تشدید فشارها بر جامعه بهائیان ایران

تلاش برای بستن خانه سالمندان بهایی در کرج

عکس از هرانا

آزار و اذیت خانواده‌های بهایی در ایران، در همه سال‌های پس از انقلاب اسلامی ادامه داشته است ولی سازمان‌های حقوق بشری و بهایی معتقدند این فشارها در حال افزایش است. اخیرا از ورود ۶۰ دانشجوی بهایی قبول شده در کنکور سراسری به دانشگاه جلوگیری شده، اموال ۹ شهروند بهایی در اصفهان به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان ضبط شده و ۹ شهروند بهایی دیگر در استان بیرجند در مجموع ۵۳ سال حکم زندان گرفته‌اند.

از سوی دیگر، جامعه نسبت به مشکلات و تبعیض‌های وارده به جامعه بهائیان ایران آگاه‌تر شده و واکنش نشان می‌دهد. هشتگ «زندگی_در_تبعیض» که تاییدیه سازمان دیده‌بان حقوق بشر را نیز همراه داشت، فرصتی برای تعامل مستقیم جامعه در مورد وضعیت زندگی بهاییان فراهم آورد. مهدی حاجتی، نماینده شورای شهر شیراز، به دلیل انتشار یک توئیت درباره پیگیری بازداشت دو شهروند بهایی شیرازی، خود، بازداشت شد و هم اکنون برای اجرای حکم یک ساله‌اش در زندان به سر می‌برد.

اخلال ایجاد کردن در کسب و کار بهائیان از اهرم فشارِ همیشگی نظام بوده که این روزها شدت گرفته است. مغازه‌های بهاییان به طور مرتب پلمپ می‌شوند و یا از اجازه فعالیت در حرفه‌شان محروم می‌شوند. به تازگی، شهرزاد نظیفی، قهرمان موتورکراس پس از بازداشت ۱۵ روزه، بدون دریافت حکم قضایی به همراه خانواده‌اش از فعالیت‌های مرتبط (حتی حضور در پیست‌های موتورسواری) محروم شد. پسر این خانواده نیز که از قهرمانان بخش مردان این رشته ورزشی است، پیش‌تر از اعزام به مسابقات برون مرزی به دلیل اعتقاداتش محروم شده بود.

ولی اینبار آتش این ترفند، دامنگیر سالمندان بهایی شده است. ماموران اداره اماکن کرج در صدد پلمپ کردن یک خانه سالمندان در این منطقه هستند. خانه سالمندان گلشهر کرج با مجوز رسمی از سازمان بهزیستی مدت بیست سال است که به نگهداری از سالمندان بهایی می‌پردازد ولی طی سال‌های اخیر مجوز فعالیتش تمدید نمی‌شود و حال، ماموران در صدد پلمپ کردن آن و بیرون انداختن ساکنانش هستند. هربار ماموران با مقاومت و تحصن سالمندان روبرو می‌شوند. سالمندانی که اینبار صدای اعتراضشان را به فضای مجازی کشانده‌اند و با انتشار عکس و فیلم، خواهان ماندن در خانه‌شان هستند؛ در پی این اقدام، یک کمپین حمایتی از این افراد در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاده است ولی از سوی دیگر، مدیر این مرکز به دادستانی کرج احضار شده است.

پدیده ثابتی، سخنگوی جامعه جهانی بهاییان از لندن در این خصوص به بی‌بی‌سی فارسی گفت: «این اتفاق قبلا هم افتاده بود، اما در این چند هفته، برخورد جدی‌تر شده است. ماموران از دادستانی برای پلمپ این مرکز مجوز گرفتند. اما اینکه چرا مجوز فعالیت تمدید نشده، اشکال اینجاست که این اقدام دولت ایران برای تحت فشار گذاشتن بهاییان و در ادامه آزار سیستماتیک بهاییان است و این قضیه تنها محدود به این مرکز نیست. هر بهایی که نیاز به تمدید مجوز برای کسب خود داشته باشد در اداره اماکن به مشکل بر می‌خورد».

دست‌کم ۳۰ سالخورده کم‌توان در این مرکز نگهداری می‌شوند و ماموران گفته‌اند که مجددا برای اجرای حکم پلمپ باز خواهند گشت.

قانون اساسی ایران مذاهب اسلام، مسیحیت، یهودیت و زرتشتی را به رسمیت می‌شناسد و مذهب بهائیت در قانون شناخته شده نیست. بدین ترتیب، نظام جمهوری اسلامی به طور برنامه ریزی شده به نقض حقوق شهروندی این افراد می‌پردازد هرچند، این امر ناقض ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۸ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است که می‌گویند: «هر شخصی حق دارد از آزادی دین و تغییر دین با اعتقاد و همچنین آزادی اظهار آن به طور فردی یا جمعی و به طور علنی یا در خفا برخوردار باشد».

از این رو، ایران همواره مورد نکوهش و انتقاد سازمان‌های بین‌المللی قرار گرفته است. گزارشگران حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران بارها اعمال فشار شدید بر جامعه بهائیان ایران را مصداق بارز بی‌توجهی دولت ایران به معاهدات حقوق بشری دانسته‌اند. گزارش وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۸ نیز این عمل را نکوهش کرده و در بخشی از گزارشش آورده است: «دولت ایران آزادی‌های مذهبی را با استفاده مستقیم از اذیت و آزار و هدف قراردادن اقلیت‌های مذهبی و دینی، به ویژه اقلیت‌های دینی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی به رسمیت شناخته نشده‌اند، سرکوب می‌کند. جوامع اقلیت‌‌های مذهبی و دینی از جمله بهائیان، مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان، و مسلمان سنی مذهب و صوفی‌ها (دراویش) با سرکوب، تبعیض، و حبس ناعادلانه گسترده روبه‌رو هستند».

گفتنی است بیش از ۳۰۰ هزار بهایی در ایران وجود دارند.