مذاکرات صلح، مهم‌ترین بحث روز افغانستان کم‌کم می‌رود که در حاشیه قرار بگیرد. اگر رسانه‌های مستقل روزانه مطلبی در مورد مذاکرات ننویسند، هیچ سروصدایی در مورد مذاکرات به گوش نخواهد رسید. مذاکرات صلح قرار بود خیلی پیشتر از این در دوحه قطر آغاز شود.

آخرین مانع بر سر راه آغاز مذاکرات بحث آزادسازی ۴۰۰ طالبی بود که دولت به دلیل اتهامات ضد بشری و جنایت، نمی‌خواست آزادشان کند اما این مانع هم با فشار جامعه جهانی به خصوص آمریکا و لویه جرگه مشورتی صلح که در آن مردم آزادسازی این ۴۰۰ طالب را خواستار شدند، از میان برداشته شد. اما چه چیزی باعث آغاز نشدن مذاکرات صلح شده است.

ظاهرا هنوز از ۴۰۰ طالبی که باید آزاد می‌شدند، هنوز تعدادی در حبس باقی مانده‌اند. حداقل تا حال دو گروه هشتاد نفری از این طالبان آزاد ساخته شده‌اند. اما دلیل باقی ماندن آنان در زندان به دولت افغانستان برنمی‌گردد. پس از فشار دولت ترامپ بر دولت افغانستان برای آزادسازی این ۴۰۰ تن حالا آمریکا، فرانسه و استرالیا از دولت افغانستان خواسته‌اند تا تعدادی از این زندانیان را که در قتل شهروندان این کشور‌ها دست داشته‌اند، از حبس رها نسازد.

وزارت خارجه فرانسه به صورت رسمی از دولت افغانستان خواسته است تا طالبانی را که شهروندان این کشور را به قتل رسانده‌اند، آزاد نکند. فرانسه گفته است آزادسازی این افراد پیامد‌های خطرناکی دارد.

رئیس جمهور افغانستان، اشرف غنی نیز چند روز قبل در گفت‌وگو با روزنامه تایمز بریتانیا گفته بود که آزادسازی ۴۰۰ طالب می‌تواند باعث شود تا مواد مخدر بیشتری به سواحل بریتانیا برسد. آقای غنی گفته بود که اگر قاچاق مواد مخدر به سوی غرب افزایش یافت، مسئول آن آمریکا و نیرو‌های ناتو خواهند بود. در فهرست ۴۰۰ نفره طالبان که باید از سوی دولت افغانستان رها ساخته شوند، ۱۵۰ تن قاچاقچی مواد مخدرند و تعدادی از آنان جز مشهور‌ترین و خطرناک‌ترین قاچاقچیان بین‌المللی محسوب می‌شوند. دلیل این که طالبان این قاچاقچیان را هم در فهرست ۴۰۰ نفره خود درج کرده‌اند این است که بخشی از منابع مالی طالبان از قاچاق مواد مخدر به دست می‌آید. در کنار این که یک تعداد از فرماندهان مهم طالبان در قاچاق مواد مخدر دست دارند، طالبان از کشت و ترافیک مواد مخدر نیز سود می‌برد که بهترین منبع تامین مالی این گروه است.

حالا دولت افغانستان بر سر دوراهی مانده است که چگونه هم ۴۰۰ طالب خواسته شده را رها کند و هم آن تعداد طالبانی که آمریکا، فرانسه و استرالیا خواسته‌اند آزاد نشوند.

دلیل دیگری که روند مذاکرات را با تاخیر روبه‌رو کرده است. عدم تمایل دو طرف به مذاکرات است. طالبان که متوجه شده‌اند نیرو‌های ناتو در حال خروج از افغانستان‌اند، به صورت خوش‌باورانه‌ای به این اعتقاد رسیده‌اند که در نبود ناتو، می‌توانند دولت افغانستان را ساقط کنند. پنج هزار نیروی تازه نفس هم از زندان‌های افغانستان به این گروه پیوسته‌اند. به همین دلیل انگیزه‌شان برای نشستن پشت میز مذاکره صلح نسبت به سابق کمتر شده است. افزایش خشونت‌ها و نزدیک کردن جنگ به پشت دروازه‌های کابل، نشانی از همین انگیزه و باور است.

دولت افغانستان نیز با این که بیشتر از هر نهادی علاقه‌مند تامین صلح در افغانستان با هر ابزاری است، نیز دوست دارد که تا مذاکرات پس از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، شکل و شمایل جدی‌تر به خود بگیرد. به همین دلیل تلاش آن‌چنانی برای آغاز مذاکرات صورت نمی‌دهد.

از سوی دیگر، شورای مصالحه افغانستان که مسؤول مدیریت مذاکرات صلح است، هنوز به صورت کامل شکل نگرفته است. همین حالا از پنج معاون این شورا تنها دو معاون آن مشخص شده‌اند و از سه معاون دیگر خبری نیست.

به این ترتیب با این که همه چیز برای آغاز مذاکرات صلح در دوحه قطر آماده است، اما باز هم هنوز مشخص نشده که چه روزی و زمانی این مذاکرات رسما آغاز به کار می‌کند. این مساله در کنار اثرات سو دیگر، انگیزه را بیشتر از گذشته در میان دو طرف درگیر برای شروع مذاکرات کاهش می‌دهد.