محمود یاوری، مرد دیرپا و مربی نامدار ایرانی در پی بیماری یک سال اخیر و هم‌زمان ابتلا به کرونا درگذشت. زندگی او سرشار از زیبایی فوتبال و اشتیاق به مربیگری بود، از نسلی که فوتبال را با دتمار کرامر آموخته بود. یاوری صبح روز سه‌شنبه ۲۰ آبان ۹۹ در اصفهان چشم از دنیا بست.

محمود یاوری در دهه ۳۰ بازیکنی جوان در تیم شاهین اصفهان بود، همان تیمی که بعدها سپاهان لقب گرفت. او یکی از بزرگان شاهین اصفهان شد، اما سال ۴۲ به پاس تهران پیوست و هشت سال برای پاس بازی کرد، مدافعی که هم‌نسل‌هایش همیشه از بازی او تمجید کرده‌اند. بازیکنان پاس در دهه ۴۰ و ۵۰ در کنار فوتبال شغل دیگری هم داشتند و به کادر شهربانی تهران می‌پیوستند. یاوری به همین دلیل بعدها به عنوان سرهنگ یاوری در فوتبال ایران چهره شد.

یاوری وقتی سال ۵۰ از فوتبال خداحافظی کرد، خیلی زود به دنیای مربیگری وارد شد، خوش‌اقبال بود که مربیگری را در کلاس‌های دتمار کرامر آغاز کرد و به قول خودش پایه‌های مربیگری‌اش محکم شد: «بعضی‌ها بعضی مواقع، می‌توانند بعضی کارها را انجام دهند اما من همیشه کارهای بزرگ انجام داده‌ام، چون سلسله مراتب را رعایت کرده‌ام. در فوتبال ایران هیچ مربی‌ای نمی‌تواند ادعا کند که بهتر از محمود یاوری مدارج مربیگری را طی کرده است.»

یاوری نزدیک به پنج دهه مربیگری کرد. بی‌وقفه، از سال‌های جوانی با تیم جوانان ایران تا سال‌های پایانی زندگی در نقش مردی که به پایمردی در کار شهره بود. تیم‌هایی که زندگی با محمود یاوری را تجربه کرده‌اند، پرشمارند. یاوری در فوتبال باشگاهی ایران در تیم‌های سپاهان، ذوب‌آهن، برق شیراز، فجر شیراز، پاس تهران، تراکتورسازی، ابومسلم، استقلال اهواز، راه‌آهن، شاهین بوشهر، صبا، استیل‌آذین و مس کرمان مربیگری کرد و سازنده بسیاری از چهره‌های فوتبال ایران بود. او در جوانی مربیگری در تیم‌های ملی را تجربه کرد. هم مربی تیم جوانان و تیم امید ایران شد و هم سال ۶۳ و در ۴۴ سالگی به سرمربی‌گری تیم ملی رسید و در شش بازی، شش پیروزی به دست آورد اما در پی اختلافاتی با مسؤولان وقت فدراسیون فوتبال از تیم ملی رفت.

یاوری پیش از انقلاب شاگرد ممتاز کلاس‌های دتمار کرامر بود. جریان آموزش مربیان ایرانی در دهه ۵۰ با حضور کرامر رونق گرفته بود و نسلی از مربیان در آن کلاس‌ها مربیگری را آموختند. دتمار کرامر که سال ۱۳۹۴ و در ۹۰ سالگی درگذشت، فقط یک مربی فوتبال در آلمان نبود، بلکه فرانس بکن بائر او را در نشریه بیلد این طور توصیف کرده است: «کرامر نابغه‌ای بود که شاید امروز او را نشناسند. بسیاری از راهکارهای امروز فوتبال محصول مربیان امروز نیست، بلکه دتمار کرامر ۴۰ سال پیش آن‌ها را طراحی کرده بود.»

دتمار کرامر، مربی سابق بایرن مونیخ که در طراحی تمرین و تدریس مربیگری شهرت جهانی داشت، نسلی از مربیان را در فوتبال ایران پرورش داد. او دو دوره بلندمدت کلاس‌های مربیگری در ایران برگزار کرد و مربیانی همچون حشمت مهاجرانی، حسن حبیبی، محمود یاوری، اردشیر لارودی و… در کلاس‌های او با درس‌های تازه‌ای از فوتبال آشنا شدند. پس از کلاس‌های کرامر در شیوه تمرینات تیم‌های ایرانی تحولی پدید آمد و ادامه آن جریان می‌توانست مربیان ممتازی را برای فوتبال ایران بسازد اما بعدها جریان آموزش در فوتبال ایران پیگیری نشد و راه و رسم ورود به عرصه مربیگری تغییر کرد.

«دتمار کرامر همیشه می‌گفت با خبرنگاران نه دور باشید که از شما دلخور باشند و نه نزدیک باشید که شائبه‌ساز شود.» این جملات محمود یاوری است، حرفی ساده از پنج دهه پیش که بعید است در روابط خبرنگاران و مربیان و اهالی فوتبال در ایران هنوز به معنای حرفه‌ای درک شده باشد. همچنان فوتبال ایران گرفتار شائبه‌های همیشگی در روابط خبرنگاران با مربیان و مدیران و بازیکنان است و این لطمات جدی به عملکرد رسانه‌های ورزشی در ایران وارد می‌کند. فاصله‌ای که بتواند نقد منصفانه، بدون درگیر شدن در روابط یا سوءتفاهم‌های شخصی را رایج کند، حتما قابلیت ساخت فضایی سالم رادر فوتبال دارد.

یاوری سال‌ها پیش درباره جریان آموزش در حرفه مربیگری و کلاس‌های دتمار کرامر گفته بود: «دائما مطالعه و تحلیل می‌کنم. به هر شهری می‌روم دستگاه پخش را همراه خودم می‌برم و تمام بازی‌های لیگ‌برتر و لیگ‌های معتبر اروپایی را تماشا می‌کنم. کتاب‌خانه من مملو از کتاب‌های اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و روان‌شناسی است. در تمام کلاس‌های پیشرفته مربیگری که در ایران برگزار می‌شود شرکت می‌کنم. اولین بار ۳۰ سال پیش در کلاس مربیگری دتمار کرامر حضور داشتم. در آن دوره مربیان جوانی شرکت داشتند. از میان ۶۰ نفر تنها ۱۵ نفر قبول شدند و بنده به عنوان شاگرد ممتاز شناخته شدم.»

یاوری تا پیش از بیماری اخیرش همیشه شوق مربیگری داشت و پایان هشتمین دهه زندگی هم او را از کار خسته نکرده بود: «در تمام زندگی، شناسنامه تنها دو بار به درد هر آدمی می‌خورد؛ هنگام تولد و مرگ. من یک مربی از نسل امروز هستم. ۳۰ سال پیش به روز بودم، امروز به روز هستم و تا پایان دوران مربیگری هم به روز خواهم بود. این حرف را که می‌گویند من مربی پیر و مسنی هستم قبول ندارم.» پایان زندگی او پایان یک عمر زندگی با فوتبال بود، یک زندگی سرشار از هیجان و اشتیاق.