چرا الجزایر گفت‌وگوی‌های لیبی در مراکش را نادیده گرفت؟

استقبال الجزایر از برگزاری مذاکرات صلح لیبی در تونس

گفت‌وگوهای لیبی در شهر بوزنیکای مراکش. عكس از:  AFP

الجزایر از گفت‌وگوهای که قرار است میان طرف‌های درگیر در بحران جنگ لیبی، در تونس برگزار شود، استقبال کرد و نسبت به این مذاکرات که تحت نظارت سازمان ملل متحد صورت می‌گیرد، علاقمندی خود را ابراز داشت، این در حالی است که الجزایر به گفت‌وگوهای صلح لیبی که چندی پیش در شهر بوزنیکای مراکش برگزار شد هیچ توجهی نکرد.

در همین حال، عبد المجید تبون، رئیس جمهوری الجزایر در آخرین تماس تلفنی که با قیس سعید، همتای تونسی خود داشت، ضمن اسقبال از گفت‌وگوهای لیبی که در اوایل ماه نوامبر آینده در تونس برگزار می‌شود، تأکید کرد که کشورش همواره در کنار تونس باقی خواهد ماند. در بیانیه‌ای که از دفتر ریاست جمهوری الجزایر منتشر شد، عبدالمجید تبون، بر موضع ثابت و روشن کشورش در قبال بحران جنگ در لیبی تأکید کرده و افزود که برای پایان دادن به جنگ در لیبی، الجزایر خواستار اتخاذ یک راه حل صلح آمیز و سیاسی است‌که ناشی از اراده ملت لیبی باشد. همچنان، رئیس جمهوری الجزایر در این بیانیه از میزبانی نشست طرف‌های لیبی توسط تونس استقبال کرد. افزون بر آن، ملک حجازی، سفیر الجزایر در طرابلس، در دیداری که با محمد سیاله، وزیر امور خارجه دولت وفاق ملی لیبی داشت، تمایل کشورش را به مشارکت در گفت‌وگوهای لیبی در تونس ابراز داشت.

از سوی دیگر، ناظران سیاسی با اشاره به مذاکرات لیبی در شهر بوزنیکای مراکش، خاطرنشان می‌کنند که الجزایر از توجه به مذاکرات مزبور خودداری کرد، همچنان الجزایر در مورد گفت‌وگوهای قاهره نیز خاموشی اختیار کرد و این امر نشان می‌دهد که سکوت الجزایر در مورد گفت‌وگوهای لیبی در مراکش ربطی به تنش میان دو کشور نداشته بلکه هدف از آن امتناع از دخالت در تلاش‌های انجام شده برای پایان دادن به بحران جنگ در لیبی بود تا روند مذاکرات دچار آشفتگی نشود. در واقع، توجه دقیق به این مسئله، ثابت می‌کند که برداشت‌های مبتنی بر نادیده‌گیری مذاکرات لیبی در مراکش از سوی الجزایر با واقعیت اوضاع همخوانی ندارد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در همین حال، ناصر بوریطه، وزیر امور خارجه مراکش از طرف‌های لیبی خواسته است تلاش‌های خود را بر یافتن راه حل مسالمت‌آمیزی برای پایان دادن به بحران جنگ در کشور متمرکز کنند و از این بیش، فرصت گفت‌وگوها را در جست‌وجوی میانجی‌های دیگری به هدر ندهند، زیرا لیبی متأسفانه به محوری برای کشمکش‌های سیاسی کشورهای خارجی تبدیل شده است.

مبروک کاهی، استاد حقوق و علوم سیاسی بدین باور است که آن‌چه برای الجزایر اهمیت دارد، یافتن راه حل مسالمت آمیزی برای پایان دادن به بحران جنگ در لیبی است و مهم نیست که این ابتکار عمل را کی مطرح کرده و از کجا آمده باشد. وی اظهار داشت: عدم اظهار نظر الجزایر در مورد مذاکرات بوزنیکا عوامل متعددی دارد که مهمترین آنها "عدم دادن فرصت به مراکش برای بیان این‌که الجزایر تلاش‌های مراکش را با چالش رو‌به‌رو می‌کند، است. افزون بر آن، کسانی‌که در نشست مراکش شرکت کرده بودند، بازیگران اصلی بحران لیبی نبودند، بنابراین، مذاکرات بوزنیکا نمی‌توانست نتیجه‌ای در پی داشته باشد، علاوه بر آن‌که مراکش هیچ گونه هماهنگی در این زمینه با الجزایر نداشت.

مبروک کاهی در مورد استقبال الجزایر از ابتکار عمل تونس، گفت: تونس به صورت مستقیم به پرونده لیبی توجه داشته و هماهنگی‌های بسیاری با الجزایر دارد، گذشته از‌ آن، تونس بازیگران اصلی صحنه لیبی را برای گفت‌وگو فراخوانده است و رویکرد آن با طرح پیشنهادشده از سوی الجزایر مطابقت و همسویی دارد. وی افزود: مراكش از نظر ژئواستراتژیك، حداقل به صورت مستقیم، نگران بحران لیبی نیست و بر خلاف كشورهای حوزه خلیج فارس مانند امارات متحده عربی، سعی می‌کند پس از دعوت نشدن در كنفرانس برلین، خود را از انزوا خارج کند و البته شایان ذکر است که به هیچ صورتی نمی‌توان گفت که الجزایر و مراکش بر سر پرونده لیبی دچار تنش و رقابت شده اند.

عبدالمجید تبون در دیدار اخیرش از مقر وزارت دفاع، اظهار داشت که لیبی همچون پیکیری است که به سرطان مبتلا شده و در حال حاضر تنها با دارویی‌های آرام‌بخش درمان می‌شود، اما تحرکات سیاسی اخیر نشان می‌دهد که سرانجام به فراخون‌های الجزایر برای حل پایدار بحران جنگ در لیبی که در چارچوب بازگشت به مشروعیت مردمی محدود می‌شود، در همه جا توجه صورت گرفته است. وی افزود: تهدیدها تا به حال ادامه دارد و ما در کنفرانس برلین به صراحت به این چالش اشاره کردیم که اگر برای بحران جنگ در لیبی توافقی صورت نگیرد، منطقه به سمت فاجعه‌ای شبیه به آن‌چه در سوریه اتفاق می‌افتد، سوق داده خواهد شد. رئیس جمهوری الجزایر خاطرنشان کرد که قدرت‌های درگیر در بحران لیبی، همان قدرت‌های هستند که در سوریه نیز مشغول نبرد و رویارویی می‌باشند. تبون همچنان اظهار داشت که هرگونه درگیری میان شهرنشینان و قبائل لیبی می‌تواند این کشور را به سومالی جدیدی در سواحل دریای مدیترانه تبدیل کند. بنابراین، بایستی برای خاموش کردن آتش جنگ و جلوگیری از خون‌ریزی از طریق اجرای انتخابات پارلمانی که همه ملت در آن شرکت داشته باشند، اقدامات فوری اتخاذ شود.

در همین حال، خالد بوزنین الساکت، شهروند لیبی و مدافع حقوق بشر از تلاش کشورهای مغرب عربی برای رقابت بر سر پرونده لیبی ابراز تعجب کرد. وی گفت تا زمانی که کشورهای منطقه چنین اندیشه و سیاستی داشته باشند، بعید به نظر می‌رسد که لیبی به ثبات و استقرار دسترسی پیدا کند، این کشورها در عوض رقابت بر سر این‌که گفت‌وگوها را که رهبری کند، بایستی در صدد ارائه همکاری با لیبی می‌شدند. خالد ابراز شگفتی کرد که چرا کشورهای همسایه اعم از مصر، تونس، مراکش و الجزایر در تلاش برای بهره‌برداری از ناتوانی دولت لیبی هستند؟ وی افزود: ایجاب می‌کرد کشورهای همسایه با هم توافق کنند تا مسیر حل عادلانه که منجر به حفظ حاکمت لیبی و تأمین ثبات در منطقه باشد، هموار شود.

خالد بوزنین، اظهار داشت: چالش بزرگی که در انظار نمایان نمی‌شود، این است که هر کشور سعی می‌کند با پرونده لیبی مطابق به سیاست‌ها و منافع خود تعامل کند و از آشفتگی اوضاع لیبی برای تأمین منافع و تحقق اهداف خود بهر‌ه‌برداری کند. بدون شک، این روش به باور بنده، خلاف قانون است، زیرا لیبی تا به حال رئیس جمهور منتخب و قانون اساسی جدیدی که بر اساس خواسته‌های ملت لیبی باشد، ندارد و هر زمان که این اهداف بزرگ برآورده شوند، توافقنامه‌های‌که با کشورهای دیگر امضا شوند، بدون شک از مشروعیت لازم برخوردار خواهند بود.

© IndependentArabia