دانشمندانی که که کوه یخی موسوم به «کوه یخ روز قیامت» در قطب جنوب را زیر مطالعه دارند، می‌گویند علت ذوب سریع آن و بالا آمدن سطح دریاها را کشف کرده‌اند.

یک تیم مشترک پژوهشگران بریتانیایی و آمریکایی یک رشته کانال‌های عمیق آب گرم اقیانوسی در زیر کوه یخی «تویتس» کشف کرده‌اند که تصور می‌شود آن کوه یخ را از زیر ذوب می‌کند. 

در حال حاضر سالیانه حدود ۸۰ میلیارد تُن یخ از این کوه یخی به دریای «آمودزن» می‌ریزد که موجب حدود چهار درصد نرخ سالیانه  بالا آمدن آب دریاهاست.

یخ‌های آب شده تویتس که مساحت آن به اندازه مساحت بریتانیاست، می‌تواند سطح آب‌های جهان را تا حدود ۶۵ سانتیمتر افزایش دهد. دانشمندان در پی کشف آنند که این فاجعه با چه سرعتی ممکن است رخ دهد.

یک رشته پروژه همکاری‌های بین‌المللی کوه یخی تویتس (آی تی جی سی) که در آن از کشتی و هواپیما استفاده شده است، برای نخستین بار کانال‌های دریایی زیر کوه یخی را نقشه بندی کرده و به این نتیجه رسیده است که این کانال‌ها به مراتب عمیق‌تر از آن هستند که پیش‌تر تصور می‌شد.

دکتر تام جوردن، ژئوفیزیکدان در بنیاد بریتانیایی نظارت بر قطب جنوب که بخش تحقیقات هوایی این پروژه را برعهده دارد، می‌گوید: «با پرواز بر فراز کوه یخی و مشاهده سکوهای شناور منتج  از ریزش آن، شوکه شدم.» 

او به ایندیپندنت گفت: «از پنجره نگاه می‌کنید و قطعات شناور یک کوه یخی را می‌بینید. بسیار شگفت‌انگیز و یادآور آن بود که سیستم طبیعت تا چه حد لطمه خورده و در حال ازهم گسستن است.» 

دکتر جوردن تردیدی ندارد که گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های بشر، به افزایش دمای اقیانوس قطب شمال کمک کرده است. او گفت: «فرض کلی این است که افزایش دمای اقیانوس، بخشی از روند ذوب کوه یخی تویتس است.»

«این بخشی از تغییرات زیست‌محیطی ناشی از ارتباط بشر با طبیعت است. دانشمندان در این مورد اتفاق نظر دارند که این تغییرات (در کوه های یخی) با تغییرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های انسانی مرتبط است.»

پژوهشگران برنامه «آی تی جی سی» از سال گذشته اطلاعات مربوط به کوه یخی و سکوهای چسبیده به آن را جمع‌آوری کرده‌اند. گروه وابسته به بنیاد قطب جنوب بریتانیا با هواپیمای «توئین آتِر» بر فراز کوه یخی و سکوهای آن پرواز کرده است، و گروه دیگر از برنامه قطب جنوب آمریکا با کشتی یخ‌شکن «آر وی ناتانیل بی پالمر» بستر اقیانوس را نقشه بندی کرده‌اند.    

«برای نخستین بار تصویر روشنی از کانال‌های آب گرم در زیر کوه یخی به دست آورده‌ایم که باعث ذوب آن و بالا آمدن سطح آب دریاها می‌شود.»

دکتر هوگان، مولف یکی از پژوهش‌های جدیدی که در مورد غرب قطب جنوب منتشر شده است، می‌گوید این کانال‌ها تا ۶۰۰ متر عمق دارد و برابر با مساحت شش زمین فوتبال چسبیده به هم است.»

مساحت کوه یخی تویتس حدود ۱۱۸ هزار کیلومتر مربع است و به ویژه نسبت به تغییرات اقلیمی و اقیانوسی آسیب‌پذیر است. این کوه یخی در دهه ۱۹۹۰ سالیانه حدود ۱۰ میلیارد تُن یخ از دست می‌داد، اما اکنون این میزان به ۸۰ میلیارد تن در سال افزایش یافته است.

تنها به دلیل روند سریع ریزش لایه‌های یخی در اوایل سال ۲۰۱۹ بود که تیم «آر وی ناتانایل بی پالمر» توانستند این تحقیقات  را روی ۲۰۰۰ کیلومتر از بستر دریای مقابل کوه یخی انجام دهند.

این ناحیه پیش‌تر کاملا در پس بخشی از سکوهای یخی شناور چسبیده به کوه یخی تویتس پنهان شده بود. این سکوها در سال ۲۰۰۲ از تویتس جدا شدند. در سال‌های بعد، دسترسی به این ناحیه به علت وجود پوشش ضخیم یخ دریا ناممکن بود. 

دکتر دیو پورتر از دانشگاه کلمبیای آمریکا که در بخش تحقیقات هوایی این پروژه شرکت داشته است، می‌‌گوید: «پرواز بر فراز این زبانه یخی ریزش کرده است و مشاهده دست اول تغییرات در کوه یخی تویتس، هم شگفت‌انگیز و هم نگران‌کننده بود.»

«اما همچنین این رضایت خاطر را در بر داشت که آگاهی از داده‌های پروژه هوایی به کشف ساختارهای پنهان زیر کوه یخی کمک می‌کند.»

دکتر جوردن گفت، تیم کارشناسان در ماه مارس به خاطر نگرانی‌های ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا دست از کار کشید و این امر مرحله بعدی این پروژه پنج ساله را به سال ۲۰۲۱ معوق کرده است.

او گفت: «امیدواریم این پروژه به درک ما از سرعت تغییر کوه یخی و پیامد آن در پیوند با سطح آب دریاها کمک کند. امیدواریم (نتیجه تحقیقات) به دولت‌ها کمک کند طرح‌هایی برای بلندمدت درنظر گیرند.

«نهایتا، می‌دانیم راه حل این مسئله چیست، و آن کاهش گازهای گلخانه‌ای است.»