دور از هیاهوی پیروزی در تهران و تل‌آویو، همان‌طور که انتظار می‌رفت، دولت بایدن بی‌درنگ دست همکاری به سوی رژیم ایران دراز کرد و با فراهم کردن زمینه پاسخ مشخص و توافق‌شده به حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق، رژیم ایران را از ورطه تشدید تنش [با اسرائيل] نجات داد.

واقعیت این است که پاسخ جمهوری اسلامی در چارچوب تفاهم‌های معمول اطلاعاتی جمهوری اسلامی و آمریکا انجام شد؛ درست مانند تفاهم‌هایی که پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس، در سوم ژانویه ۲۰۲۰ با دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا صورت گرفت. همان‌گونه که ترامپ فاش کرد، جمهوری اسلامی در آن زمان پنج روز پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، با یک حمله موشکی دقیق و سنجیده‌ به پایگاه‌ آمریکایی مستقر در عراق، به ترور سلیمانی پاسخ داد.

با این حال، جزئیات سناریو اخیر خیلی زودتر آشکار شد. با توجه به اطلاعاتی که آمریکایی‌ها فاش کردند و محتوای اظهارات حسین امیرعبداللهیان، وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، می‌توان به‌صراحت گفت که پاسخ به حمله اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق، با همکاری تهران و واشینگتن طراحی و اجرا شد. جزئیات این پاسخ به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده بود که جمهوری اسلامی پس از ضربه‌ سختی که به دلیل حمله علنی اسرائیل به کنسولگری آن در دمشق و عملیات مخفیانه اسرائیل در داخل خاک ایران، متحمل شد، بتواند اعتبارش را بازیابد و در عین حال این حمله به هرج‌ومرج و وقوع یک جنگ بزرگ منطقه‌ای منجر نشود.

حمله تلافی‌جویانه جمهوری اسلامی به اسرائیل به همین سادگی پایان یافت و در ماهیت جنگ اسرائیل در نوار غزه هیچ تغییری ایجاد نخواهد کرد. نبرد غزه که از یک جنگ فراگیر به جنگی تهاجمی و تعقیب اعضای حماس و جناح‌های فلسطینی دیگری که کنار حماس با اسرائيل می‌جنگند تغییر کرد، همچنان ادامه دارد و هیچ دگرگونی در چگونگی آن به وجود نیامده است. افزون بر اینکه طرح حمله به رفح هنوز روی میز است.

حمله جمهوری اسلامی ایران به اسرائيل در جنگ فرسایشی که میان حزب‌الله و اسرائيل جریان دارد، نیز هیچ تاثیری به‌ جا نخواهد گذاشت. حتی ارزیابی برخی منابع دیپلماتیک غربی در بیروت نشان می‌دهد که اسرائیل این درگیری را تشدید خواهد کرد تا هزینه‌هایی را که حزب‌الله به نیابت از جمهوری اسلامی متحمل می‌شود، افزایش دهد.

منابع دیپلماتیک بر این باورند که تل‌آویو در روش جنگی که علیه سپاه پاسداران در خاک سوریه به راه انداخت، تغییراتی موقتی ایجاد خواهد کرد. سپس رهبران گروه‌های وفادار به رژیم ایران در سوریه، از جمله فرماندهان حزب‌الله لبنان، را هدف قرار خواهد داد و برای جلوگیری از گسترش نفوذ رژیم ایران در منطقه حمله به زیرساخت‌های سوریه را تشدید خواهد کرد. به باور منابع دیپلماتیک یادشده، اسرائيل برای مدتی از حمله به اهداف غیرنظامی جمهوری اسلامی مانند کنسولگری و سفارت خودداری می‌کند، اما از هدف قرار دادن نظامیان و نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در سوریه و لبنان هرگز دست برنمی‌دارد.

به همین دلیل آتش جنگ در جبهه لبنان نه‌تنها خاموش نخواهد شد که احتمال می‌رود آتش جنگ اسرائيل با حزب‌الله در آینده نزدیک شعله‌ورتر شود.

درباره به پاسخ احتمالی اسرائیل به حمله جمهوری اسلامی، به‌ نظر می‌رسد دولت اسرائيل به رهبری بنیامین نتانیاهو که تحت فشار شدید دولت آمریکا قرار دارد، در حالی که رئیس‌جمهوری آمریکا درگیر نبرد انتخاباتی سرنوشت‌سازی است، از دادن پاسخ به جمهوری اسلامی منصرف خواهد شد. با این حال، با تشدید «جنگ سایه»‌ علیه جمهوری اسلامی به‌ويژه در داخل آن کشور که نقطه ضعف اصلی امنیت رژیم ایران تلقی می‌شود، به حمله جمهوری اسلامی به اسرائيل، پاسخ خواهد داد.

در فرجام، می‌توان گفت که با حمله نمایشی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل، دفتر حمله به کنسولگری ایران در دمشق بسته شد، اما دفتر رویارویی به اشکال دیگر از نوار غزه تا لبنان و سوریه و حتی در قلمرو ایران باز خواهد ماند. البته پرونده‌ چالش‌برانگیز‌تری که همچنان روی میز باقی می‌ماند و باز است، خطر دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای است.

برگرفته از روزنامه النهارالعربی