جلب نیروی تازه نفس به صف نیروهای نظامی افغانستان، ارتش افغانستان دچار کمبود نیروی انسانی شده است. در آن طرف طالبان نیز با کمبود افراد جنگی رو به رو اند. 

با توجه به این وضعیت، نگرانی در مورد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در آن حدی که تبلیغ می شود، وجود ندارد. البته از یاد نباید برد که امکان این که تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، در افغانستان توافق جامع برای صلح به وجود بیاید وجود دارد و همچنان امکان این که بحث خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان یک خوراک تبلیغی برای انتخابات باشد نیز دور از تصور نیست.  

بیشتر از