انتخابات ریاست جمهوری تاجیکستان، بی‌شور و هیجان 

۲۸ سال است که امام علی رحمان بر این کشور ده میلیونی در آسیای مرکزی رهبری می‌کند

انتخابات پارلمانی تاجیکستان، مارس ۲۰۲۰- Nozim Kalandarov / AFP

در تاجیکستان فردا انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود و انتظار می‌رود حدود ۵ میلیون نفر پای صندوق‌های رای بروند. 

پنج نفر برای رقابت در انتخابات سراسری کشور شرکت کرده‌اند که سرنوشت رهبری کشور را برای هفت سال آینده تعیین می‌کند. امام علی رحمان، رئیس جمهوری کنونی که لقب «پیشوای ملت» را دارد، با چهار نماینده مجلس رقابت خواهد کرد. 

دومین حزب بزرگ سیاسی تاجیکستان که در کشور اجازه فعالیت دارد، حزب کشاورزی است که ۷ نماینده در پارلمان دارد و رستم لطیف‌زاده، رئیس خود را برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری نامزد کرده است. 

دیگر نامزدهای این انتخابات، معراج عبدالله‌اف، عبدالحلیم غفارزاده، و رستم رحمت‌زاده، به ترتیب رهبران حزب کمونیست، حزب سوسیالیست، و حزب اصلاحات اقتصادی‌اند. 

اما دو حزب دیگری که می‌توانند در تاجیکستان نقش بازی کنند، حزب نهضت اسلامی و حزب سوسیال-دموکرات، یکی از شرکت در انتخابات محروم شده است و دیگری انتخابات را تحریم کرده است. 

دادگاه عالی تاجیکستان در سال ۲۰۱۵ حزب نهضت اسلامی را گروهی تروریستی شناخت و فعالیت آن را در کشور ممنوع کرد. حزب سوسیال-دموکرات تاجیکستان نیز تنها حزب مخالف دولت است که انتخابات ریاست جمهوری را تحریم کرده است. 

۲۸ سال است که امام علی رحمان بر این کشور ده میلیونی در آسیای مرکزی رهبری می‌کند. او اینک برای پنجمین بار نامزد انتخاباتی می‌شود که در هر چهار دوره گذشته با تفاوت چشمگیر نسبت به دیگران در آن  پیروز شده است. 

آقای رحمان از سال ۱۹۹۲ و همزمان با تاسیس جمهوری مستقل تاجیکستان، قدرت سیاسی را تصاحب کرده است و در انتخابات‌های ۱۹۹۴، ۱۹۹۹، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۳ برنده شده است. 

نامزدهای رقیب آقای رحمان نیز معمولا از هواداران او به حساب می‌آیند و بعد از انتخابات، در سمت‌های دولتی زیر نظر او کار می‌کنند. از این رو نامزدی آنها نیز در واقع برای جلب حمایت و آرای بیشتر برای رئیس‌ جمهوری رحمان صورت می‌گیرد. برخی از این رقبای انتخاباتی در گذشته گفته‌اند که حتی برگ رای خود را نیز به نام آقای رحمان به صندوق انداخته‌اند. از این رو، پیکارهای انتخاباتی در تاجیکستان بی‌رمق و عاری از هیجان است. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

با این حال، برخی انتظار داشتند که امام علی رحمان راه را برای انتقال قدرت به رستم امام علی، فرزند ارشدش، باز کند و به تغییری هرچند اندک، امیدوار بودند. زیرا چهار سال پیش یک همه‌پرسی برای اصلاح قانون اساسی تاجیکستان برگزار شد و طی آن، از جمله سن حداقل ضروری برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری از ۳۵سال به ۳۰ سال کاهش یافت. رستم ۳۳ سال دارد و ناظران اعتقاد داشتند که این تغییر نشانه‌ای از آمادگی رحمان به انتقال قدرت به فرزندش پس از ۲۸ سال است. 

از سوی دیگر، او پیش‌تر قانون اساسی را تعدیل کرده است و دوره ریاست جمهوری را از پنج سال به هفت سال، و امکان دو بار نامزدی برای یک فرد، تغییر داده است. اما آن «تعدیل» برای دیگران است و آینده‌ای نامعلوم، زیرا در همان قانون اساسی او لقب «پیشوای ملت» را برای خود تعیین کرد که از قید و محدودیت زمانی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری معاف است و می‌تواند هر چند بار که مایل باشد، نامزد انتخابات شود و در صورت پیروزی، در آن جایگاه باقی بماند. 

نگاه‌ها در تاجیکستان به کارنامه امام علی رحمان متفاوت است. برخی او را ناجی کشور از جنگ خونین داخلی ۵ ساله  که ۶۰ هزار کشته برجا گذاشت، می‌دانند و رهبری که توانسته است ثبات نسبی را در آن قلمرو تامین کند. 

اما سوی دیگر، وضعیت اقتصادی شکننده، اختناق سیاسی و مهاجرت میلیونی تاجیک‌ها برای کار در روسیه و دیگر نقاط جهان، نشانه‌‌های ناکامی رحمان در رهبری موفق کشور قلمداد می‌شود. منبع اصلی تامین حدود ۵۰ درصد درآمد ناخالص داخلی کشور، دستمزد کارگران تاجیک در خارج از کشور است. 

بیشتر از جهان