در افغانستان همواره یک بحران بزرگ هویتی وجود داشته است؛ هر دو فردی که اسم مشابه دارند، با اسم پدرشان تفکیک می‌شوند. اما دشواری زمانی پیدا می‌شود که دو نفر با اسم مشابه و اسم پدر مشابه وجود داشته باشند. البته تعداد چنین افراد کم نیست. در آن صورت، نهادهای رسمی و اداری این افراد را با اسم پدربزرگ‌شان شناسایی می‌کنند و در کوچه و خیابان هم با اسم محله یا رنگ مو یا پوست و قیافه یا عادت شناخته می‌شوند. اسم خانوادگی در این کشور چندان رایج نیست و تنها در سال‌های اخیر اندکی مطرح شده است.

نام مادر نه در زمان تولد و نه در زمان مرگ روی فرزند گذاشته نمی‌شود و در شناسنامه یا هیچ مدرک رسمی دیگری هم وجود ندارد. جامعه سنتی افغانستان نام مادر را مانند چهره مادر پشت برقع پنهان کرده است.

اما در ۲۰ سال اخیر که دولت مورد حمایت غرب در افغانستان روی کار آمده، تلاش‌ها و پیکارهای زیادی برای برابر جنسیتی در کشور صورت گرفته است و از جمله دادن نام مادر به فرزند در شناسنامه یکی از آن‌ها است.

در ماه‌های اخیر این تلاش‌ها جدیت و شدت بیشتری گرفت تا دولت افغانستان امروز (اول سپتامبر) اعلام کرد که حاضر است حق نام مادر در شناسنامه را به رسمیت بشناسد.

کمیته قوانین کابینه افغانستان طرح تعدیل قانون ثبت احوال نفوس را تایید کرده که پس از درخواست بسیاری از فعالان حقوق زن، نام مادر در شناسنامه درج می‌شود.

کمیته قوانین کابینه که ریاست آن با محمدسرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری است، طرح تعدیل برخی از ماده‌های قانون ثبت احوال نفوس را تأیید کرد که درج نام مادر در شناسنامه یکی از این تعدیلات است.

برخی از اعضای مجلس نمایند‌گان پیش‌تر گفته بودند که برای درج نام مادر در شناسنامه، طرحی را برای تعدیل ماده سوم قانون ثبت احوال نفوس پیشنهاد کرده‌اند.

طرح تعدیل قانون ثبت احوال نفوس از سوی اداره ملی احصائیه (آمار) و معلومات در همکاری با وزارت عدلیه تهیه شده است.

احمد جاوید رسولی، رییس اداره ملی احصائیه در این جلسه گزارش داد و گفت این طرح پس از ادغام اداره ثبت احوال نفوس در تشکیل اداره ملی احصائیه و معلومات و نیز پاسخ به درخواست فعالان حقوق زن مبنی بر درج نام مادر در شناسنامه، تهیه شده است.

فعالان حقوق زن با راه‌اندازی کارزاری مجازی به نام «نامم_کجاست؟» خواهان درج نام مادر در شناسنامه و دیگر اسناد دولتی شده بودند.

مریم سما، نماینده مجلس افغانستان و یکی از این فعالان از تاثیر کارزار گروهی زنان بر تصمیم‌گیری دولت ابراز خرسندی کرده است. او می‌گوید: «مبارزات‌مان نتیجه داد. مبارک همه، به خصوص کسانی که تلاش‌هایی بی‌دریغ کردند. آن چه مهم‌تر است تطبیق و فراهم کردن بسترهای فرهنگی برای هضم و پذیرش این مساله است. برای تحقق این امر همکاری بیشتر جامعه مدنی، رسانه‌ها، فعالین حقوق بشر به خصوص زنان و هر شهروند مسؤول این جامعه را خواهانم.»

زهره بهمن، دیگر فعال حقوق زن ساکن در کابل هم در توییتی می‌نویسد: «نوشتن نام مادر در شناسنامه حرکت جالب و تابوشکنی است. چقدر خوب که ده سال بعد مردهای أفغانستان از گفتن نام مادر خود کمتر ننگ داشته باشند. حرکت مهم بعدی به نظرم گرفتن حق تابعیت، شناسنامه و گذرنامه فرزند به اعتبار شناسنامه مادر است. به امید روزی که دخترانم به اعتبار شناسنامه من شناسنامه بگیرند.»