محققان کشف کرده‌اند که فوران‌های آتش‌فشانی در چند هزاره گذشته بیش از آن چه در گذشته گمان می‌رفت دمای هوا را در تابستان تغییر داده‌اند. 

البته این محققان تاکید دارند که یافته‌های آنان از اهمیت اثرات فعالیت انسانی بر بحران تغییرات اقلیمی نمی‌کاهد. 

سرپرستی این پژوهش برعهده دانشگاه کمبریج بود که آن را در نشریه دندروکرونولوژیا منتشر کرده است. در این تحقیق از داده‌های بیش از ۹ هزار نمونه زنده و بی‌جان از درختانی استفاده شده که شواهدی از مغزه‌های یخی در خود داشته‌اند.  

این داده‌ها دمای هوا را در اوراسیا و آمریکای شمالی از سال اول پس از میلاد تاکنون نشان می‌دهد. سپس این دماها را با تاریخ وقوع فوران‌های آتش‌فشانی بسیار بزرگ ثبت‌شده در دو هزار سال اخیر انطباق دادند. 

این پژوهشگران می‌گویند که در گذشته اتکای بیش از حد بر داده‌های برگرفته از درختان موجود، باعث ایجاد انحراف در مدل‌های دمایی درازمدت مشابه شده است.    

اولف بونتگن، استاد دانشکده جغرافی کمبریج و نویسنده اصلی این پژوهش، گفت: «از روی داده‌های حاصل از حلقه‌های درختان می‌توان اطلاعات زیادی راجع به شرایط آب و هوایی گذشته به دست آورد، اما اطلاعاتی که از درختان موجود به دست می‌آید، بسیار بیشتر است از اطلاعات به دست آمده از درختانی که هزار سال پیش یا پیش‌تر از آن می‌زیسته‌اند.» 

او افزود: «با حذف برخی داده‌های جدیدتر از میان داده‌های دوره دو هزار ساله‌ای که داشتیم، در نهایت به درک دقیق‌تری از تغییرات اقلیمی طبیعی در مقایسه با تغییرات انسان‌ساخت رسیدیم.» 

این پژوهشگران کشف کردند که براساس برخی مدل‌سازی‌ها احتمالاً فعالیت آتش‌فشانی در طول یک قرن «اثر انباشتی» داشته و نه اثری کوتاه‌مدت. فوران آتش‌فشان ممکن است کمی باعث کاهش دما شود به دلایلی از جمله آزاد کردن ذرات گوگرد که جلوی نور خورشید را می‌گیرد. 

استاد بونتگن گفت: «در واقع‌ عدم‌وقوع فوران‌های آتش‌فشانی در قرن‌های سوم، دهم و یازدهم نسبت به سایر قرن‌ها یکی از علت‌های گرمایش هوا در این سه قرن است.» 

همچنین این پژوهشگران پس از مشورت با تاریخ‌نگاران، اعلام کردند که در دوره‌هایی مانند عصر روم و قرون وسطی که فوران‌های آتش‌فشانی کمتری رخ داده اغلب ثبات سیاسی و رفاه بیشتری وجود داشته است.